Τούτη η Κυριακή, δεν μοιάζει με τις άλλες. Τόσος πόνος, τόσος καημός τόση στάχτη...

Προτείνουμε, λοιπόν, να ταξιδέψουμε εκεί που δεν πέρασαν οι πύρινες γλώσσες. Δεν έχουμε μάθει να αποφεύγουμε τα δύσκολα. Το αντίθετο. Γνωρίζουμε τα προβλήματα, τις αιτίες και πώς να τα πολεμάμε. Μια ανάσα θα είναι το σημερινό ανάγνωσμα, για να συνεχίσουμε...

Θα πορευτούμε στα χνάρια που άφησαν ο «Αρπιστής», ο «Αυλητής» και τόσα άλλα «θαύματα» του κυκλαδικού πολιτισμού και να «πετάξουμε» για τις Μικρές Ανατολικές Κυκλάδες. Από τον Πειραιά, τη Νάξο ή την Αμοργό, θα φτάσουμε στον προορισμό μας: Σ' αυτά τα «πολύτιμα πετράδια», που είναι σπαρμένα στο Αιγαίο. Θα μας φιλοξενήσουν και θα μας ανταμείψουν για την επιλογή μας.

Η Δονούσα, το Πάνω Κουφονήσι, η Σχοινούσα και η Ηρακλειά, είναι τα μόνα που κατοικούνται σήμερα. Οι άνθρωποι, που αποφάσισαν να παραμείνουν εκεί, είναι φιλόξενοι, διψασμένοι για επικοινωνία, πρόθυμοι να διηγηθούν ιστορίες από τα παλιά, αλλά και να αποκαλύψουν «μυστικές» ομορφιές του τόπου τους.

Σε μια ώρα με το πλοίο από τη Νάξο, βρισκόμαστε στην Ηρακλειά. Ο,τι μας ζαλίζει, μας μιζεριάζει και μας αγχώνει στις μεγαλουπόλεις, εδώ διαγράφεται, έστω και προσωρινά. Ξεχνάμε τράπεζες, βενζινάδικα, ταξί και, λεωφορεία, γιατί απλά, δεν υπάρχουν! Αν ωστόσο συμβεί κάτι με την υγεία μας, θα φροντίσουν οι δύο γιατροί του νησιού. Είναι ιδανικό νησί για ήσυχες διακοπές και χαλάρωση. Εκεί μας περιμένουν πεντακάθαρες παραλίες με άμμο όπως αυτή του Αγ. Γεωργίου, βοτσαλωτές όπως το Τουρκοπήγαδο και ο Καρβουνόλακκος και βραχώδεις, όπως ο Ξυλομπάτης. Παραδοσιακά καφενεία και γραφικές ψαροταβέρνες με νόστιμους μεζέδες, «επιτρέπουν την είσοδό μας» στην ατμόσφαιρα του νησιού. Εκπληκτική η θέα στα γύρω νησιά, μπορούμε να τη θαυμάσουμε από το Κάστρο στο Λιβάδι.

Το ανατολικότερο νησάκι, είναι η Δονούσα, που λικνίζεται στο πέλαγος με τα κάτασπρα σπιτάκια του, τα γραφικά δρομάκια με τα γεράνια και τις μπουκαμβίλιες, τους ήρεμους λόφους σκεπασμένους με σχίνα και κέδρους, τα λιμανάκια με την ψιλή άμμο. Το νησί έχει τέσσερις οικισμούς: Τη Δονούσα ή Σταυρό, που είναι το λιμάνι, τη Μερσίνη, τη Μεσαριά ή Χαραυγή, και την Καλοταρίτισσα. Στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού, ανάμεσα στον Ασπρο Κάβο και τον Ξυλομπάτη, υπάρχει σπήλαιο με σταλακτίτες, γνωστό ως η «σπηλιά του τοίχου». Ενα πολύ νόστιμο τυρί, την «αξιαλομυζήθρα», παρασκευάζουν οι ντόπιοι από γιαούρτι.

Η Σχοινούσα, στο κέντρο του συμπλέγματος των Μικρών Ανατολικών Κυκλάδων, είναι ένα νησάκι - «μινιατούρα», με έντονο κυκλαδίτικο χρώμα κι όλες τις προϋποθέσεις για τις διακοπές του «ερημίτη». Δεν είναι τυχαίο ότι παλιότερα υπήρξε καταφύγιο πειρατών. Οι αποστάσεις μέσα στο νησί είναι μικρές και καλύπτονται από αγροτικά αυτοκίνητα, αν και οι λάτρεις της πεζοπορίας έχουν κάθε λόγο να παραλείψουν αυτό το μέσο. Εχει έναν κύριο οικισμό, τη Χώρα ή Παναγία και δύο μικρούς στα βόρεια του νησιού, τη Μεσαριά και το λιμάνι της Μερσίνης. Σε όλο το νησί υπάρχουν διάσπαρτα μικρά σπίτια, ενώ οι 206 μόνιμοι κάτοικοι, ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία. Στη Σχοινούσα, αξίζουν ακόμα την επίσκεψή μας, το μεσαιωνικό κάστρο και η εκκλησιά της Παναγιάς της Ακαθής. Δεκαπέντε παραλίες περιστοιχίζουν το νησί, με πιο κοντινή στη Χώρα, τη Μερσίνη. Ακολουθούν η Τσιγκούρα και το Λιβάδι, ενώ λίγο πιο μακριά, μας περιμένουν ο Λιώλιος και η Ψιλή Αμμος.

Τα Κουφονήσια βρίσκονται νοτιοανατολικά της Νάξου και χωρίζονται με στενό πορθμό, στο Πάνω Κουφονήσι, στο Κάτω Κουφονήσι και την Κέρο. Και εδώ, το «σκηνικό» είναι ήρεμο με χρυσαφένιες παραλίες.

Ενας μικρός οικισμός είναι χτισμένος στο Πάνω Κουφονήσι. Οι ακτές του σχηματίζουν όμορφους κολπίσκους με μικρές αμμουδιές. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως σημαντικά ευρήματα από τους τάφους στην περιοχή Επάνω Μύλος. Με καΐκι, μπορούμε να πάμε στο Κάτω Κουφονήσι, που είναι σχεδόν έρημο και στην Κέρο που «μας χάρισε» τα δυο σημαντικά ειδώλια, τον Αρπιστή και τον Αυλητή. Στην Κέρο, ο τόπος είναι βραχώδης και δεν υπάρχουν κτίσματα, αλλά μερικά μαντριά ενός βοσκού. Από εκεί προέρχονται τα νόστιμα αγριοκάτσικα που προσφέρονται στα γύρω νησιά.

Οι χρυσές αμμουδιές και το ήρεμο τοπίο των Μικρών Ανατολικών Κυκλάδων, περιμένουν να τα ανακαλύψουμε. Αυτά τα νησάκια διαθέτουν φυσικές καλλονές που ξεχωρίζουν στο Αιγαίο. Εκεί θα μας δοθεί η ευκαιρία να ξεκουραστούμε στις δεκάδες απάνεμες αμμουδιές, να κολυμπήσουμε στα πεντακάθαρα, διαυγή νερά, να μαγευτούμε από το τιρκουάζ και το γαλάζιο σε όλους του τους τόνους. Να περπατήσουμε σε μονοπάτια που οδηγούν σε εκπλήξεις και να γευτούμε αγνά προϊόντα, νοστιμιές της τοπικής κουζίνας, λαχταριστούς θαλασσινούς μεζέδες δίπλα στη θάλασσα ή σε χωριά της ενδοχώρας πλάι στα κάτασπρα σπίτια.

Πάνε χιλιάδες χρόνια από τότε που οι άγνωστοι καλλιτέχνες της Κέρου δημιούργησαν τον «Αυλητή», τον «Αρπιστή» που θαυμάζονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο όπου φιλοξενούνται. Πάνε χιλιάδες χρόνια, που οι κάτοικοι αυτών των νησιών, αλλά και συνολικά των Κυκλάδων, δημιούργησαν αυτόν τον πολιτισμό, που έχει κερδίσει τη θέση που του αξίζει, μέσα στην παγκόσμια Ιστορία.

Σήμερα εμείς πήραμε μόνο μια «μυρωδιά» απ' το άρωμά τους...