Με την κυβέρνηση να διεκδικεί την ορθότητα των πολιτικών επιλογών της για τη λειτουργία της Αυτοδιοίκησης, την αξιωματική αντιπολίτευση να υπόσχεται «καλύτερες μέρες» και την ίδια την Αυτοδιοίκηση να αρνείται να πάρει την υπόθεση της αναβάθμισης του θεσμού στα χέρια της, ολοκληρώθηκαν την Κυριακή, στο Ηράκλειο της Κρήτης, οι εργασίες του διημέρου της Κεντρικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ) και της Ενωσης Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδας (ΕΝΑΕ), με θέμα «Συνταγματική κατοχύρωση της Αυτοδιοίκησης στην αναθεώρηση του Συντάγματος».

Οι εργασίες του συνεδρίου περιορίστηκαν και πάλι σε κυβερνητικές εξαγγελίες, από την υπουργό Εσωτερικών, Βάσω Παπανδρέου, αυτή τη φορά για τη Χάρτα της Αυτοδιοίκησης του 21ου αιώνα, που όμως κινείται στις ήδη χαραγμένες κατευθύνσεις για απόλυτο έλεγχο της λειτουργίας του θεσμού από την κεντρική εξουσία. Και διανθίστηκαν από τις υποσχέσεις του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κ. Καραμανλή, για ικανοποίηση όλων των προτάσεων των ΚΕΔΚΕ και ΕΝΑΕ σε σχέση με τη θέση της Αυτοδιοίκησης στη συνταγματική αναθεώρηση. Προτάσεις ανώδυνες, αφού δεν προτρέπουν σε ουσιαστική αναβάθμιση του ρόλου της Αυτοδιοίκησης, περιορίζοντας αυτόν στη μεγαλύτερη και μόνο συμμετοχή του θεσμού σε δημόσιες υποθέσεις, σε επιλογές που χαράσσει η κεντρική εξουσία.

Συγκεκριμένα, οι ηγεσίες των οργάνων ζήτησαν τη συνταγματική κατοχύρωση δύο βαθμών Αυτοδιοίκησης, την κατοχύρωση της αρχής της επικουρικότητας, την εξασφάλιση πόρων για την άσκηση αρμοδιοτήτων, τη συμμετοχή του θεσμού στον προγραμματισμό έργων, την απομάκρυνση του ελέγχου σκοπιμότητας των πράξεων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) και την άρση των κωλυμάτων εκλογής για τους αιρετούς.

Οι προτάσεις των ηγεσιών των δύο οργάνων έμειναν μακριά από το αίτημα για θεσμοθέτηση τρίτου βαθμού Αυτοδιοίκησης, της Περιφερειακής Διοίκησης, όπως και από το αντίστοιχο για εκλογή των Δημοτικών και Κοινοτικών Συμβουλίων και των οργάνων τους με το σύστημα της απλής αναλογικής, που προωθεί τη «δημοκρατικότερη συμμετοχή» για την οποία κόπτονται. Επίσης έμειναν μακριά από τη συνταγματική κατοχύρωση επαρκών πόρων για την ουσιαστική λειτουργία του θεσμού - όχι δηλαδή απλά την άσκηση των τοπικών υποθέσεων - κάτι που θέλουν να υπερκεράσουν με την κατοχύρωση της δυνατότητας οι δήμοι και οι νομαρχίες να εισπράττουν ίδια έσοδα.

Στο σημείο αυτό εκδηλώθηκε η πρώτη ταύτιση με την κυβέρνηση, καθώς όπως δήλωσε χαρακτηριστικά η Β. Παπανδρέου «είναι απαραίτητη η αναγωγή σε συνταγματικό κανόνα της δυνατότητας των ΟΤΑ να αποκτούν ίδια έσοδα, διότι τότε μπορούν να επιτύχουν την οικονομική τους αυτοτέλεια». Η ίδια συμπλήρωσε πως η φορολόγηση θα πρέπει να συνοδεύεται και από την «επανεξέταση της οικονομικής διοίκησης των ΟΤΑ, της επιχειρηματικής δραστηριότητας των χρηματοδοτικών μέσων και του συστήματος διαχείρισης των έργων, μελετών και προμηθειών της ΤΑ». Η υπουργός δεν έκανε τίποτα άλλο, δηλαδή, παρά να καλέσει τους αιρετούς να λειτουργήσουν σαν επιχειρήσεις, με βάση τις «αρχές της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και της χρηστής διαχείρισης» - όπως είπε - ακυρώνοντας τους ΟΤΑ ως αυτοδιοικητικές μονάδες, που πάνω απ' όλα δεν έχουν, ή δεν πρέπει να έχουν, μια απρόσωπη επιχειρηματικά σωστή διαχείριση, αλλά την άσκηση μιας πολιτικής σε όφελος του δημότη, σε όφελος της τοπικής δημοκρατίας.

Ακολούθως η Β. Παπανδρέου αναφέρθηκε στις επικείμενες αλλαγές που σχεδιάζει το υπουργείο, με βάση τις οποίες διατηρείται το ληστρικό για τις μικρότερες παρατάξεις σύστημα ανάδειξης των οργάνων της ΤΑ. Προωθούνται η συγκρότηση της μητροπολιτικής Αυτοδιοίκησης και οι διαδημοτικές συνεργασίες, ως «φάρμακο» στην αδυναμία των μικρών «Καποδιστριακών» δήμων να λειτουργήσουν.

Από την πλευρά του ο Κ. Καραμανλής, ο αρχηγός της παράταξης που αρνήθηκε τη θεσμοθέτηση της αιρετής δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης, εμφανίστηκε ως ένθερμος οπαδός της συνταγματικής κατοχύρωσής της και κάλεσε την κυβέρνηση να τη στηρίξει. Ο ίδιος έκανε κριτική στον τρόπο που χειρίζεται η κυβέρνηση το Γ` ΚΠΣ και το Ειδικό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης και επιτέθηκε κατά του θεσμού του γενικού γραμματέα Περιφέρειας, που η κυβέρνηση τον «έχει αναγάγει σε κομματικό επιτηρητή». Βέβαια ούτε αυτός έκανε λόγο για αιρετή Περιφερειακή Διοίκηση.

Τέλος ο πρόεδρος του ΣΥΝ Ν. Κωνσταντόπουλος χαρακτήρισε «άτολμη, ανώδυνη και χωρίς φιλοσοφία διαρθρωτικών αλλαγών» τη συνταγματική αναθεώρηση.