Παπαγεωργίου Βασίλης

Οταν η κυβέρνηση μιλά για αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας, εννοεί πολύ απλά την εξασφάλιση καλύτερων όρων για τη δράση του κεφαλαίου, ώστε να μπορεί να αυγαταίνει τα κέρδη του και να επενδύει σε διεθνείς αγορές (βαλκανικές και πρώην σοσιαλιστικές χώρες). Είναι το όραμα της ισχυρής Ελλάδας, ισχυρής βέβαια για την πλουτοκρατία και με το λαό χωρίς οράματα και κατακτήσεις. Γιατί η ανταγωνιστικότητα είναι εκείνος ο παράγοντας που δίνει τη δυνατότητα στο κεφάλαιο να αναπτυχθεί σε μεγαλύτερη βάση, δηλ. τη δυνατότητα κάθε επιχείρησης να διεκδικήσει μεγαλύτερο μερίδιο στην καπιταλιστική αγορά, γι' αυτό και οι βιομήχανοι απαιτούν πλήρη απελευθέρωση της αγοράς. Το κεφάλαιο από τη φύση του είναι αχόρταγο, γι' αυτό και οι εκπρόσωποί του ζητούν μεγαλύτερη ευελιξία, λιγότερους φόρους και περισσότερα κέρδη. Ανάπτυξη γι' αυτούς σημαίνει περισσότερα κέρδη, που κάποια από αυτά θα πάνε σε επενδύσεις, άλλα θα συσσωρευτούν σε τράπεζες και άλλα σε πολυτελή διαβίωση. Οι καπιταλιστές δε δημιουργούν θέσεις απασχόλησης για να δώσουν δουλιά. Δημιουργούν θέσεις απασχόλησης τόσες, όσες θέλουν και που δε θα απειλήσουν τα υπερκέρδη τους. Η κυβέρνηση όμως κάνει πως δεν καταλαβαίνει, γι' αυτό και με πρόσχημα την αντιμετώπιση της ανεργίας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας, συνεχώς προσφέρει προνόμια και κίνητρα στο κεφάλαιο.

Οι καπιταλιστές καθόλου δε νοιάζονται για το αν έχουν όλοι δουλιά και για το πώς θα γίνουν πιο φτηνά τα παραγόμενα αγαθά, για να μπορούν να τα απολαμβάνουν όλοι οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα, αλλά για το πώς θα αυξήσουν τα κέρδη τους με το λιγότερο δυνατό κόστος, δηλ. με την εξασφάλιση μεγαλύτερης απλήρωτης εργασίας, μέσα από τον ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό.

Για την κυβέρνηση και την εργοδοσία ο στόχος της «μείωσης του κόστους εργασίας» είναι το μέσο για τα φτηνότερα και συνεπώς ανταγωνιστικά προϊόντα. Και ο στόχος αυτός πετυχαίνεται με τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, με τη μερική απασχόληση, με την κατάργηση του 8ωρου, την πλήρη ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, με την κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και κάθε δικαιώματος και κατάκτησης που έχει η εργατική τάξη, μέχρι τώρα. Κι ας αποτελεί το εργατικό κόστος στη βιομηχανία μόνο το 17,5% του κόστους παραγωγής των προϊόντων.

Ο στόχος «της μείωσης του μη μισθολογικού κόστους» σημαίνει απαλλαγή των καπιταλιστών από τις εισφορές για κοινωνική ασφάλιση, για αποζημίωση απολύσεων, για επιδόματα, για γονικές παροχές και άδειες κλπ.

Ολα αυτά θεωρούνται ξεπερασμένα, αναχρονιστικά. Αλλωστε ο κ. Παπαντωνίου πριν λίγο καιρό είχε κάνει λόγο για μεγάλο σοκ που χρειάζεται η πολιτική τους στα εργασιακά θέματα. Συγχρόνως επιδιώκουν τη συνεργασία και τη συναίνεση των κοινωνικών εταίρων, μέσω «κοινωνικών συμβολαίων». Τώρα μάλιστα «αναβαθμίζουν» και τους άνεργους ως κοινωνικούς εταίρους. Ο κ. Μαγκριώτης αναφέρεται στη διεύρυνση του σχήματος των εταίρων και μιλάει για «ένα νέο τετραμερές αναπτυξιακό κοινωνικό συμβόλαιο, πολιτείας, εργοδοτών, εργαζομένων και ανέργων». Και όχι μόνον αυτό.

Οι εργαζόμενοι λέει «δεν πρέπει να τρομάζουν, αλλά να βελτιώνουν την παραγωγικότητα, την κατάρτιση και την επανακατάρτισή τους». Δεν είναι μια καινούρια πρόταση. Εδώ και χρόνια ζυμώνονται τέτοιες απόψεις - προτάσεις του πολυεθνικού κεφαλαίου, βάζοντας όλους τους ιδεολογικούς μηχανισμούς της άρχουσας τάξης να δουλεύουν ασταμάτητα.

Το επικίνδυνο είναι ότι οι τελευταίοι προσπαθούν να καταργήσουν ή να εξευτελίσουν το όπλο του αγώνα, στοιχειώδες δικαίωμα άμυνας της εργατικής τάξης, και προπαγανδίζουν την «παραγωγικότητα» και την «ανταγωνιστικότητα», που θα έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη της οικονομίας και συνεπώς τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Βασική προϋπόθεση θεωρείται από όλους αυτούς ο στόχος της χειραγώγησης των εργαζομένων και εδώ χρησιμοποιούνται πολλές τακτικές και μέθοδοι. Πότε με το καλό, με συμβουλές και προτροπές, αλλά και με κανένα ίσως ψίχουλο, που σε λίγο καιρό το παίρνουν πίσω, πότε με το άγριο, την εφαρμογή αυταρχικών μεθόδων και τρομοκρατίας στους χώρους δουλιάς ή την ποινικοποίηση των αγώνων. Αποτελεσματική φαίνεται η πολιτική του μαστιγίου και του καρότου, ώστε οι εργαζόμενοι -εγκλωβισμένοι σε αδιέξοδα- να παράγουν και μόνο να παράγουν, αδιαμαρτύρητα, μέσα από την εντατικοποίηση και την κατάργηση δικαιωμάτων. Στόχος, η αύξηση της παραγωγικότητας, επιδίωξη και συμφέρον του κεφαλαίου. Κάθε παρέκκλιση από αυτή την πολιτική μπορεί να απειλήσει τα καπιταλιστικά κέρδη. Είναι οι νόμοι της αγοράς που αυτή η κυβέρνηση (όπως και οι προηγούμενες) δε θέλει και δεν μπορεί να συγκρουστεί μαζί τους.

Ολοι μαζί υπεραμύνονται αυτού του στόχου, της «βελτίωσης της παραγωγικότητας» και όλοι μαζί «αγωνίζονται» για τη μείωση της ανεργίας. Ψάχνουν να βρουν την αιτία της συνεχώς αυξανόμενης ανεργίας σε ανώδυνους γι' αυτούς δρόμους, «στα νέα καταναλωτικά πρότυπα που οδηγούν τη γυναίκα στην αγορά εργασίας, στους οικονομικούς μετανάστες, στην εξέλιξη της τεχνολογίας κλπ».

Η μεγάλη αλήθεια είναι ότι η εργασία στον καπιταλισμό είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης και η ανεργία είναι αναπόσπαστο φαινόμενο της πορείας ανάπτυξης του καπιταλιστικού συστήματος. Στη σημερινή μάλιστα βαθμίδα ανάπτυξής του και στην παρατεταμένη γενική κρίση του, η ανεργία έχει μόνιμη τάση αύξησης, γίνεται μαζική και μακροχρόνια. Γι' αυτό και δεν μπορεί να λυθεί με όσα μέτρα και να πάρουν, αν δεν ανατραπεί εκ βάθρων η βασική αιτία που δημιούργησε το πρόβλημα, η ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Η συγκέντρωση κεφαλαίων σε όλο και λιγότερα χέρια δημιουργεί όλο και περισσότερη φτώχεια, ανεργία και κοινωνικό αποκλεισμό. Τα στοιχεία των διεθνών οργανισμών το επιβεβαιώνουν.

Η έκθεση του ΟΗΕ αναφέρει ότι υπάρχουν στον κόσμο 2.000 άνθρωποι που έχουν εισόδημα 250 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο ο καθένας, ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν 582 εκατομμύρια άνθρωποι που έχουν εισόδημα ο καθένας 250 δολάρια την ημέρα (ΒΗΜΑ 8.7.2000).

Ψεύδονται όσοι μιλούν για «ίσες ευκαιρίες» για τους εργαζόμενους, για την εργατική οικογένεια. Η κοινωνία μας δεν είναι ουδέτερη, είναι ταξική. Ταξικός συντονισμένος αγώνας είναι η διέξοδος για τη δημιουργία των προϋποθέσεων ανατροπής αυτής της αντιλαϊκής πολιτικής. Κινητήρια δύναμη της ανατροπής είναι η λαϊκή πάλη μέσα από τη συσπείρωση όλων εκείνων των δυνάμεων που έχουν συμφέρον και θέλουν να αντιπαλέψουν την εξουσία των δυνάμεων του κεφαλαίου στην οικονομία, στις εργασιακές σχέσεις, στην κοινωνική ασφάλιση, στην κοινωνική πρόνοια.

Ο συλλογικός οργανωμένος αγώνας, η πολιτική δράση για την παιδεία, την υγεία, τον πολιτισμό, τα εργατικά και ασφαλιστικά δικαιώματα είναι η απάντηση στο συμβιβασμό και την ταξική συνεργασία. Η ΕΤ δεν αναγνωρίζει κανέναν «κοινωνικό διάλογο». Αναγνωρίζει τον ταξικό διάλογο, το σίγουρο δρόμο του αγώνα, της ρήξης με τα συμφέροντα του κεφαλαίου.

Χρειάζεται πιο αποφασιστικά όλο και περισσότερα τμήματα της ΕΤ, όλοι όσοι θίγονται από την πολιτική του νεοφιλελευθερισμού να προχωρήσουμε στο δρόμο της ανάπτυξης της πάλης, της συσπείρωσης και της συγκρότησης του ΑΑΔΜ.

Χρειάζεται να τους ανησυχήσουμε περισσότερο, να κοιμούνται και να ξυπνούν με το δικό μας φόβο. Το ξέρουμε ότι θα προσφύγουν ακόμη και σε χουντοδιατάγματα, βγάζοντας στους δρόμους τις «αύρες» της δημοκρατίας τους για να αντιμετωπίσουν τον εχθρό - λαό. Οι εργαζόμενοι όμως έχουν μόνον μια επιλογή, να βαδίσουν το δρόμο του ταξικού αγώνα, της οργανωμένης σύγκρουσης με τις δυνάμεις του κεφαλαίου. Κι αυτό θα κάνουν.