Την παράδοση των πιθανών κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου της χώρας στο πολυεθνικό κεφάλαιο, με τις πλέον συμφέρουσες γι' αυτό προϋποθέσεις, προωθεί η κυβέρνηση, η οποία σπεύδει να συμμορφωθεί τόσο με τις τελευταίες κατευθύνσεις και Οδηγίες της ΕΕ, όσο και με τις αξιώσεις των υποψήφιων επενδυτών. Ο υπουργός Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης ανακοίνωσε χτες σε συνέντευξη Τύπου την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου για την έρευνα και εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Οι νέες ρυθμίσεις θα προβλέπουν επενδυτικά κίνητρα για την προσέλκυση επενδυτών και επιπρόσθετους ευνοϊκούς όρους, όπως φορολογικές ελαφρύνσεις, μείωση των προϋποθέσεων δραστηριοποίησης, μεγαλύτερα πεδία έρευνας, απευθείας αναθέσεις πέρα από τους πιθανούς διαγωνισμούς, διαπραγμάτευση όρων με βάση την εξέλιξη των ερευνών. Το «κερασάκι στην τούρτα» είναι η θέσπιση ...περιβαλλοντικών κανόνων.

Το νέο πλαίσιο έρχεται να απαντήσει σε ήδη εκδηλωμένο ενδιαφέρον, το οποίο όμως δεν προσδιορίστηκε επακριβώς. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής (ΣΕΕΣ) Ρ. Μωϋσής, ο οποίος ήταν επικεφαλής και της επιτροπής που εξέτασε τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, επισήμανε ότι υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν αιτήσεις για άδειες έρευνας. Ο ίδιος έκανε λόγο και για «άρση αναχρονιστικών γραφειοκρατικών εμποδίων που δυσχεραίνουν και καθιστούν τις έρευνες δύσκολες και απογοητεύουν τους υποψήφιους επενδυτές». Σχετικά με το πιθανό δυναμικό της χώρας σε πετρέλαιο, μίλησε για στοιχεία «που τεκμηριώνουν θετικές προοπτικές για την ανακάλυψη κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στον ελληνικό χώρο». Στην περσινή έκθεση του Συμβουλίου για την ενεργειακή στρατηγική συμπεριλαμβάνονταν ωστόσο οι «πλέον αισιόδοξες» εκτιμήσεις για κοιτάσματα στην περιοχή του Βόρειου Αιγαίου που μπορεί να αποφέρουν και 200.000 βαρέλια τη μέρα, ποσότητα που μπορεί να καλύψει το 50% των ετήσιων αναγκών της Ελλάδας. Το ΣΕΕΣ πρόκειται να αναλάβει σημαντικό ρόλο στην όλη διαδικασία μέσω ενός νέου οργάνου, της Διεύθυνσης Ερευνας και Ανάπτυξης. Η σχετική ρύθμιση θα προωθηθεί άμεσα στη Βουλή.

Η κυβέρνηση εκτιμά ότι οι τιμές του πετρελαίου θα εκτιναχθούν και πάλι, καθιστώντας συμφέρουσα την εκμετάλλευση κοιτασμάτων που είχαν απορριφθεί στο παρελθόν. Η οικονομική ύφεση επιτρέπει επίσης έρευνα με μικρότερο κόστος, λόγω υπερπροσφοράς του απαραίτητου εξοπλισμού. Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν τρία εμπορικά εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα στον Πρίνο, τον Βόρειο Πρίνο και την Καβάλα, καθώς και δύο οριακά εκμεταλλεύσιμα στις ακτές του Κατάκωλου (πετρέλαιο) και στην Επανωμή Θεσσαλονίκης (φυσικό αέριο). Στόχος της κυβέρνησης είναι η δημιουργία μιας ισχυρής ανταγωνιστικής ενεργειακής αγοράς. Το βασικό όφελος που προβλήθηκε από τον υπουργό είναι η προοπτική μείωσης του κόστους προμήθειας πετρελαίου, μέσω της αύξησης της εγχώριας παραγωγής. Απαντώντας σε ερώτηση για την πιθανότητα γεωπολιτικών επιπλοκών στη βάση και των προηγούμενων εντάσεων στο Αιγαίο με την Τουρκία, ο Κ. Χατζηδάκης δήλωσε ότι η Ελλάδα δεν παραιτήθηκε ούτε θα παραιτηθεί από τα κυριαρχικά της δικαιώματα, κάτι που τελικά έχει να κάνει μόνο με το ποιος θα υπογράφει τις συμβάσεις εκχώρησης του φυσικού πλούτου της χώρας στο μεγάλο κεφάλαιο.

Τις αποφάσεις για τις εκχωρήσεις δικαιωμάτων θα τις παίρνει η διυπουργική επιτροπή. Το νέο πλαίσιο, που θα προωθηθεί στη Βουλή μέχρι το τέλος του χρόνου, μετά από διαβούλευση για τις λεπτομέρειες, προβλέπει καταρχήν: Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο «κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με την κατοχύρωση της διαφάνειας, τους υγιούς ανταγωνισμού, της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων επενδυτών». Υιοθέτηση και της μεθόδου απευθείας παραχώρησης δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης, η οποία ονομάζεται «ανοιχτή πόρτα», σε αντιδιαστολή με το «γύρο παραχωρήσεων», τη μόνη διαδικασία που έχει ακολουθηθεί στην Ελλάδα μέχρι σήμερα, η οποία προϋποθέτει διαγωνισμό. Μείωση του συντελεστή φορολόγησης κάτω από το 40% που ισχύει σήμερα, ώστε η επένδυση να είναι «ελκυστική» και η χώρα «ανταγωνιστική». Διαπραγματεύσεις για ανταποδοτικά και αντισταθμιστικά οφέλη, που μπορεί να λειτουργήσουν θετικά και για τους επενδυτές. Δυνατότητα συμφωνίας για εκμετάλλευση μιας περιοχής για περισσότερα από τα 25 χρόνια που είναι σήμερα η οροφή.

Για ασάφεια και ευχολόγια έκανε λόγο σχετικά με τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Μ. Χρυσοχοΐδης, ευχαριστώντας την επειδή «ουσιαστικά παραχωρεί τη σκυτάλη δημιουργίας και υλοποίησης του νέου ερευνητικού φορέα στην επόμενη κυβέρνηση», την οποία και δε θα δεσμεύσει με νομοθετικούς πειραματισμούς.

Σε αντίθεση με τη λογική της κυβερνητικής πολιτικής, το ΚΚΕ προσεγγίζει το θέμα του ορυκτού πλούτου της χώρας και των υδρογονανθράκων ειδικότερα, με όρους εξυπηρέτησης των λαϊκών συμφερόντων, θεωρώντας ότι επιβάλλεται η έρευνα για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων πετρελαίου ακόμα κι όταν δεν κρίνεται κερδοφόρα η εξόρυξη από τους ιδιωτικούς καπιταλιστικούς ομίλους, καθώς και ότι είναι απαραίτητη η συστηματική έρευνα για εξεύρεση νέων πηγών στο Ιόνιο, το Αιγαίο και αλλού, πάντα στο πλαίσιο ενός Ενιαίου Κρατικού Φορέα Ενέργειας, που θα λειτουργεί στα πλαίσια της Λαϊκής Οικονομίας.