Σχεδόν όλοι οι φίλοι, συνάδελφοι και γνωστοί είχαν επισκεφτεί, όχι μόνο μία αλλά πολλές φορές, την Κεφαλλονιά. Και όλοι μιλούσανε με ζέση, με ενθουσιασμό για το τεράστιο νησί του Ιονίου με την υπέροχη θάλασσα, με τα σπήλαια, τις δασωμένες πλαγιές, τη χρυσή άμμο, τη γαλάζια θάλασσα και τους εύθυμους, λίγο παράξενους, κατοίκους, που διακρίνονται για τις ελεύθερες ιδέες τους και το ιδιότυπο χιούμορ τους. Και ανέφεραν -προκλητικά θα λέγαμε-, ονόματα και τοποθεσίες, που εμείς οι αδαείς αγνοούσαμε εντελώς, μέχρι πρότινος. Και κάπου μέσα βαθιά στην ψυχή μας ζηλεύαμε λιγάκι, αλλά δεν το ομολογούσαμε ούτε στον ίδιο μας τον εαυτό. Και έτσι, απόφαση το είχαμε πάρει πως για μας η Κεφαλλονιά θα παράμενε μια «χαμένη Ατλαντίδα», μια «χαμένη ευκαιρία», που ποτέ δε μας δόθηκε, ένα ανεκπλήρωτο όνειρο. Ενα απωθημένο. Να όμως που ποτέ κανείς δεν ξέρει τι του επιφυλάσσει η ζωή. Πριν ένα μήνα, χωρίς να προλάβουμε να το καλοσκεφτούμε βρεθήκαμε στο Αργοστόλι. Για δουλιά εννοείται, έτσι ώστε να μπορούμε να πάρουμε μια ελάχιστη δόση από το όνειρό μας, τις ελάχιστες φυσικά ώρες που είχαμε στη διάθεσή μας.

Γνωσιολογία στον αέρα...

Καθώς πετούσαμε για σαράντα πέντε, ο νους μας πήγαινε στο Ρόκο Χοϊδά, στον Διονύση Λαυράγκα, στον Γεράκη που έγινε και βασιλιάς του Σιάμ,(!), στους Κεφαλλονίτες καστανάδες που είχαμε συναντήσει πριν από χρόνια στη Νέα Υόρκη. Και αναρωτιόμαστε τι είναι εκείνο το ιδιαίτερο που χαρακτηρίζει τη γη που τους γέννησε για να τους κάνει έτσι ξεχωριστούς, ταξιδευτές, ατρόμητους, φανατικούς. Μοναδικούς, γοητευτικούς, συμπαθητικούς, κάποιες φορές αφόρητους, αλλά εξαιρετικούς...

Ετσι στα βιαστικά, λοιπόν, μέσα στο αεροπλάνο, κάναμε ένα ταξίδι γνώσεων. Διαβάσαμε λίγο για την προϊστορία του νησιού και την ιστορία του, έτσι ώστε να μην πιαστούμε αδιάβαστοι.... Το νησί, λοιπόν, πρωτοκατοικήθηκε την Προϊστορική Εποχή και ήταν πυκνοκατοικημένο την τελευταία φάση της Εποχής του Χαλκού. Τότε πήρε μέρος στον Τρωικό Πόλεμο και αναπτύχθηκαν τέσσερις μεγάλες πόλεις: Κράνη, Σάμη, Πρόννοι, Πάλη. Στη διάρκεια των Περσικών Πολέμων, η πόλη Πάλη πήρε μέρος στη μάχη των Πλαταιών. Στη Β` Αθηναϊκή Συμμαχία, η πόλη Πρόννοι τάχθηκε με τους Αθηναίους, ενώ οι υπόλοιπες πόλεις με τους Σπαρτιάτες. Τη ρωμαϊκή εποχή στο νησί παρέμενε εξόριστος ο αδελφός του Μάρκου Αντώνιου, ο Γάιος. Η Κεφαλλονιά πέρασε διαδοχικά από τους Νορμανδούς, στο βασιλιά της Σικελίας Γουλιέλμο Β`, στους Ορσίνι, στους Ανδεγαβούς και τέλος στην ιταλική οικογένεια των Τόκο, η οποία ακολούθησε φιλελληνική πολιτική. Μετά τον πρώτο Ρωσοτουρκικό Πόλεμο, μαζί με τη Λευκάδα και την Ιθάκη, πέρασε για μικρό διάστημα στους Τούρκους και στη συνέχεια στους Βενετούς( 1500), που είχε σαν αποτέλεσμα να σημειωθεί οικονομική και πνευματική ανάπτυξη. Οι κάτοικοι πρωτοστάτησαν στις εξεγέρσεις όλων των περιόδων για την εξασφάλιση της ελευθερίας τους, ενώ την εποχή της Αγγλοκρατίας η Κεφαλλονιά είχε τις πιο ριζοσπαστικές λέσχες απ' όπου και ξεκίνησαν οι μεγάλες εξεγέρσεις.

« Η ΟΑ, ο κυβερνήτης και το πλήρωμα, σας ευχαριστούν που πετάξατε μαζί μας». Η φωνή της αεροσυνοδού μάς επαναφέρει στο σήμερα, στο τώρα. Κατεβαίνουμε τα σκαλοπάτια και ενώ είχαμε αφήσει μια μελαγχολική φθινοπωρινή Αθήνα, θα βρεθούμε σε μια εύθυμη καλοκαιρινή κεφαλονίτικη μέρα, μια μέρα λουσμένη στο φως, και στο γαλάζιο. Μην περιμένει ο αναγνώστης η αφήγησή μας να είναι εκτενής και απόλυτα σαφής. Κλεφτά είδαμε ό,τι είδαμε, με αποτέλεσμα αποσπασματικά να τα διηγηθούμε.

Ξαφνικός έρωτας

Λένε πως οι Κεφαλονίτες, παρ' όλο που αγαπούν τον τόπο τους είναι σπαρμένοι και στις τέσσερις γωνιές της μικρής μας Γης. Ισως να υπάρχει μια μεγάλη αλήθεια σ' αυτό, επίσης όμως μια άλλη αλήθεια: το νησί αυτό προσελκύει και μαγεύει αλλοδαπούς που έρχονται και από τα πιο απίθανα μέρη του κόσμου, τα πιο μακρινά ίσως. Τους μαγεύει και τους αιχμαλωτίζει συνάμα, με την ελευθερία του, την ομορφιά του, την καλαισθησία του. Ενα παράδειγμα είναι ο Λέσλι, ο ναυτικός που έφτασε στην Κεφαλονιά με το εμπορικό καράβι το 1958, τότε που υπήρχε μια παγκόσμια κρίση στη ναυτιλία. Κατέβηκε από το πλοίο, ο τότε νεαρός ναυτικός, και ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα τον τόπο. Αργότερα ερωτεύτηκε μια ντόπια, την παντρεύτηκε, έκανε δυο κόρες, και λίγο αργότερα ένας άλλος, μεγάλος έρωτας τον περίμενε να τον ελευθερώσει από κάθε προκατάληψη: ο Κομμουνισμός. Ο Λέσλι, έγινε δραστήριο μέλος της Νομαρχιακής του ΚΚΕ.

Φυσικά, ο Λέσλι δεν ήταν άσχετος με τις προοδευτικές ιδέες. Μέσα στα καράβια είχε δει, ζήσει και μάθει αρκετά, τόσα ώστε να έχουν καλλιεργήσει το έδαφος και να υπάρχει μέσα στην ψυχή του, ο σπόρος που αργότερα θα γινόταν δέντρο, που θα τον μετέτρεπαν σε ένα υποδειγματικό και αγαπητό από όλους, μέλος του Κόμματος. Ο Λέσλι, πολιτογραφήθηκε Κεφαλλονίτης. Στην αρχή έδινε χρήματα στις εξορμήσεις και μια μέρα, έτσι απλά, είπε: «Θα ήθελα να γίνω και εγώ μέλος του Κόμματος». Και έγινε. Από τότε έχουν περάσει χρόνια και ο Λέσλι, ακούραστος και ενθουσιώδης κάθε πρωί και κάθε απόγευμα θα πάει με το ποδήλατό του στην Οργάνωση. Είναι εκείνος που θα την ανοίξει, είναι εκείνος που θα κάνει ό,τι δουλιά τού αναθέσουν, είναι εκείνος που θα ρωτήσει τους γηραιότερους συντρόφους τους αν έχουν πάρει «Ριζοσπάστη», και αν όχι, με προθυμία θα είναι εκείνος που θα τους τον προμηθεύσει. Με λίγα λόγια είναι το ευγενικό καμάρι της οργάνωσής του. Και όχι μόνον.

Γέφυρα των στεναγμών

Οπως είπαμε και παραπάνω, μια γεύση μονάχα πήραμε από το Αργοστόλι και από τα γύρω χωριά.

Η πρώτη πρόκληση ήταν να διασχίσουμε με τα πόδια τη γέφυρα του Δράπανου, που κατασκεύασαν οι Αγγλοι το 1813, τη γέφυρα με τις χαρακτηριστικές καμάρες που ενώνει την πόλη με την απέναντι ακτή. Αυτή η γέφυρα, η όμορφη, η ιστορική, η λειτουργική αλλά και διακοσμητική, η γέφυρα που σφύζει από ζωή, που ακουμπά τα πόδια της στα γαλήνια νερά, ενώ λούζεται από το φλογερό ήλιο, είναι η γέφυρα που κάποτε λούστηκε με αίμα. Ηταν τότε στα 1948, στην εποχή των εκτελέσεων. Οι «σφαγείς» μετέφεραν πάνω σε φορτηγά τα ματωμένα πτώματα των ανθρώπων που είχαν πεθάνει για τις ιδανικά τους. Μια μέρα που περνούσε ένα τέτοιο φορτηγό με «φρέσκια πραμάτεια» και το όχημα αιμορραγούσε, κάποιος ονόματι Ευσταθίου, που είχε έρθει παιδί στην Κεφαλονιά μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή είχε καταφέρει με χίλια ζόρια να βρει μια ασήμαντη δουλίτσα, για να κερδίζει τον επιούσιο: να καθαρίζει δηλαδή τη γέφυρα και τα απόβλητα. Μια μέρα, καθώς καθάριζε είδε το ανατριχιαστικό θέαμα: τα πτώματα σπαρταρούσαν και στάζανε και το τελευταίο αίμα που τους είχε απομείνει. Ο Πρόσφυγας δεν άντεξε, δε σκέφτηκε τις συνέπειες και φώναξε με όλη τη δύναμη της ψυχής του: «Αίσχος! Αίσχος!». Φυσικά, έχασε τη δουλιά του και βρέθηκε στη φυλακή. Τι απέγινε δεν ξέρουμε. Είχε αρετή και τόλμη ο άνθρωπος εκείνος. Να ζει άραγε; Ποιος ξέρει; Ανατριχιάζουμε και εμείς και καθώς προχωρούμε βλέπουμε τον παλιό μύλο, εκεί που ο Αμο Παμπαλόνι είχε την πυροβολαρχία του. Επιστρέφουμε και πάλι πεζή. Μπαίνουμε μέσα στην καθολική εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Ο παπάς έχει κάνει καλή δουλιά. Με ενδιαφέρον κοιτάμε την εξαιρετική έκθεση φωτογραφίας στους τοίχους, αριστερά καθώς μπαίνουμε: όλες οι φωτογραφίες των πεσόντων της μεραρχίας «Ακουι». Νέα όμορφα, υγιή παιδιά, που δεν πρόλαβαν να γεράσουν. Οι ναζί δεν τους το επέτρεψαν. Δίπλα οι φωτογραφίες με τα άψυχα σώματά τους. Τραγικό, συγκλονιστικό θέαμα.

Λίγο αργότερα κόβουμε ένα εισιτήριο στο σπίτι που έχει μετατραπεί σε μουσειακό χώρο «Φωκά- Κοσμετάτου». Στην αυλή υπάρχουν παλιές φωτογραφίες από το Αργοστόλι και τα σκηνικά από την πολυσυζητημένη ταινία, καθώς και μια τεράστια νάρκη. Αληθινή νάρκη! Στο μέσα χώρο, δυστυχώς δεν είχαμε χρόνο ούτε μια ματιά να ρίξουμε.

Μικρές δόσεις

Ο Νίκος Φωκάς μάς συναντά τυχαία στο δρόμο. Ευγενικός και πρόθυμος, όπως πάντα, γίνεται ο ξεναγός μας. Και επιτέλους, παίρνουμε μια μικρή δόση από την ομορφιά του τοπίου. Κάνουμε με το αυτοκίνητο μια υπέροχη βόλτα στα Φαρακλάτα, στα Διλινάτα, στα Προκοπάτα, στα Κουρκουμελάτα- πρότυπο χωριού που ξαναχτίστηκε από τον Βεργωτή μετά το μεγάλο σεισμό-, και σε πολλά πανέμορφα χωριά που το όνομά τους αυτή τη στιγμή μας διαφεύγει. Σταθήκαμε στον Πλατύ Γιαλό. Θαυμάσαμε την παραλία και ορκιστήκαμε με την πρώτη ανοιξιάτικη ευκαιρία να κολυμπήσουμε μέσα στα υγρά σπλάχνα του. Μένουν πολλά μέρη, άλλωστε, που δεν είδαμε. Θα πάμε στη Σάμη, στο Ληξούρι, το Φισκάρδο και σε όλες αυτές τις μαγευτικές τοποθεσίες, που τούτη τη φορά δεν κατορθώσαμε να επισκεφτούμε. Ας είναι καλά το πανέμορφο αυτό φιλόξενο νησί και οι κάτοικοί του. Ας είμαστε καλά και εμείς για να μην αθετήσουμε την υπόσχεσή μας.