Τον Γολγοθά της ταξικής εκμετάλλευσης που ανεβαίνουν καθημερινά οι μετανάστες, συμπληρώνουν οι σχεδόν ανυπέρβλητες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σε περίπτωση ασθένειας. Κυρίως όσοι δεν έχουν «νομιμοποιητικά έγγραφα» ουσιαστικά αποκλείονται από ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και δημόσιες υπηρεσίες υγείας. Αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν τραγικές καταστάσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι εργαζόμενοι στις δημόσιες υπηρεσίες και διοικήσεις, συμπεριλαμβανομένων νοσοκομείων, κέντρων υγείας και κλινικών (άρα γιατροί και νοσηλευτές) κινδυνεύουν να τιμωρηθούν έως και με δύο χρόνια φυλάκιση, σε περίπτωση προσφοράς υπηρεσιών σε μετανάστες «χωρίς έγγραφα» (ν. 3386/2005 για «Είσοδο, διαμονή και κοινωνική ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών στην ελληνική επικράτεια»). Μόνες εξαιρέσεις, παιδιά ή περιπτώσεις έκτακτης περίθαλψης ενηλίκων σε δημόσια νοσοκομεία και αυτό έως τη σταθεροποίηση της κατάστασης της υγείας τους.

Γενικά, οι δίχως χαρτιά υποχρεώνονται να πληρώσουν το συνολικό κόστος για τα φάρμακά τους, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια (χωρίς νοσηλεία) περίθαλψη, προ και μετα-γεννητική φροντίδα και περίθαλψη.

Για τους «μη καταγεγραμμένους μετανάστες» άδεια παραμονής για «ανθρωπιστικούς λόγους» (θύματα εργατικών ή άλλων ατυχημάτων που έτσι κι αλλιώς ελάχιστα δηλώνονται, και άνθρωποι με σοβαρά προβλήματα υγείας) τυπικά δίνεται, αλλά με τόσες προϋποθέσεις που στην πράξη αποκλείεται.

Πρώτον, το νομικό πλαίσιο (ν. 3386/2005, άρθρο 44, παρ. 1 και 2) ξεχωρίζει όσους μετανάστες προηγούμενα είχαν άδεια παραμονής. Γι' αυτούς και για χορήγηση άδειας ενός έτους ορίζει ως προϋποθέσεις: Η άδεια παραμονής να είναι σε ισχύ τη στιγμή υποβολής της αίτησης για παραπέρα παραμονή. Να υπάρχει πρόσφατο πιστοποιητικό από δημόσιο νοσοκομείο ή ΙΚΑ που να καταδεικνύει την ύπαρξη σοβαρού προβλήματος υγείας και την προβλεπόμενη διάρκεια θεραπείας. Σε περίπτωση μεταδοτικών ασθενειών να προσκομίσουν πιστοποιητικό από το υπουργείο Υγείας ότι δε συντρέχει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Και ο αιτών να μην αποτελεί «απειλή» για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια (όρος «λάστιχο»).

Για τους «μη καταγεγραμμένους μετανάστες» δίχως άδεια παραμονής σε ισχύ, μπαίνουν ως προϋποθέσεις να υπάρχουν: Κατοχή ληξιπρόθεσμης άδειας παραμονής (δηλαδή να προϋπάρχει, άρα αποκλείονται εξ αρχής μάζες φτωχοδιαβόλων) ή διαβατηρίου με θεώρηση εισόδου (ανεξάρτητα από την ισχύ). «Απόδειξη» για το λόγο που επικαλείται. Ο δε αιτών να μην αποτελεί απειλή για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια. Η διάρκεια της άδειας που δίνεται (αν και με τα χίλια ζόρια) διαρκεί μόλις έξι μήνες και δεν μπορεί να ανανεωθεί για τον ίδιο λόγο.

Οι προϋποθέσεις αποκλείουν μεγάλο αριθμό δυνητικά δικαιούχων παραμονής και καταδικάζουν σε απέλαση τους περισσότερους πρόσφυγες με σοβαρά προβλήματα υγείας. Επιπλέον, αυτό το πλαίσιο κάνει τους μετανάστες εκτός από έρμαια του ιμπεριαλισμού και θύματα κάθε τρωκτικού του συστήματος και κυκλωμάτων που τους εκμεταλλεύονται.

Το ΠΑΜΕ, τον Αύγουστο του 2006, αποκάλυψε μια τέτοια φάμπρικα εκμετάλλευσης. Για να πετύχουν την 6μηνη άδεια, μετανάστες καλούνταν να πληρώσουν παράβολο, να χάσουν μεροκάματα κάνοντας ιατρικές εξετάσεις, να απευθυνθούν σε κάποιο δικηγόρο εφόσον δεν γνωρίζουν καλά τα ελληνικά. Αν και πολύ μικρός αριθμός μεταναστών πληρεί τις τυπικές προϋποθέσεις για άδεια παραμονής, κρατικές υπηρεσίες και δικηγόροι τους άφηναν να κάνουν αιτήσεις μαζικά, να ξοδεύουν έως και 500 ευρώ, έστω και αν αυτές σε ποσοστό 99% απορρίπτονταν.