Ελληνοτουρκικές συζητήσεις για την εφαρμογή των ΝΑΤΟικής έμπνευσης Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) στο Αιγαίο, πραγματοποιούνται στην Τουρκία το διάστημα 24 - 27 Μάη, σε επίπεδο στρατιωτικών αντιπροσωπειών. Οπως ανακοίνωσε χτες από το ελληνικό ΓΕΕΘΑ, η ελληνική αντιπροσωπεία έχει επικεφαλής τον διευθυντή του Κλάδου Στρατηγικής και Πολιτικής και «σκοπός της επίσκεψης είναι η συζήτηση του Προγράμματος Δραστηριοτήτων έτους 2012, στο πλαίσιο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), μεταξύ των δύο χωρών».

Τα 29 ΜΟΕ περιλαμβάνουν, ανάμεσα στα άλλα, την καθιέρωση γραμμών επικοινωνίας μεταξύ των δύο υπουργείων Αμυνας και των επιτελείων, κοινά εκπαιδευτικά προγράμματα, διαλέξεις σε σπουδαστές των Ανωτάτων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, διασύνδεση σε επίπεδο επιτελών μεγάλων στρατιωτικών σχηματισμών των δύο χωρών, οργάνωση αμοιβαίων επισκέψεων μεταξύ των Σχολών Πολέμου, διεξαγωγή κοινών επιστημονικών δραστηριοτήτων μεταξύ των Ανωτάτων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων.

Οι διμερείς επαφές συμπίπτουν με τη διεξαγωγή της τουρκικής αεροναυτικής άσκησης στη θαλάσσια περιοχή υψηλού ενεργειακού ενδιαφέροντος, μεταξύ Ρόδου και Καστελόριζου. Στην ίδια περιοχή, που υπάγεται στην αρμοδιότητα του ελληνικού FIR (έλεγχος των πτήσεων) και με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας είναι μέρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ, έχει προγραμματιστεί για τις 7 Ιούνη ελληνική άσκηση «έρευνας και διάσωσης», αρμοδιότητα που αμφισβητείται από τις τουρκικές αρχές πως ανήκει στην Ελλάδα.

Αναφορικά με τις ελληνοτουρκικές συζητήσεις για τα ΜΟΕ, είναι αντικείμενο ευρύτερων επαφών και διαβουλεύσεων, όπως αποκαλύφθηκε και από τα αμερικανικά αρχεία που διέρρευσαν από τα Wikileaks. Επί της ουσίας, αποσκοπούν στην επιβολή ενός καθεστώτος ελληνοτουρκικής συνδιαχείρισης του Αιγαίου υπό ΝΑΤΟική εποπτεία, με παράλληλη αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών και εγκατάλειψη από ελληνικής πλευράς του δικαιώματος άμυνας.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, τα αμερικανικά αρχεία που διακινεί το wikileaks επιβεβαιώνουν τις πιέσεις προς την ελληνική πλευρά να προσφέρει ανταλλάγματα στη μειονότητα της Θράκης, ώστε να εξασφαλίσει την επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης. Στα εν λόγω ανταλλάγματα περιλαμβάνονται από την αναγνώριση των «ψευδομουφτήδων», μέχρι την αύξηση της χρηματοδότησης των μειονοτικών σχολείων και του αριθμού των Τούρκων δασκάλων, καθώς και την κατασκευή τζαμιού στην Αθήνα.

Οπως προκύπτει από εμπιστευτικό τηλεγράφησα της Αμερικανίδας προξένου στην Κωνσταντινούπολη, Σάρον Ουίνερ, ο γερουσιαστής του Ιλινόις, Ρίτσαρντ Ντέρμπιν, αναφέρει στον Βαρθολομαίο ότι οι Τούρκοι συνομιλητές του τού έχουν επισημάνει πως μια κίνηση αμοιβαιότητας από την Αθήνα, στο θέμα της χρηματοδότησης των μειονοτικών σχολείων στη Θράκη και της αύξησης του αριθμού των Τούρκων δασκάλων, θα βοηθούσε στην επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

Μάλιστα, ο Ντέρμπιν προτείνει στον Πατριάρχη να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι στελέχη της τουρκικής και της ελληνικής κυβέρνησης και να αρχίσουν τη συζήτηση. Ο Βαρθολομαίος απορρίπτει το ενδεχόμενο και αποθαρρύνει τη συζήτηση, μη δίνοντας συνέχεια στο επιχείρημα της αμοιβαιότητας που προβάλλουν οι Τούρκοι για το σεβασμό των θεμάτων του Πατριαρχείου.