ΑΓΚΥΡΑ - ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ.-

Μετά από την «κατσάδα» και τα διασταυρούμενα πυρά που φαίνεται πως δέχτηκε από το ΔΝΤ, τον τουρκικό όσο και το διεθνή Τύπο, αλλά και τα κέντρα εξουσίας στην Τουρκία, ο πρωθυπουργός Ετσεβίτ προσπαθούσε σκληρά χτες να αποκλιμακώσει την κρίση από τη σύγκρουσή του με τον Πρόεδρο Αχμέτ Νετζντέτ Σεζέρ, που κόστισε στην τουρκική οικονομία κάπου 5 δισ. δολάρια. Μόνο που κάποιοι έχουν ήδη αρχίσει να καταρτίζουν τον πολιτικό του επικήδειο.

Ο Κρις Μόρις, σε ανταπόκρισή του για το BBC από την Κωνσταντινούπολη, δεν αντιστάθηκε στον πειρασμό να ειρωνευτεί αγρίως τους κορυφαίους πολιτικούς άνδρες της Τουρκίας, παρουσιάζοντας τα χάι-λάιτς από τα προχτεσινά γεγονότα: μια θεατρική αποχώρηση (από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας), οργισμένες δηλώσεις (Ετσεβίτ και Σεζέρ), και το αντίγραφο του Συντάγματος που... πέταξε ο πρόεδρος στον πρωθυπουργό. Ολα αυτά μοιάζουν «εξαιρετικά διασκεδαστικά», σημείωσε ο Βρετανός δημοσιογράφος, μόνο που το τελικό αποτέλεσμα «ήταν δισεκατομμύρια δολάρια, να χαθούν στη χρηματομεσιτική αγορά, και δισεκατομμύρια δολάρια από το πολύτιμο αποθεματικό ξένου συναλλάγματος της Κεντρικής Τράπεζας να ξοδευτούν για να διατηρηθεί κάποια έννοια οικονομικής σταθερότητας». Η Κεντρική Τράπεζα έριξε στην αγορά κάπου 5 δισ. δολάρια.

Παρ' όλη τη σιωπή σφίγγας εκ μέρους του στελέχους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Στάνλεϊ Φίσερ μετά από τη συνάντησή του με τον Μπουλέντ Ετσεβίτ αμέσως μετά την κρίση, δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τι συζητήθηκε και σε ποιο τόνο: το ΔΝΤ απειλούσε ήδη πριν την κρίση να μειώσει τα δάνεια που έχει υποσχεθεί στην Τουρκία, αφού η «απορροφητικότητα» της χώρας χαρακτηρίζεται «χαμηλή» (3,7 δισ. δολάρια έχουν απορροφηθεί ως τώρα από το πρώτο δάνειο των 3,8 δισ. δολαρίων και εν συνεχεία το δεύτερο, 7,6 δισ. δολαρίων).

Εξάλλου μπορεί να κρίνει κανείς και εκ του αποτελέσματος: «Διαφωνίες μπορεί να υπάρχουν... προσπαθούμε όμως να τις ξεπεράσουμε καθώς προηγείται όλων η ομαλή λειτουργία του κράτους», δήλωσε χτες στην Αγκυρα ο Ετσεβίτ προς δημοσιογράφους, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Reuters, σε μια -αν μη τι άλλο - θεαματική μεταστροφή μέσα σε μια μέρα, αφού χτες έξαλλοι ο ίδιος και το υπουργικό του Συμβούλιο ζητούσαν από τον πρώην κορυφαίο δικαστικό και το νυν Πρόεδρο της χώρας Σεζέρ«να απολογηθεί» για την κρίση...

Μία από τις βασικές αιτίες της μεταστροφής αυτής ήταν η παρέμβαση των στρατηγών, οι οποίοι, κατά την εφημερίδα Sabah, «ζήτησαν από την κυβέρνηση να μην παραιτηθεί», ωστόσο είναι βέβαιον πως δεν έμειναν σε αυτό, αλλά μάλλον αξίωσαν να αποκλιμακωθεί αμέσως η διένεξη Ετσεβίτ - Σεζέρ, που παρακολούθησαν εκ του σύνεγγυς.

Επικριτικός εμφανίστηκε χτες σύσσωμος ο τουρκικός Τύπος, με πρωτοσέλιδους τίτλους που άρχιζαν από χαρακτηρισμούς όπως «Απερισκεψία» (Sabah) και έφθαναν στον καγχασμό «Η Τουρκία είναι υπερήφανη για εσάς» (Radikal). Σημασία όμως θα πρέπει να δοθεί στο δηκτικότατο κύριο άρθρο της γνωστής και μη εξαιρετέας εφημερίδας Financial Times (Λονδίνο), που με τον εύγλωττο τίτλο «Η Προτεραιότητα της Τουρκίας», σημειώνει ότι η τουρκική κυβέρνηση «δεν είναι η πρώτη φορά που αφήνεται να αποσπαστεί από αυτό που θα έπρεπε να είναι η κορυφαία προτεραιότητά της», που είναι «η πολιτική και οικονομική μεταρρύθμιση». Παράδειγμα: «απέτυχε να τηρήσει την προθεσμία που η ίδια είχε θέσει για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας ως το Γενάρη» (το πιάσατε;).

Η ζημιά σε οικονομικό επίπεδο ασφαλώς δε«διορθώθηκε» από την άνοδο του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης (κάπου 0,9%, μετά το -14,62% της Δευτέρας). Χειρότερα, ο αναλυτής Ερκάν Κουμτσού είπε στο CNN ότι τα επιτόκια θα συνεχίσουν να είναι «ανώμαλα υψηλά» τους επόμενους μήνες. Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, πάντως, ο Γκαζί Ερτσέλ, εμφανίστηκε πεπεισμένος ότι το «πρόγραμμα» οικονομικής «σταθερότητας» δε θα εγκαταλειφθεί «εξαιτίας της ρευστότητας ολίγων ημερών». Επίσης αποκρούστηκαν οι φήμες περί (ακόμα μίας) υποτίμησης της τουρκικής λίρας, αφού αυτό θα σήμαινε το τέρμα των δανείων του ΔΝΤ...

Ο καθηγητής Μαχίρ Καϊνάκ στο μεταξύ σε χτεσινή του συνέντευξη προς το δημοσιογράφο Γιαλτσίν Σιμσέκ και την εφημερίδα Turkish Daily News (Κωνσταντινούπολη), εκτιμά ότι «σύντομα η κυβέρνηση Ετσεβίτ θα πέσει», για να τη διαδεχτεί μια «κυβέρνηση εθνικής ενότητας», η οποία θα ξεκαθαρίσει τα σκάνδαλα διαφθοράς, ειδικά σε εκείνες τις τράπεζες που (φέρονται να) ανήκουν σε πολιτικά κόμματα.