Associated Press

Οι υψωμένες γροθιές στον αέρα δε δείχνουν να μπορούν να βοηθήσουν τον Μόρι και τους συμβούλους του

Οταν ο σύνθετος δείκτης Nasdaq των μετοχών εταιριών υψηλής τεχνολογίας πλησίαζε τις 2.700 μονάδες, όλοι μιλούσαν για τη μεγάλη κρίση, καθώς έχανε το μισό της αξίας του μέσα σε διάστημα έξι μηνών. Τη Δευτέρα ο Nasdaq έκλεισε στις 1.924 μονάδες και όλοι παρακολουθούσαν αποσβολωμένοι, μην μπορώντας να αντιδράσουν από το «σοκ». Αναμενόμενο, λοιπόν, η χτεσινή μέρα να ήταν μία ακόμη «μαύρη μέρα» για τα διεθνή χρηματιστήρια και κυρίως για το ιαπωνικό - που έκλεισε στο χαμηλότερο επίπεδο τα τελευταία 16 χρόνια - όπου η οικονομική κρίση έχει συνυφανθεί απολύτως και με την πολιτική.

Χρηματιστές και οικονομολόγοι, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι το ιαπωνικό «κουβάρι» δεν πρόκειται να ξετυλιχτεί εύκολα, εναπέθεσαν όλες τους τις ελπίδες στη Γουόλ Στριτ. Μέχρι χτες το απόγευμα, υπήρχαν σημάδια ανάκαμψης με αύξηση 6,3%, αλλά ψίχουλα... με αποτέλεσμα το κλίμα στις αμερικανικές αγορές όχι μόνο να μην έχει αναστραφεί αλλά να εκσφενδονίζονται νέες δυσοίωνες προβλέψεις για τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιριών, γεγονός, όπως τονίζουν, που θα εξακολουθεί να επηρεάζει τη στάση των επενδυτών μακροπρόθεσμα.

Ανάλογο και το κλίμα στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, που ξεκίνησαν τη διαπραγμάτευση με σημαντικές απώλειες, με τις μετοχές κυρίως του κλάδου των τηλεπικοινωνιακών εξοπλισμών να διαμορφώνονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Το κλείσιμο ήταν σε αυτό το κλίμα, όπου ξεχώρισε ο δείκτης FTSE, στο Λονδίνο, που υποχώρησε κατά 105,8 μονάδες και διαμορφωνόταν στις 5.721 μονάδες.

Βέβαια, εκείνος που πραγματικά ξεχώρισε για τις επιδόσεις του ήταν ο δείκτης αξιών του Χρηματιστηρίου του Τόκιο, Nikkei, που απώλεσε 351,67 μονάδες και έκλεισε κάτω από το ψυχολογικό όριο των 12.000 μονάδων, στις 11.819,70 μονάδες. Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο του δείκτη Nikkei εδώ και 16 χρόνια. Το προηγούμενο αρνητικό ρεκόρ ήταν στις 28 του Γενάρη 1985 όταν ο δείκτης Nikkei είχε κλείσει στις 11.798,86 μονάδες.

Αναλυτές αμέσως έσπευσαν να αποδώσουν τις «ευθύνες» για την κατρακύλα του Nikkei στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και κυρίως στην ανάλογη κατρακύλα του δείκτη Nasdaq. Είναι δεδομένο, ότι οι αλληλεπιδράσεις υφίσταντο και θα υφίστανται αλλά η κακή πορεία του Χρηματιστηρίου Αξιών του Τόκιο δεν είναι «είδηση», είναι μάλλον μόνιμο φαινόμενο τα τελευταία χρόνια. Εξάλλου, οι μόνιμες εκκλήσεις των Αμερικανών ηγετών προς τους ομολόγους τους Ιάπωνες κατά τη διάρκεια των Συνόδων του G8, ήταν «να κάνουν κάτι για την οικονομία». Βέβαια, εσχάτως, οι Αμερικανοί έχουν σιωπήσει γιατί πώς είναι δυνατόν να «δίδεις μαθήματα» όταν και η δική σου οικονομία «πνέει τα λοίσθια».

Μπορεί η έλλειψη των συνεχών νουθεσιών και επικρίσεων να έχει ανακουφίσει σχετικώς τους Ιάπωνες πολιτικούς, όμως διόλου δεν έχει ανακουφίσει τον μέσο Ιάπωνα, ο οποίος είδε να χάνει μεγάλο μέρος του εισοδήματός του, της αγοραστικής του ικανότητας, τα συνταξιοδοτικά του προγράμματα να καταρρέουν. Σύμφωνα με αναλυτές, οι Ιάπωνες καταναλωτές έχουν χάσει παντελώς την εμπιστοσύνη τους στην εδώ και χρόνια υποσχόμενη οικονομική ανάκαμψη, που αναμένεται και φυσικά δεν έρχεται. Τώρα η αμφισβήτηση και η έλλειψη εμπιστοσύνης των Ιαπώνων επεκτείνεται και στην πολιτική εξουσία, όπως παρατηρούν αναλυτές.

Οχι τυχαία... Στο πρόσωπο του γενικά χαρακτηριζόμενου ως «ιδιαίτερα μη δημοφιλούς πρωθυπουργού», Γιοσίρο Μόρι, συγκεντρώνονται όλα τα πυρά για την άσχημη πορεία της χώρας. Η πολιτική κρίση είναι βαθύτατη αλλά ξεσπά προς το παρόν στην παρουσία του Μόρι στην εξουσία, ο οποίος με τις «αμφιλεγόμενες» κινήσεις του αφ' ενός δεν καθορίζει τη στάση του αλλά και αφ' ετέρου δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερη αναστάτωση, τη στιγμή που τα μέλη του κυβερνώντος κόμματός του, του «Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος» (LDP), καθώς και των δύο μικρότερων κομμάτων που συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό, συνεχίζουν να πιέζουν στην κατεύθυνση της παραίτησης, ώστε να αποφύγουν τις μεγάλες απώλειες στις εκλογές.

Σε μία κίνηση συμβιβασμού εν μέσω αυτού του «χάους» στον κυβερνητικό συνασπισμό, ο Μόρι επιβεβαίωσε κατά το χτεσινό συνέδριο του κυβερνώντος «Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος» (LDP), την πρόθεσή του να επισπεύσει τις εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη του προέδρου του κόμματος, μία κίνηση που προλειαίνει το έδαφος για την παραίτησή του.

Ωστόσο, απέφυγε να καθορίσει μία σαφή ημερομηνία για τις εσωκομματικές εκλογές, ούτε και αποσαφήνισε εάν θα είναι κι ο ίδιος υποψήφιος, αρκούμενος να τονίσει πως επιθυμεί να εποπτεύσει προσωπικά την εφαρμογή των νομοθετημάτων για τον προϋπολογισμό, που αναμένεται να κατατεθούν τον Απρίλη.

Τέλος, επωφελούμενα από τον «πανικό» και εντείνοντας τις πιέσεις προς τον πανταχόθεν βαλλόμενο Μόρι, τα κόμματα της αντιπολίτευσης κατέθεσαν χτες μία μη δεσμευτική πρόταση μομφής στην Ανω Βουλή της χώρας ζητώντας την παραίτησή του. Οπως μεταδίδουν τα ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης, η συζήτηση για την πρόταση αναμένεται αύριο, όμως η καταψήφισή της είναι βέβαιη, δεδομένης της πλειοψηφίας που διατηρούν στο Σώμα τα κόμματα που μετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό.