ΕΙΝΑΙ μοναδική τύχη ζωής να μπορείς να θυμάσαι, ύστερα από 57 χρόνια, στης ΕΠΟΝ το πρώτο ξεκίνημα, την ανεκτίμητη εκείνη συντροφική βοήθεια, που μας έδωσε η Ηλέκτρα. Να θυμάσαι τα λόγια της για τα δημοσιογραφικά κείμενα και για τους στόχους που πρέπει να χτυπούν. Μάθημα μοναδικό.

ΗΤΑΝ το πυρωμένο εκείνο καλοκαίρι του 1944. Τέτοιος μήνας^. ο θάνατος παραμόνευε σε κάθε βήμα^. έβγαινες το πρωί και δεν ήξερες, αν θα γυρίσεις πίσω στο σπίτι σου το βράδυ. Τα μπλόκα κι ο θάνατος αντάμωναν κάθε στιγμή στους δρόμους και στις γειτονιές της Αθήνας. Το πιο φοβερό, ματωμένο, κατοχικό καλοκαίρι.

ΜΕΣΑ στην αδούλωτη εκείνη πολιτεία, στις πρώτες γραμμές, λιοντάρι σωστό, παλεύει η Ηλέκτρα Αποστόλου, που εμείς οι ΕΠΟΝίτες τη γνωρίζαμε τότε με το ψευδώνυμο «Στάσα». Είναι ο τέταρτος χρόνος, που ξέφυγε από τα ξερονήσια και δουλεύει με την ΟΚΝΕ στη «Λεύτερη Νέα» και, φυσικά, το 1943 με την ΕΠΟΝ, στο φλογερό της ξεκίνημα.

ΚΙ ΕΠΕΙΤΑ - από το 1944 - η Ηλέκτρα θα πάρει στα χέρια της ένα σημαντικό και καίριο τομέα, τη διαφώτιση της Κομματικής Οργάνωσης της Αθήνας. Ο μεγάλος αυτός τομέας, τα Μαζικά Μέσα Ενημέρωσης του ΕΑΜ, στην ευθύνη και την καθοδήγησή της.

ΕΙΝΑΙ μια καθημερινή μάχη, που έχει να δώσει το ΕΑΜ και οι οργανώσεις του στην γκαιμπελική προπαγάνδα, που εξαπολύουν οι Γερμανοί και οι κουίσλιγκ, για να συκοφαντήσουν τον αγώνα του ΕΑΜ. Είναι γεγονός πως, παρ' όλες τις δυσκολίες που υπήρχαν, η αντιμετώπιση του κρατικού αυτού γερμανοδοσιλογικού μηχανισμού μπόρεσε ν' αντιμετωπιστεί με επιτυχία και με αμεσότητα. Με τις παράνομες εφημερίδες μας, τα τρικ, τις προκηρύξεις, τις μοναδικές εκείνες αφίσες, τα χωνιά, αλλά και άλλους τρόπους, που καθιστούσαν το ΕΑΜικό μήνυμα καθημερινή αγωνιστική τροφοδοσία ενημέρωσης για χιλιάδες και χιλιάδες Ελληνες, ενώ την ίδια ώρα ξεμασκάρευαν τους κατακτητές και τους συνεργάτες τους.

ΑΚΡΙΒΩΣ ετούτη την κρίσιμη ώρα μιας αποφασιστικής μάχης, καθώς έφτανε η ώρα της λευτεριάς, η Ηλέκτρα, παρ' όλα τα μέτρα που έπαιρνε με αυστηρή προσοχή, για να μην πέσει στα χέρια των προδοτών, στις 26 Ιούλη 1944, σε μια της έξοδο από το σπίτι της (έμενε στα Καραγιαννέικα, στου Γκύζη), θα βρεθεί στου χαφιέ το μάτι, εκεί στην οδό Αχαρνών, θα παλέψει να ξεφύγει, αλλά τελικά η κουστωδία θα τη φέρει στο ξενοδοχείο «Κρυστάλ», όπου είχαν στήσει το ορμητήριό τους ο αρχιγκεσταπίτης Λάμπου, ο Ευσέβιος Παρθενίου.

Η ΗΛΕΚΤΡΑ ήξερε πως από τα πρώτα της βήματα στις γραμμές της ΟΚΝΕ ήταν «χαρτογραφημένη» στα κιτάπια της Ασφάλειας. Ηξερε, ακόμη, ότι με «θρησκευτική ευλάβεια» είχαν παραδοθεί οι φάκελοι των κομμουνιστών εξορίστων και φυλακισμένων στην Ακροναυπλία κι αλλού. Ηξερε, επίσης, πως έπρεπε ν' αποφεύγει τα μάτια των χαφιέδων, που κατά καιρούς την είχαν γνωρίσει και αποτυπώσει σε νησιά εξορίας. Κι αυτό για την Ηλέκτρα ήταν έγνοια συνεχής. Είχε ένα ολότελα δικό της περπάτημα. Και πάντα ένα αραχνοΰφαντο μαντίλι κάλυπτε επιδέξια το πρόσωπο κι αυτό για να ξεφεύγει από του χαφιέ το μάτι, στο οποίο και τελικά έπεσε στην οδό Αχαρνών.

ΘΥΜΑΜΑΙ μια μαρτυρία γύρω από το μαρτύριο της Ηλέκτρας, που μας είχε διηγηθεί κάποτε, εδώ και μερικά χρόνια, ο παλαίμαχος δημοσιογράφος Γεώργιος Καράντζας, που είχε διατελέσει και εκλεγμένος ΕΑΜικός πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ στα χρόνια της Κατοχής, καθώς κι ο ίδιος βρέθηκε κρατούμενος για μερικές μέρες. ...Θα θυμάμαι, μου είχε πει στην εξιστόρησή του εκείνη ο Γ. Καράντζας, τη γυναικεία φωνή του αφάνταστου πόνου, που ακούστηκε μέσα σ' εκείνο το άντρο των βασανιστών. Αργότερα, μπόρεσα να εξακριβώσω πως στα χέρια των δημίων είχε πέσει η Ηλέκτρα Αποστόλου, που τού ήταν μάλιστα γνωστή από την πλατιά αντιφασιστική, αντιπολεμική δράση, που είχε αναπτύξει λίγο πριν τον πόλεμο.

ΚΙ Ο ΙΔΙΟΣ ο αξέχαστος συνάδελφος, αντιφασίστας στην ψυχή και την πένα, ο Γ. Καράντζας, πρόσθεσε κι άλλες πολλές χαρακτηριστικές λεπτομέρειες για τον αγώνα που είχε γίνει τότε στην Ελλάδα ενάντια στον πόλεμο και το φασισμό και στον οποίο είχαν ενεργά πάρει μέρος πολλοί διανοούμενοι και σ' αυτούς στην πρώτη γραμμή κι η Ηλέκτρα.

ΠΕΝΗΝΤΑ εφτά χρόνια, που και φέτος τιμάμε και μέσα στους τωρινούς αγώνες μας την ακριβή αυτή κληρονομιά, που μας εμπιστεύτηκε η Ηλέκτρα με τη θυσία της. Η μέρα του μαρτυρίου της Ηλέκτρας είναι επίσης και ημέρα για τις χιλιάδες, τις αμέτρητες ηρωίδες γυναίκες, που βγήκαν μέσα από τη φωτιά του αγώνα, της Εθνικής ΕΑΜικής Αντίστασης. Και μαρτύρησαν σ' όλα τα μέτωπα της θυσίας.

Η ΡΟΖΑ Ιμβριώτη, σ' ένα δικό της κείμενο, μας θυμίζει δωρικά, αλλά και πάντα επίκαιρα: «...Η θυσία της Ηλέκτρας μας έδειξε το δρόμο του χρέους...». Κι αυτό το μεγάλο χρέος με αγώνες είναι που πρέπει να το εκπληρώσουμε. Χρέος μεγάλο από κληρονομιά ιερή.