Είναι βέβαιο ότι η ανακίνηση από πλευράς κυβέρνησης ζητήματος αλλαγής του εκλογικού νόμου και συνταγματικής αναθεώρησης τη βολεύει να αλλάξει την ατζέντα και να στρέψει τη δημόσια συζήτηση σε θέματα σχετικά ανώδυνα, εν σχέσει με το αντιλαϊκό περιεχόμενο της πολιτικής της, που αναμένεται μάλιστα να κλιμακωθεί κατά τη δεύτερη «αξιολόγηση» του φθινοπώρου. Εντούτοις δεν υπηρετεί μόνο, ούτε κυρίως αυτό το σκοπό.

Οι λεγόμενες «θεσμικές παρεμβάσεις» που επιχειρεί η κυβέρνηση, μπορεί να υπηρετούν σκοπιμότητες όπως ο αποπροσανατολισμός του λαού ή η διαμόρφωση ευνοϊκότερου περιβάλλοντος μέσα στο οποίο θα δώσει την επόμενη, όπως ελπίζει, εκλογική μάχη, συνιστούν ωστόσο στην πραγματικότητα προσαρμογές σε σύγχρονες ανάγκες της αστικής τάξης. Τέτοιες είναι η επιδίωξη, μέσα από την αλλαγή του εκλογικού νόμου, εξασφάλισης κυβερνητικής και κοινοβουλευτικής σταθερότητας ώστε να υλοποιείται χωρίς προσκόμματα, αναβολές, δισταγμούς κ.λπ. η πολιτική που έχει ανάγκη για να ανακάμψει η κερδοφορία της και για να στεριώσει αυτή η ανάκαμψη. `Η η επιδίωξη μέσα απ' την αναθεώρηση του Συντάγματος να περιβληθούν με συνταγματικό μανδύα οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, αποκτώντας συνταγματική νομιμοποίηση.

Σκόρπιες πληροφορίες και δηλώσεις κυβερνητικών και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, πολλές φορές αντικρουόμενες, αλλά καμία επίσημη τοποθέτηση δεν έχει υπάρξει προς το παρόν απ' την κυβέρνηση. Μόνη εξαγγελία της η παρουσίαση των κυβερνητικών προτάσεων για τη συνταγματική αναθεώρηση στις 24 Ιούλη, οπότε και θα αρχίσει τυπικά η σχετική διαδικασία. Θέμα χρόνου είναι και η έναρξη της διαδικασίας συζήτησης για αλλαγή του εκλογικού νόμου, με το Μέγαρο Μαξίμου να δηλώνει ότι είναι στις προθέσεις του η επιδίωξη ευρύτερων συναινέσεων ώστε ο νόμος να ψηφιστεί από 200 βουλευτές και να ισχύσει στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Πληροφορίες κάνουν λόγο για «αναλογικότερο» εκλογικό νόμο, χωρίς ωστόσο να εμποδίζεται ο σχηματισμός και η απρόσκοπτη εναλλαγή των αστικών κυβερνήσεων, όπως και για σκέψεις για μια ορισμένη ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκαν τη βδομάδα που πέρασε οι συναντήσεις του Αλ. Τσίπρα με τους πολιτικούς αρχηγούς.

Μια ιδέα για το προς τα πού προσανατολίζεται η κυβέρνηση, έδωσε μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό ο κυβερνητικός εταίρος και πρόεδρος των ΑΝΕΛ, Π. Καμμένος. Διαψεύδοντας την εκπορευόμενη απ' την Κουμουνδούρου φημολογία περί ειλημμένης απόφασης να προωθηθεί η απλή αναλογική, ο Π. Καμμένος μίλησε για ένα κατάτι πιο αναλογικό εκλογικό σύστημα, με διατήρηση του ορίου εισόδου στη Βουλή.

Συγκεκριμένα, έκανε λόγο για ένα «σταθερό εκλογικό σύστημα, που θα προβλέπει μια αναλογικότερη εκλογή», τάχθηκε υπέρ του πλαφόν του 3%, αλλά και υπέρ της διατήρησης του μπόνους, με μείωσή του από τα σημερινά ισχύοντα, ώστε να ωθεί σε συνεργασίες. Αναφορικά με την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, ο επικεφαλής των ΑΝΕΛ σημείωσε πως πρέπει να γίνεται από τον ελληνικό λαό και να έχει αυξημένες αρμοδιότητες.

Επιβεβαιώνοντας ότι η όλη διαδικασία απαντά σε ευρύτερες ανάγκες της αστικής τάξης, ο Π. Καμμένος υποστήριξε: «Εχουμε καταθέσει 18 προτάσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται η αλλαγή της βουλευτικής ασυλίας, η διασφάλιση ενός σταθερού φορολογικού συστήματος που θα βοηθήσει στις επενδύσεις, όπως και ενός σταθερού εκλογικού συστήματος (...) Θα καταλήξουμε σε μια κοινή κυβερνητική πρόταση, μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ, θα δούμε πού συγκλίνουν οι θέσεις μας και έχω την ελπίδα ότι και οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί, πέραν του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως που έχει κάνει δηλώσεις μέχρι τώρα, μπορούμε να βρούμε μια κοινή συνισταμένη και να υλοποιήσουμε αυτά που επιθυμεί η πλειοψηφία του ελληνικού λαού».

Τι υποκρύπτει η κυβερνητική πρεμούρα αλλαγής του εκλογικού νόμου προκύπτει από δηλώσεις κι άλλων στελεχών. Για παράδειγμα, ο υφυπουργός Εσωτερικών, Γ. Μπαλάφας, δήλωσε ότι «εμείς πάντα μιλούσαμε για αναλογικά εκλογικά συστήματα, για απλή αναλογική, για κατεύθυνση προς την απλή αναλογική (...) Πρέπει να συνδυάζουμε την έκφραση της θέλησης του ελληνικού λαού και βιώσιμα κυβερνητικά σχήματα...».

Και ο υπουργός Εσωτερικών, Π. Κουρουμπλής, υπερασπίζεται έναν εκλογικό νόμο με μπόνους για «ισχυρή κυβερνητική πλειοψηφία». Δηλώνει, χαρακτηριστικά, πως «σήμερα δεν είμαστε ο ΣΥΡΙΖΑ του 4%, είμαστε η πρώτη πολιτική δύναμη στη χώρα και αυτό έχει και ευθύνες (...) Είναι ωραίο να λέμε για απλή, αθώα και άδολη αναλογική, αλλά είναι καλύτερο να έχουμε προγραμματική σύγκλιση κομμάτων ή να αναζητούμε κόμμα για συνεργασία την επομένη των εκλογών;»...

Επιβεβαιώνοντας τις διόλου άδολες προθέσεις της κυβέρνησης, ουσιαστικά επαναφέρει μέσω του εκλογικού νόμου θέμα παρέμβασης του αστικού κράτους στην εσωτερική λειτουργία των κομμάτων και τον τρόπο επιλογής των υποψηφίων τους: «Αμφισβητεί κανείς», αναφέρει, «ότι η έλλειψη εσωκομματικής δημοκρατίας στα κόμματα έχει μεγάλη συμμετοχή στη συντήρηση της παθογένειας του δημόσιου βίου; Πόσοι αξιόλογοι άνθρωποι όλων των ιδεολογιών και των αποχρώσεων αποτρέπονται να εκθέσουν τον εαυτό τους σε διαδικασία εκλογής, φοβούμενοι τον πολιτικό τους στραγγαλισμό;»...

Στη ΝΔ επιμένουν να απορρίπτουν σε αυτήν τη φάση κάθε αλλαγή στον εκλογικό νόμο, με εξαίρεση το σπάσιμο των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, καταλογίζοντας στην κυβέρνηση ότι με τις προτάσεις της θα φέρει «ακυβερνησία». Επιμένουν, δηλαδή, για διατήρηση της ενισχυμένης αναλογικής ως έχει.

Ο πρόεδρός της, Κυρ. Μητσοτάκης, μετά τη συνάντησή του την Πέμπτη με τον Αλ. Τσίπρα, δήλωσε: «Από την πρώτη μου συνάντηση με τον κ. Τσίπρα, έθεσα το ζήτημα της ανάγκης να υπάρξει μια ευρεία συνταγματική αναθεώρηση, η οποία θα προσαρμόσει τον καταστατικό χάρτη της χώρας στις επιταγές του 21ου αιώνα (σ.σ. βασικά στις σύγχρονες ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων). Επιμένουμε στην πρότασή μας. Αυτή η Βουλή με την ευρύτερη δυνατή συναίνεση να προτείνει μια συνταγματική αναθεώρηση αρκετά ευρεία, έτσι ώστε η επόμενη Βουλή, με απλή πλειοψηφία, να μπορεί να καθορίσει το περιεχόμενο αυτής της αναθεώρησης. Οι Ελληνες πολίτες θα πρέπει στις επόμενες εθνικές εκλογές να μπορούν να αποφασίσουν και για το ποια συνταγματική πρόταση θα υποστηρίξουν μέσα από την ψήφο τους».

Για αλλαγές στον εκλογικό νόμο ήταν αρνητικός: «Οι κανόνες του παιχνιδιού δεν μπορούν να αλλάζουν εν κινήσει και να υπακούουν σε τακτικές επιλογές της κυβέρνησης. Η χώρα χρειάζεται σταθερές κυβερνήσεις. Κατά συνέπεια, η ΝΔ δεν μπαίνει στη συζήτηση για αλλαγή του εκλογικού νόμου στην παρούσα συγκυρία. Μπορεί να συζητήσει μόνο δύο επιμέρους πτυχές (...) Τη δυνατότητα ψήφου στους Ελληνες πολίτες, εκτός Ελλάδας, στο μόνιμο τόπο διαμονής τους (...) και το ζήτημα της κατάτμησης των μεγάλων εκλογικών περιφερειών» δήλωσε.

«Η χώρα χρειάζεται σταθερές κυβερνήσεις και θεωρούμε ότι ο υφιστάμενος εκλογικός νόμος αυτήν τη σημαντική ανάγκη την υπηρετεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο» επέμεινε, ενώ ερωτηθείς αν ο πρωθυπουργός τού παρουσίασε τη δική του πρόταση, ο Κυρ. Μητσοτάκης απάντησε: «Δεν άκουσα κάποια συγκεκριμένη και τεκμηριωμένη πρόταση από τον πρωθυπουργό για τα ζητήματα αυτά. Θα αναμένω τις δημόσιες τοποθετήσεις του».

Σε ό,τι αφορά ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι και Ενωση Κεντρώων, διαφαίνονται - παρά την κριτική που ασκούν στον ΣΥΡΙΖΑ γιατί ανακίνησε το όλο θέμα τώρα, τι σκοπιμότητες κρύβει κ.λπ. - περιθώρια για συμβιβασμούς.

Το ΠΑΣΟΚ τάσσεται υπέρ της «απλής αναλογικής», αλλά με όριο 3%, ενώ αναφορικά με το μπόνους των εδρών, το υποστηρίζει υπό προϋποθέσεις. Η πρόεδρος του κόμματος, Φώφη Γεννηματά, μετά τη συνάντησή της με τον πρωθυπουργό την Πέμπτη, δήλωσε: «Ο κ. Τσίπρας δεν ξεκαθάρισε τις απόψεις του, δεν παρουσίασε μια ολοκληρωμένη πρόταση. Θα έλεγα ότι η συζήτησή μας ήταν περισσότερο διερευνητική (...) Αν και όταν η κυβέρνηση παρουσιάσει δημόσια και επίσημα μια ολοκληρωμένη πρόταση, τότε θα τοποθετηθούμε. Τμηματικά, με δόσεις, εκλογικό νόμο εμείς δεν θα ψηφίσουμε. Σε κάθε περίπτωση, δεν θα τους κάνουμε τη χάρη να φύγει η συζήτηση από τα καθημερινά προβλήματα της χώρας και της κοινωνίας, προβλήματα που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έχει δημιουργήσει».

Ο επικεφαλής του Ποταμιού, Στ. Θεοδωράκης, μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό την Παρασκευή, εκτίμησε ότι είναι δύσκολο να συγκεντρωθούν 200 βουλευτές που θα ψηφίσουν το νέο εκλογικό νόμο, διαπιστώνοντας διαφορές στις προτάσεις των κομμάτων. Σε ό,τι τους αφορά, επέμεινε στη διατήρηση του ορίου εισόδου στη Βουλή, στο σπάσιμο των περιφερειών και σε ένα μικρότερο μπόνους στο πρώτο κόμμα, που σε συνεντεύξεις του μέσα στη βδομάδα είχε προσδιορίσει στις 20 έδρες για το πρώτο κόμμα με ποσοστό 40% και 15 για ποσοστό 30%.

Για το Σύνταγμα τάχτηκε υπέρ τού να προσδιορίσει αυτή η Βουλή τα άρθρα που θα αλλάξουν στην επόμενη, θέτοντας ο ίδιος ορισμένα προς αλλαγή, όπως αυτό που αφορά την Ανώτατη Εκπαίδευση, ζητώντας μη κρατικά πανεπιστήμια!

Τέλος, η Ενωση Κεντρώων δηλώνει πρόθυμη να βάλει πλάτη στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Οπως δήλωσε ο Β. Λεβέντης μετά τη συνάντησή του με τον Αλ. Τσίπρα, αυτές είναι η διατήρηση του ορίου εισόδου στη Βουλή, η κατάργηση του μπόνους και να μην σπάσουν οι περιφέρειες. Μάλιστα, προεξόφλησε τη στάση των άλλων κομμάτων, λέγοντας ότι όλα τα μικρά κόμματα θα στηρίξουν αυτές τις προτάσεις και θα είναι τρελός όποιος δεν το πράξει.

Σε ό,τι αφορά το Σύνταγμα, τάχθηκε υπέρ μικρών αλλαγών όπως π.χ. η ευθύνη υπουργών. Διαφώνησε, όμως, με την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό, καθώς, όπως είπε, «θα έχουμε δύο πόλους εξουσίας κι αν συγκρουστούν πάμε σε πολιτειακή εκτροπή».