Σε πλήρη σύμπνοια και συνεργασία, κυβέρνηση, κεφάλαιο και Κομισιόν ξηλώνουν «πόντο - πόντο» την τυπική απαγόρευση του «lock out», ενισχύοντας τις «παράπλευρες οδούς» που έχει η εργοδοσία για να επιβάλλει στην πράξη την ανταπεργία, ακόμα κι αν δεν επιτρέπεται από την εργατική νομοθεσία.

Καθοριστικό ρόλο σ' αυτό παίζει το πόρισμα της Επιτροπής των εμπειρογνωμόνων για τα Εργασιακά, που δόθηκε στη δημοσιότητα στις αρχές Οκτώβρη 2016 και τις θέσεις του υιοθετεί η κυβέρνηση. Θυμίζουμε ότι η αλλαγή ή η «αποσαφήνιση» της νομοθεσίας αναφορικά με το «lock out» είναι αντικείμενο της διαπραγμάτευσης κυβέρνησης - κουαρτέτου και η συμφωνία σ' αυτό το θέμα θεωρείται προαπαιτούμενο της δεύτερης «αξιολόγησης».

Η προεργασία που έκανε προς αυτήν την κατεύθυνση η κυβέρνηση, φαίνεται πως αποδίδει καρπούς, όπως προκύπτει από την απάντηση που έδωσε η Επίτροπος Απασχόλησης της ΕΕ, Μ. Tίσεν, σε Ερώτηση που κατέθεσε εκ μέρους της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ ο ευρωβουλευτής του Κόμματος Σωτήρης Ζαριανόπουλος.

Στην Ερώτηση αναφέρονταν ανάμεσα σε άλλα: «Το πόρισμα για τα Εργασιακά στην Ελλάδα (...) ταυτιζόμενο με την κυβερνητική θέση, βασιζόμενο στο ότι το 95% των απεργιών κηρύσσονται, έτσι κι αλλιώς, "παράνομες και καταχρηστικές", συμπληρώνει την εργοδοτική αυθαιρεσία, νομιμοποιώντας εμμέσως πλην σαφώς την ανταπεργία.

Θεωρώντας τη μέχρι τώρα απαγόρευσή της ξένη προς το "ευρωπαϊκό κεκτημένο", καλεί το κράτος, με μια απλή νομοθετική διευκρίνιση, να ξεκαθαρίσει ότι ο εργοδότης έχει δικαίωμα να μη μισθοδοτεί μη απεργούς εργαζόμενους εφόσον δεν μπορούν να εργαστούν λόγω απεργίας των συναδέλφων τους.

(...) Ποια είναι η θέση της Επιτροπής για την ισχύουσα απαγόρευση του "λοκ άουτ" στην Ελλάδα; Οι νομοθετικές διευκρινίσεις που ζητά το πόρισμα θα δίνουν το δικαίωμα στους εργοδότες να διακόπτουν τη μισθοδοσία εργαζομένων που δεν απεργούν, αλλά δεν μπορούν να εργαστούν λόγω απεργίας των συναδέλφων τους;».

Η απάντηση της Επιτρόπου Απασχόλησης δεν αφήνει κανένα περιθώριο για παρερμηνείες. Αφού σημειώνει πως το πόρισμα είναι «προϊόν μιας ευρείας διαδικασίας διαβούλευσης», από την ομάδα των εμπειρογνωμόνων, που έλαβε υπόψη της τις απόψεις διεθνών οργανισμών όπως της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, αλλά και των «κοινωνικών εταίρων» στην Ελλάδα (έβαλαν το λύκο να φυλάει τα πρόβατα...), στο διά ταύτα υπογραμμίζει:

«Η Επιτροπή κατανοεί ότι, παρόλο που στην Ελλάδα οι ανταπεργίες (λοκ άουτ) επισήμως απαγορεύονται, οι εργοδότες έχουν ήδη τη δυνατότητα να αρνηθούν τις υπηρεσίες μη απεργούντων εργαζομένων και να μην καταβάλλουν τις αμοιβές τους σε περίπτωση αντικειμενικής ανικανότητας εκτέλεσης εργασιών στην επιχείρηση λόγω της απεργίας.

Το δικαίωμα αυτό αναπτύχθηκε στην ελληνική νομολογία βάσει συγκεκριμένης διάταξης του ελληνικού αστικού κώδικα. Η Επιτροπή θεωρεί ευπρόσδεκτες θετικές αλλαγές που θα βελτιώσουν τη σαφήνεια και θα συμβάλουν στη διασφάλιση της ομοιόμορφης ερμηνείας των συναφών κανόνων και της εφαρμογής των διαδικασιών».

Με μια κουβέντα, η Κομισιόν όχι μόνο καθαγιάζει το ήδη αντεργατικό πλαίσιο που ισχύει στη χώρα μας για τις απεργίες, αλλά χέρι - χέρι με την κυβέρνηση και τους υπόλοιπους από το κουαρτέτο προχωρούν σε νέες παρεμβάσεις που ισχυροποιούν τη θέση του κράτους και της εργοδοσίας απέναντι στους απεργούς και το δικαίωμα στην απεργία.

Θυμίζουμε ότι η Επιτροπή των εμπειρογνωμόνων για τα Εργασιακά έγραφε στο πόρισμά της ότι «δεν βλέπει κάποιον επείγοντα λόγο για άρση της απαγόρευσης της ανταπεργίας». Διαπίστωνε, ωστόσο, με νόημα ότι «μόνο σε λίγες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ελλάδα, το "λοκ άουτ" απαγορεύεται ρητά», προδίδοντας ότι η συμμόρφωση με τις «βέλτιστες πρακτικές» της ΕΕ και σ' αυτό το θέμα οδηγεί σε επιδείνωση της νομοθεσίας για τους εργαζόμενους.

Σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή σημείωνε με έμφαση ότι «για τους εργοδότες δεν υπάρχει ανάγκη να ασκήσουν ένα "λοκ άουτ", λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς που υπάρχουν στο δικαίωμα της απεργίας», το γεγονός δηλαδή ότι 9 στις 10 απεργιακές κινητοποιήσεις στην Ελλάδα κρίνονται παράνομες ή/και καταχρηστικές.

Σε άλλο σημείο, αναφερόταν: «Υπάρχει, ωστόσο, ένα επιπλέον πρόβλημα που σχετίζεται με τη θέση του εργοδότη στην περίπτωση μιας απεργίας, καθώς δεν διευκρινίζεται αν επιβαρύνεται να πληρώνει τους μισθούς σε μη απεργούς εργαζόμενους, αν αυτοί δεν μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται λόγω της απεργίας. Αυτό θα ήταν ιδιαίτερα άδικο σε περιπτώσεις όπου λίγα άτομα σε θέσεις - κλειδιά προχωρούν σε απεργία, καθιστώντας αδύνατη την παροχή εργασίας από τους άλλους εργαζόμενους της εταιρείας».

Σε τέτοιες περιπτώσεις, σύμφωνα με το πόρισμα, «τα ελληνικά δικαστήρια αποδέχονται το δικαίωμα του εργοδότη να αρνηθεί τις υπηρεσίες των μη απεργών και να μην πληρώσει τους μισθούς τους, με βάση την αρχή της αντικειμενικής αδυναμίας». Στο ίδιο σημείο, γινόταν αναφορά σε μια απόφαση του Εφετείου Πατρών, που επικαλείται το άρθρο 656 του Αστικού Κώδικα για να δικαιώσει έναν εργοδότη, ο οποίος αρνιόταν να πληρώσει τους μη απεργούς εργαζόμενους και καταγγέλθηκε ότι προβαίνει σε «λοκ άουτ».

Σύμφωνα με το δικαστήριο, ο εργοδότης δικαιώνεται, αρκεί «να αποδείξει ότι η λειτουργία της επιχείρησης δεν είναι δυνατή όχι για προσωπικούς λόγους, αλλά ως αποτέλεσμα της απεργίας ενός μέρους των εργαζομένων». Στην περίπτωση αυτή, επιλαμβάνεται το άρθρο 656 του Αστικού Κώδικα, αλλά «η λύση αυτή δεν είναι αδιαμφισβήτητη», σύμφωνα με την Επιτροπή.

Γι' αυτό, στις «συστάσεις» αναφορικά με το «λοκ άουτ», η Επιτροπή των εμπειρογνωμόνων σημείωνε στο πόρισμά της: «Ο Ελληνας νομοθέτης μπορεί να διευκρινίσει ότι ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να μην πληρώσει μη απεργούς εργάτες, αν δεν μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται επειδή μια απεργία βρίσκεται σε εξέλιξη στην επιχείρηση ή στις εγκαταστάσεις της». Επομένως, το πόρισμα κλείνει το μάτι στην εργοδοσία ότι η υπάρχουσα νομοθεσία, με μια μικρή «διευκρινήση», μπορεί κάλλιστα να τις αποδώσει «ισοδύναμα» αποτελέσματα με την επαναφορά της ανταπεργίας.

Τη θέση αυτή υπερασπίζεται ένθερμα η Κομισιόν, η οποία θεωρεί ευπρόσδεκτες τις αλλαγές «που θα βελτιώσουν τη σαφήνεια και θα συμβάλουν στη διασφάλιση της ομοιόμορφης ερμηνείας των συναφών κανόνων και της εφαρμογής των διαδικασιών». Ζητάει δηλαδή να υπάρχει και σαφής νομοθεσία, που θα θωρακίζει και θα ενισχύει το δικαίωμα των εργοδοτών στην ανταπεργία, ακόμα κι αν αυτό δεν προβλέπεται τυπικά από την εργατική νομοθεσία.

Οπως σημειώνει σε ανακοίνωσή της η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ, «ΕΕ και κυβέρνηση από κοινού χαράσσουν την αντεργατική στρατηγική τους, αφού η εφαρμογή του "lock out" ως αναφαίρετου δικαιώματος των εργοδοτών ρητά κατοχυρώνεται τόσο στο άρθρο 28 του λεγόμενου "Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ" όσο και στο άρθρο 6 του "Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη", τον οποίο πρόσφατα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ ψήφισε στο ελληνικό κοινοβούλιο».

Να σημειωθεί, επίσης, ότι η θέση του πορίσματος για την απεργία και το «λοκ άουτ» είναι αντιγραφή σχεδόν των όσων έγραφε το υπουργείο Εργασίας στο υπόμνημα που παρέδωσε στην Επιτροπή, με τις θέσεις του για τα Εργασιακά.

Το υπουργείο ισχυριζόταν και ομολογούσε κυνικά ότι «στην πράξη οι εργοδότες προτιμούν να ασκήσουν προσφυγή κατά της νομιμότητας της απεργίας ενώπιον των δικαστηρίων», αντί να κάνουν ανταπεργία, καθώς «η έκδοση της απόφασης εντός της ημέρας επιλύει την εκκρεμότητα»! Παραδεχόταν, δηλαδή, ότι τα δικαστήρια ευχαρίστως και ταχύτατα βγάζουν εννιά στις δέκα απεργίες παράνομες ή/και καταχρηστικές.

Κατά τον ίδιο τρόπο, βεβαίωνε ότι η ισχύουσα νομοθεσία αναγνωρίζει στον εργοδότη το δικαίωμα να μην πληρώσει τους εργαζόμενους που δεν συμμετέχουν στην απεργία. Οπως γράφεται στο υπόμνημα, το οποίο επικαλείται απόφαση του Αρείου Πάγου (1303/2004), «μια απεργία μπορεί να εξηγηθεί ως μια κατάσταση ανωτέρας βίας, κατά την οποία οι εργοδότες κατά περίπτωση απαλλάσσονται από την υποχρέωσή τους να καταβάλουν μισθό σε εργαζόμενους που δεν απεργούν»...