Την περασμένη Κυριακή, στη Βουλή της Κούβας - Εθνοσυνέλευση της Λαϊκής Εξουσίας - εγκρίθηκε ομόφωνα το προσχέδιο για το νέο Σύνταγμα της χώρας, που θα αντικαταστήσει αυτό του 1976. Το κείμενο της μεταρρύθμισης του Συντάγματος, που περιλαμβάνει 224 άρθρα, αποφασίστηκε να πάει σε δημόσιο διάλογο έως το Νοέμβρη και στη συνέχεια να πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα. Οπως σημειώνεται στην εφημερίδα του ΚΚ Κούβας «Γκράνμα», πρόκειται για ένα Σύνταγμα «με μετασχηματιστική σκοπιμότητα και μεγάλη πολιτική ευαισθησία, που στηρίζεται στις αποφάσεις του 6ου Συνεδρίου για τις "Κατευθυντήριες γραμμές της Οικονομικής και Κοινωνικής Πολιτικής", της 1ης Εθνικής Συνδιάσκεψης και του 7ου Συνεδρίου», που αναπροσαρμόζεται στις αλλαγές και το άνοιγμα στην οικονομία (δηλαδή την παραπέρα ενίσχυση των καπιταλιστικών σχέσεων).

Το προσχέδιο είναι προϊόν της Ομάδας Εργασίας που συγκροτήθηκε το 2013, υπό την προεδρία του τότε Προέδρου και Α' Γραμματέα του Κόμματος, Ραούλ Κάστρο, και στη συνέχεια της Επιτροπής της Βουλής, που κατέθεσε και την πρόταση που εγκρίθηκε. Σύμφωνα με δημοσιεύματα στην «Γκράνμα», «το προσχέδιο επιβεβαιώνει τον σοσιαλιστικό χαρακτήρα του πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού μας συστήματος, καθώς και τον ηγετικό ρόλο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας. Το οικονομικό σύστημα που αντικατοπτρίζεται στο προσχέδιο διατηρεί ως βασικές αρχές τη σοσιαλιστική ιδιοκτησία όλου του λαού πάνω στα βασικά μέσα παραγωγής και τον σχεδιασμό ως κύριο συστατικό καθοδήγησης, στα οποία προστίθεται η αναγνώριση του ρόλου της αγοράς και των νέων μορφών ιδιοκτησίας, ανάμεσά τους η ιδιωτική, σύμφωνα με τη θεωρητική αντίληψη του Κουβανικού Οικονομικού και Κοινωνικού Μοντέλου και τις Κατευθυντήριες Γραμμές της Οικονομικής και Κοινωνικής Πολιτικής του Κόμματος και της Επανάστασης, αποτέλεσμα της διαβούλευσης με πλατιά τμήματα της κοινωνίας».

Επίσης, η εφημερίδα επισημαίνει καταγράφοντας κάποιες κύριες πλευρές του προσχεδίου ότι «επικυρώνει συνταγματικά τη σημασία των ξένων επενδύσεων για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας με τις ανάλογες εγγυήσεις». Οσον αφορά τα κρατικά όργανα, η Εθνοσυνέλευση της Λαϊκής Εξουσίας διατηρεί την ιδιότητά της ως ανώτατο όργανο του κράτους και μοναδικό με δικαιοδοσία συνταγματική και νομοθετική.

Το Συμβούλιο του Κράτους διατηρείται ως μόνιμο σώμα της Εθνοσυνέλευσης της Λαϊκής Εξουσίας, με την ιδιαιτερότητα ότι ο Πρόεδρος, ο Αντιπρόεδρος και ο Γραμματέας της είναι ταυτόχρονα μέλη του Συμβουλίου, πράγμα που στοχεύει στο να επιτευχθεί μεγαλύτερη συνέχεια και σύνδεση ανάμεσα στους δύο οργανισμούς.

Καθιερώνεται το πρόσωπο του Προέδρου και αντιπροέδρου της Δημοκρατίας. Ο Πρόεδρος κατέχει την ιδιότητα του αρχηγού του κράτους, εκλέγεται από την Εθνοσυνέλευση, ανάμεσα στους βουλευτές της για μια περίοδο πέντε ετών και μπορεί να ασκεί αυτό το καθήκον μέχρι δύο συνεχόμενες θητείες, μετά από τις οποίες δεν μπορεί να το ασκήσει ξανά. Το Υπουργικό Συμβούλιο διατηρεί την ιδιότητά του ως ανώτατο εκτελεστικό όργανο, αποτελεί την κυβέρνηση της Δημοκρατίας και θα είναι κάτω από την καθοδήγηση ενός πρωθυπουργού, θέση που πρόκειται να δημιουργηθεί.

Σχετικά με τα κρατικά όργανα συνταγματικού βαθμού, προτείνεται να ενταχθούν το Γενικό Ελεγκτικό Συμβούλιο της Δημοκρατίας και να εγκαθιδρυθεί το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο για να ασχολείται με τα σχετικά με τις εκλογικές διαδικασίες ζητήματα στη χώρα. Στα τοπικά όργανα Λαϊκής Εξουσίας είναι σημαντική η πρόταση να εξαλειφθούν οι επαρχιακές συνελεύσεις και να καθιερωθεί στη θέση τους μια επαρχιακή κυβέρνηση, που να αποτελείται από έναν κυβερνήτη και έναν συμβούλιο σε αυτό το επίπεδο, που να αποτελείται από τους προέδρους των δημοτικών συνελεύσεων Λαϊκής Εξουσίας και τους διοικητές (διευθύνουν το Συμβούλιο Δημοτικής Διαχείρισης). Σε δημοτικό επίπεδο, προτείνεται η επέκταση της θητείας των αντιπροσώπων σε 5 χρόνια (από 2 και μισό που είναι έως τώρα) και να αναγνωριστεί στο δήμο αυτονομία σε ό,τι αφορά τη διαχείρισή του, «με σκοπό να εξασφαλιστεί μια πιο γρήγορη και αποτελεσματική προσοχή στα τοπικά προβλήματα και αιτήματα».

Οσον αφορά το εκλογικό σύστημα, οι Κουβανοί άνω των 16 ετών έχουν δικαίωμα ψήφου, με τις εξαιρέσεις που προβλέπονται από το νόμο.

Στα ζητήματα της Εθνικής Αμυνας και Ασφάλειας αναφέρεται ότι η στρατηγική αντίληψη «βασίζεται στο δόγμα του Παλλαϊκού Πολέμου» και «προσδιορίζεται με ακρίβεια ότι το Συμβούλιο Εθνικής Αμυνας είναι το ανώτερο όργανο του κράτους που καθοδηγεί τη χώρα κατά τη διάρκεια έκτακτων αναγκών και καταστροφών». Ενω σχετικά με τη μεταρρύθμιση του Συντάγματος σημειώνεται ότι «παραμένουν καθορισμένα με ακρίβεια τα υποκείμενα που είναι εξουσιοδοτημένα να την προωθήσουν και διατηρούνται οι όροι που αφορούν στο αμετάκλητο του σοσιαλισμού, του πολιτικού και κοινωνικού συστήματος καθώς και στην απαγόρευση διαπραγματεύσεων υπό το κράτος επίθεσης, απειλής ή περιορισμού από ξένη δύναμη».

Επίσης αναφέρεται ότι «το περιεχόμενο του δικαιώματος στην ισότητα αναπτύσσεται, ενσωματώνοντας, μεταξύ άλλων, την απαγόρευση των διακρίσεων λόγω ταυτότητας φύλου, εθνοτικής καταγωγής και αναπηρίας.

Καθορίζει την πιθανότητα ότι οι άνθρωποι μπορούν να πάνε στο δικαστήριο για να ζητήσουν την αποκατάσταση των δικαιωμάτων ή αποκατάσταση ή αποζημίωση για τις ζημίες που προκλήθηκαν από την πράξη ή παράλειψη των οργάνων, διευθυντών, των στελεχών και υπαλλήλων του κράτους τους.

Οσον αφορά το γάμο, τροποποιείται η σημερινή αντίληψη ότι μπορεί να είναι μόνο "μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας" και ορίζεται ότι μπορεί να συναφθεί μεταξύ δύο ανθρώπων».