Με την υιοθέτηση της μορφής της δυαρχίας στην ηγεσία του κόμματος και την έγκριση ενός νέου προγράμματος, αλλά και καταστατικών αλλαγών, ολοκληρώθηκε, αργά την Κυριακή, το 31ο Εκτακτο Συνέδριο του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Κανονικά το συνέδριο επρόκειτο να πραγματοποιηθεί το 2003, αλλά μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα των υποψηφίων του ΚΚ στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, πριν από μερικούς μήνες, κρίθηκε αναγκαία η επανεξέταση των θέσεων και της τακτικής του κόμματος ενώπιον της μάχης των προεδρικών εκλογών του 2002. Τα προβλήματα και οι διαφωνίες που το έκτακτο αυτό συνέδριο κλήθηκε να επιλύσει, δε φαίνεται να έληξαν με την ολοκλήρωση των εργασιών.

Η Μαρί - Ζορζ Μπουφέ, νυν υπουργός Νεολαίας και Αθλητισμού στην κυβέρνηση συνεργασίας του Λιονέλ Ζοσπέν, εξελέγη Εθνική Γραμματέας και ο Ρομπέρ Υ, που θα είναι και προεδρικός υποψήφιος, εξελέγη Πρόεδρος μέσα από την έγκριση, με 73% των ψήφων των 858 συνέδρων, της απόφασης για δυαδική ηγεσία. Το συνέδριο κατά πλειοψηφία αποφάσισε τη διατήρηση των Οργανώσεων Βάσης, όπου αυτές υφίστανται ακόμη, με τη δυνατότητα να επιλέγουν τον τρόπο δράσης τους, είτε ως οργανώσεις, είτε μέσα από φορείς, συλλόγους και οργανώσεις που οι ίδιες επιλέγουν. Επίσης, επισημοποιήθηκαν, κατά κάποιον τρόπο, οι τάσεις, δηλαδή όπως διατυπώθηκε «το δικαίωμα της μειοψηφούσας άποψης να συγκροτείται και να διατυπώνεται συντονισμένα από όσους τη συμμερίζονται». Τέλος, αποφασίστηκε η σύσταση ενός Εκτελεστικού Σώματος, το οποίο θα συνεδριάζει σε εβδομαδιαία βάση, και θα εξειδικεύει τις αποφάσεις της Εθνικής Επιτροπής.

Ο Ρομπέρ Υ δήλωνε, μετά το τέλος των εργασιών, «εξαιρετικά ικανοποιημένος» από τις εργασίες και τα αποτελέσματα, ενώ η Μαρί - Ζορζ Μπουφέ καλούσε, στην τελική ομιλία της, τα μέλη του ΚΚ να «βρίσκονται σε εγρήγορση και να έχουν πίστη, αναλαμβάνοντας δράση με βάση τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της κοινωνίας». Το κλίμα, όμως, που κυριάρχησε στο συνέδριο κάθε άλλο παρά ικανοποιητικό, όπως φαίνεται, ήταν.

«Η υιοθέτηση δυαρχικής ηγεσίας δεν αποκλιμακώνει την κομμουνιστική δυσφορία», είναι ο τίτλος του σχετικού χτεσινού άρθρου της εφημερίδας «Λε Μοντ», το οποίο εμπεριέχει εκτενές ρεπορτάζ από την αίθουσα του συνεδρίου. «Δεν υπάρχει ανάγκη να υπάρχει Πρόεδρος, δηλαδή ένας κηδεμόνας για τον Εθνικό Γραμματέα» τόνιζε ένας σύνεδρος στην ομιλία του, ενώ κάποιος άλλος δήλωνε ξεκάθαρα ότι «τόσο εγώ όσο και πολλοί άλλοι σύντροφοι δε θα συμμετέχουμε σε ένα Νέο Κομμουνιστικό Κόμμα, όπως διαγράφεται στις καταστατικές αλλαγές. Θα έπρεπε το ΚΚ να είναι διαφορετικό από τα υπόλοιπα, και όχι να λειτουργεί σαν φυτώριο επαγγελματιών πολιτικών».

«Είμαστε εξοργισμένοι. Ολη αυτή η συζήτηση για τα της ηγεσίας έγινε για να μη μιλήσουμε για τα ουσιαστικά ζητήματα» υπογράμμιζαν ορισμένοι σύνεδροι, ενώ αρκετοί άλλοι τόνιζαν ότι «συγκατατίθενται στις αποφάσεις μόνο και μόνο για να μπορέσει να υπάρξει το κόμμα». «Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη περίοδο και αντί να μιλάμε, για τον πόλεμο και για το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, ασχολούμαστε με ηγετικές ανακατατάξεις», διαπίστωναν οργισμένα κάποιοι σύνεδροι στις ομιλίες τους, ενώ ο πρώην Γραμματέας της Νεολαίας αναρωτιόταν ποιος αποφάσισε να μη συμμετέχει το ΚΚ στις διαδηλώσεις της Γένοβας, τη στιγμή που η νεολαία συμμετείχε.

Σε άρθρο της η «Ουμανιτέ» του Σαββάτου εκτιμούσε ότι δύο είναι οι στόχοι του συνεδρίου: να θέσει το πρόγραμμα και την οργάνωσή του σε θέση μάχης για τις προεδρικές εκλογές και, κατά δεύτερον, να συνεχίσει τη διαδικασία αλλαγής που, ήδη, ξεκίνησε, ανταποκρινόμενο στις προοπτικές του νέου αιώνα. Στο ίδιο άρθρο, ο ερευνητής Φρανσουά Πλατόν εκτιμά ότι το ΚΚ Γαλλίας «δίνει πλέον μάχη επιβίωσης, προσπαθώντας να συνδυάσει στην ταυτότητά του το αυτόνομο κίνημα και τη βαρύνουσα πολιτική δύναμη».

Με ανοιχτή επιστολή τους, επίσης στην «Ουμανιτέ», τα ηγετικά στελέχη της Κομμουνιστικής Νεολαίας Γαλλίας, κατηγορούν ευθέως την ηγεσία του ΚΚ ότι «τα τελευταία χρόνια η απουσία ξεκάθαρης και συγκεκριμένης στρατηγικής, και η επικράτηση σύγχυσης στις σχέσεις νεολαίας και κόμματος, έχει οδηγήσει στην ελαχιστοποίηση της παρέμβασης των κομμουνιστών στη νεολαία. Ποια είναι τα σχέδια του ΚΚ; Ποιες οι συγκεκριμένες προτάσεις; «Τίθεται πλέον θέμα ύπαρξης της Κομμουνιστικής Νεολαίας, τίθεται θέμα επιλογής για την ύπαρξή της και αυτό σημαίνει ότι τίθεται σε αμφιβολία η ίδια η αποτελεσματικότητα του Κόμματος. Για μας, η δύναμη του κομμουνισμού στον 21ο αιώνα θα προκύψει από την ικανότητά του να συνδέσει το όνειρο για έναν άλλο δίκαιο κόσμο με ένα σχέδιο εναλλακτικής κοινωνίας».

«Αδιάφορη και χλιαρή» χαρακτηρίζει την υποδοχή του Ρομπέρ Υ στην αίθουσα του συνεδρίου το άρθρο της «Λε Μοντ», που αναφέρει ότι εκτός από την απουσία χειροκροτημάτων, δεν έλειψαν τα ειρωνικά σχόλια και οι ευθείες επιθέσεις εναντίον του από ομιλητές, οι οποίες δεν έλαβαν απάντηση. «Αν η κ. Μπουφέ έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη σημαντικού αριθμού των μελών του ΚΚ, με τη στάση της στην κυβέρνηση Ζοσπέν, την επιτυχή προσπάθειά της να αποτρέψει την είσοδο των αθλητικών σωματείων στο χρηματιστήριο και την επισταμένη ενασχόλησή της με το αντι-ντόπινγκ και την ενίσχυση των αθλητικών δραστηριοτήτων», ο Υ έχει βρεθεί στο επίκεντρο σφοδρότατων επικρίσεων. Ηδη, η γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων των εσωκομματικών εκλογών για την επισημοποίηση της υποψηφιότητάς του στις προεδρικές εκλογές ήταν αποκαλυπτική. Στην ψηφοφορία, συμμετείχε το 46% των μελών, εκ των οποίων, λίγο παραπάνω από το 70% τάχτηκε υπέρ του.

Οι προοπτικές της υποψηφιότητάς του, σύμφωνα με στελέχη του κόμματος, δεν είναι διόλου καλές. Εκτιμάται ότι με δυσκολία θα μπορέσει να ξεπεράσει ακόμη και την υποψήφια της εξωκοινοβουλευτικές Αριστεράς, ενώ υπολείπεται σαφώς των Πρασίνων και του Κινήματος των Πολιτών, του Ζαν Πιερ Σεβενεμάν. Για πολλούς συνέδρους, η δημιουργία θέσης Προέδρου είναι «ακριβώς για να μπορέσει να εξυπηρετήσει τον κ. Υ», όπως ακριβώς ειπώθηκε από ομιλητές ενώ για άλλους η «δυαρχία στοχεύει στον περιορισμό των κινήσεων της Εθνικής Γραμματέα και στη διατήρηση προνομιών.» «Είναι καρεκλοκένταυροι όσοι διατείνονται ότι φέρουν αλλαγές με αυτές τις προτάσεις. Το θέμα είναι πια αν θα υπάρχει κόμμα τον επόμενο μήνα, τον επόμενο χρόνο», φέρονται να αποφαίνονταν αρκετοί σύνεδροι, σύμφωνα με τη «Λε Μοντ», στους διαδρόμους του συνεδρίου.

Πριν την έναρξη του συνεδρίου, σειρά επιφανών στελεχών, όπως ο νυν δήμαρχος του Σεν Ντενίς, Πατρίκ Μπραουζέκ, ή ο πρώην διευθυντής της «Ουμανιτέ», Πιερ Ζαρκά, καλούσαν με ανοιχτές επιστολές το συνέδριο «να ασχοληθεί με ζητήματα πολιτικής, που είναι φλέγοντα, με χάραξη κατευθύνσεων και λήψη σοβαρών αποφάσεων», τονίζοντας ότι «το Κόμμα βρίσκεται σε σημείο συναγερμού. Υπάρχει σοβαρότατη κρίση εμπιστοσύνης απέναντι στην ηγεσία, υπάρχει τεράστιο κενό στρατηγικής, συνοχής, στόχων. Δρούμε ευκαιριακά, χωρίς κατεύθυνση, χωρίς πυξίδα, για να εξυπηρετήσουμε μικροπολιτικούς στόχους ορισμένων», κατέληγαν βάλλοντας ξεκάθαρα κατά του Ρομπέρ Υ και του στενού κύκλου του. Η απάντηση συνεργατών του Ρομπέρ Υ ήταν ότι «πρόκειται για οπορτουνιστική αντίδραση».

Δεν είναι τυχαίο, σημειώνει η «Λε Μοντ», ότι οι σημαντικότερες και ισχυρότερες οργανώσεις του ΚΚ, με πρώτες αυτές του Παρισιού και πολλών συνδικαλιστικών ενώσεων, καταψήφισαν τις προτάσεις αλλαγής καταστατικού, τόσο για τη δυαρχία και την απομάκρυνση από ηγετικές κομματικές θέσεις συνδικαλιστικών στελεχών και αντικατάστασή τους από κοινοβουλευτικούς, όσο και για τη δράση των οργανώσεων. Η στάση τους και η δράση τους είναι καθοριστικής σημασίας για τη δράση του ΚΚ, αλλά και για τις προεδρικές εκλογές. Ο Ρομπέρ Υ φέρεται διατεθειμένος να αρχίσει την προεκλογική του εκστρατεία για τις προεδρικές από τους κόλπους του ίδιου του κόμματός του. Ο συμβολικός τρόπος, που η «Λε Μοντ» κλείνει το άρθρο της για το συνέδριο του Γαλλικού ΚΚ, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρων. Πρόκειται για τη δήλωση του Πρώτου Γραμματέα του Σοσιαλιστικού Κόμματος Φρανσουά Ολάντ, όταν ρωτήθηκε τι γνώμη έχει για τη νέα Εθνική Γραμματέα: «Μ' αρέσει πολύ ο Ρομπέρ Υ»!