Δέκα χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί ή ακρωτηριαστεί στο Λάος, μετά τη λήξη του πολέμου του Βιετνάμ, από τις κάθε λογής βόμβες που έριξαν οι Αμερικανοί και δεν εξερράγησαν. Υπολογίζεται ότι οι βόμβες που καραδοκούν σε διάφορα βάθη μέσα στο έδαφος του ανατολικού Λάος φτάνουν το 30% όσων ρίχτηκαν. Στη διάρκεια του πολέμου, δηλαδή επί 9 ολόκληρα χρόνια, ένα αεροπλάνο άδειαζε τις βόμβες του στην περιοχή αυτή κάθε 8 λεπτά (κατά μέσο όρο). Συνολικά, οι ΗΠΑ έριξαν εκεί 2 εκατομμύρια τόνους εκρηκτικών. Πέρα από το κόστος σε ανθρώπινες ζωές, ο λαοτινός λαός μετρά και το κόστος στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας του, αφού ανάμεσα στους στόχους που χτυπήθηκαν περισσότερο ήταν οι ανοιχτές επίπεδες εκτάσεις, δηλαδή οι καταλληλότερες για καλλιέργεια.

Μετά το τέλος του πολέμου, το 1975, έγινε από τους Λαοτινούς μια προσπάθεια να καθαρίσουν από εκρηκτικά κάποιες λωρίδες εδάφους, αλλά με μικρή επιτυχία. Μόνο στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ξεκίνησε ένα μεγαλύτερης εμβέλειας και με καλύτερο εξοπλισμό πρόγραμμα καθαρισμού της επαρχίας από βόμβες που δεν έσκασαν, στο οποίο συμμετέχουν 628 ντόπιοι πυροτεχνουργοί και 23 ξένοι σύμβουλοι. Από το 1998 που το υπουργείο Αμυνας των ΗΠΑ άρχισε να βοηθά με στοιχεία την προσπάθεια της λαοτινής κυβέρνησης, έχουν συλλεγεί αρκετοί χάρτες και άλλα χρήσιμα στοιχεία, ώστε να εντοπιστούν ευκολότερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια οι περιοχές που βομβαρδίστηκαν. Αλλά την άκρη για τα πιο χρήσιμα στοιχεία είχε ανακαλύψει συμπτωματικά πριν από 8 χρόνια ένας έφεδρος αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ και στατιστικολόγος, όταν έψαχνε τα αρχεία του στρατού, για να γράψει ένα ιστορικό των βομβαρδισμών της περιόδου του πολέμου του Βιετνάμ. Ανάμεσα στα σκονισμένα χαρτιά βρήκε και έναν κατάλογο που ανέφερε την ύπαρξη μαγνητοταινιών με κωδικοποιημένα δεδομένα για τους βομβαρδισμούς.

Τελικά, εντόπισε μόνο δύο μαγνητοταινίες που δεν είχαν καταστραφεί από την πολυκαιρία ή επειδή θεωρήθηκε ότι δεν υπήρχε νόημα να διατηρούνται μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Οι μαγνητοταινίες περιείχαν μια ειδική βάση δεδομένων που είχε κατασκευάσει η IBM στις αρχές της δεκαετίας του 1960 για λογαριασμό του αμερικανικού στρατού. Λόγω του περιορισμένου χώρου αποθήκευσης που διέθεταν οι υπολογιστές εκείνης της περιόδου, τα δεδομένα ήταν φωλιασμένα το ένα μέσα στο άλλο με περίπλοκο τρόπο και κανείς δεν ήξερε να τα διαβάσει. Η βάση δεδομένων δεν είχε καμιά σχέση με τις σημερινές που ακολουθούν πρότυπα και επιτρέπουν αναζητήσεις με διάφορους τρόπους.

Σα να μην έφτανε αυτό, ακόμα και η κωδικοποίηση (γραμμογράφηση) δεν ήταν ούτε γνωστή από κάποιο είδος έντυπης τεκμηρίωσης, αλλά ούτε και απολύτως σωστή. Πολλοί κωδικοί ξαναχρησιμοποιούνταν για να υποδηλώσουν κάποιο άλλο τύπο αεροπλάνου ή βόμβας, χωρίς πουθενά να καταγράφεται η αλλαγή και τι σήμαινε πριν ο κωδικός. Μερικά έντυπα εγχειρίδια που βρέθηκαν περιέγραφαν μόνο την τελική αντιστοίχιση ορισμένων κωδικών.

Τη λύση τελικά έδωσαν δύο παράγοντες: ένας παλιός προγραμματιστής της IBM που είχε δουλέψει με τη βάση δεδομένων των μαγνητοταινιών και ένα εγχειρίδιο με κωδικούς που βρέθηκε ύστερα από αρκετά χρόνια σε μια αεροπορική βάση στη Χαβάη. Ο προγραμματιστής κατάφερε να μετατρέψει τα δεδομένα των μαγνητοταινιών σε μορφή που να μπορούν να διαβάσουν οι σύγχρονοι προσωπικοί υπολογιστές. Αλλά τα δεδομένα αποδείχτηκε ότι ήταν κρυπτογραφημένα. Εκεί αξιοποιήθηκε το εγχειρίδιο με τους κωδικούς από τη Χαβάη και τελικά έγινε εφικτή η ανάκτηση του 85-90% των στοιχείων. Κατά τη διαδικασία της μετατροπής εντοπίστηκαν από απλά τυπογραφικά λάθη, μέχρι και χονδροειδή λάθη καταχώρισης. Πρέπει κανένας να πάρει υπόψη του ότι εκείνη την εποχή η καταχώριση των δεδομένων γινόταν ακόμα με διάτρητες κάρτες και δεν υπήρχε η δυνατότητα επιβεβαίωσης των πληκτρολογούμενων στοιχείων στην οθόνη. Τελικά, τα ανακτημένα δεδομένα τροφοδοτήθηκαν σε μια σύγχρονη βάση δεδομένων, ώστε να μπορεί να γίνει επεξεργασία τους.

Με τα δεδομένα αυτά στα χέρια τους σε μορφή χαρτών μεγάλης λεπτομέρειας και χρησιμοποιώντας συσκευές προσδιορισμού θέσης μέσω δορυφόρου, οι άνθρωποι της ειδικής υπηρεσίας της λαοτινής κυβέρνησης μπορούν τώρα να εντοπίζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις περιοχές που βομβαρδίστηκαν αλλά και τι είδους εκρηκτικά αναμένεται να βρεθούν σ' αυτές, τουλάχιστον όσον αφορά τα προερχόμενα από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Παρ' όλ' αυτά η πλήρης εκκαθάριση υπολογίζεται ότι ίσως χρειαστεί έναν ολόκληρο αιώνα. Τη λογική σκοτώνουμε, καταστρέφουμε και μετά ανοικοδομούμε με έξοδα των θυμάτων (αν ανοικοδομήσουμε) δεν την απέκτησε τώρα ο ιμπεριαλισμός. Τι να την κάνει ο Λαοτινός με τα κομμένα χέρια τη βοήθεια που δίνουν 20 χρόνια μετά οι ΗΠΑ για τον εντοπισμό του θανάσιμου φορτίου που φύτεψαν στη χώρα του;