Σε εξέλιξη είναι από χτες στις Βρυξέλλες η σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (ΕΣ), όπου - όπως συμφωνήθηκε - Αθήνα και Λευκωσία θέτουν σήμερα τις νέες προκλήσεις της τουρκικής αστικής τάξης, με την έξοδο του ερευνητικού πλοίου «Ορούτς Ρέις» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και το άνοιγμα των Βαρωσίων. Κοινός στόχος, βέβαια, της κυβέρνησης και των Ευρωενωσιακών της εταίρων είναι το πώς Ελλάδα και Τουρκία θα καθίσουν το συντομότερο δυνατόν στο τραπέζι του ιμπεριαλιστικού παζαριού για να «τρέξουν» ευρωατλαντικές διευθετήσεις σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο.

Σε αυτό το φόντο, ο Κυρ. Μητσοτάκης, προσερχόμενος χτες στο ΕΣ, διαβεβαίωνε ότι το θέμα θα συζητηθεί σήμερα, οπότε και θα... ενημερώσει τους ομολόγους του σχετικά. Τονίζοντας εξάλλου πως «η Τουρκία φαίνεται να παραμένει συνεπής στην προκλητική και επιθετική της συμπεριφορά», σημείωσε ότι «την ίδια συνέπεια επιβάλλεται να επιδείξει και η ΕΕ ως προς την εφαρμογή των αποφάσεων που η ίδια έχει λάβει, προκειμένου η συμπεριφορά αυτή - εφόσον συνεχιστεί - να έχει τις ανάλογες συνέπειες».

Ο Κυρ. Μητσοτάκης έθεσε το θέμα και νωρίτερα χτες, στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι μετέχοντες εκεί αρχηγοί κυβερνήσεων και κομμάτων «εξέφρασαν την απόλυτη στήριξή τους στην Ελλάδα», ο δε πρόεδρος του ΕΛΚ Ντ. Τουσκ «εξέφρασε την πλήρη στήριξή του στην Ελλάδα και τόνισε ότι πρέπει να μπουν όρια στη συμπεριφορά της Αγκυρας».

Σε ό,τι αφορά το τι ζητάει η ελληνική κυβέρνηση, πληροφορίες από τις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης παρουσίασε στον πρόεδρο του ΕΣ Σ. Μισέλ ένα προσχέδιο Συμπερασμάτων όπου περιλαμβάνονται μια «σκληρή δήλωση» σε βάρος της Τουρκίας και ένα χρονοδιάγραμμα ενεργειών της ΕΕ, π.χ. αν παραταθεί μετά τις 22/10 η Navtex βάσει της οποίας το «Ορούτς Ρέις» κάνει έρευνες νότια του Καστελόριζου, να αρχίσει αμέσως να καταρτίζεται κατάλογος κυρώσεων κατά της Αγκυρας, που υποτίθεται θα επικυρωθούν στο ΕΣ του Δεκέμβρη.

Χαρακτηριστικά, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας ήταν χτες συγκεκριμένος μόνο ως προς το κυβερνητικό ευχολόγιο «η τουρκική πλευρά να δείξει τη διάθεση που εμείς επιθυμούμε, του διαλόγου, στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών, για να λύσουμε τη μοναδική μας εκκρεμότητα και να έχουμε μια εξομάλυνση» και ότι «δεν μπορεί η Τουρκία να προκαταλαμβάνει τη συζήτηση με ένα ερευνητικό σκάφος στην περιοχή που υποτίθεται ότι θέλει να οριοθετήσουμε», κάνοντας για άλλη μια φορά καθαρό ότι όλη η ζώνη νότια του Καστελόριζου και της Ρόδου και ανατολικά της Κρήτης πάει για παζάρι και διευθέτηση, για να «τρέξουν» τα σχέδια συνεκμετάλλευσης και ΝΑΤΟικής συνοχής στην περιοχή.

Το δρόμο αυτό άλλωστε δείχνουν και οι δηλώσεις του υπουργού Επικρατείας, ο οποίος μιλώντας στον τ/σ «Alpha», την ώρα που η επίμαχη τουρκική Navtex προβλέπει έρευνες του «Ορούτς Ρέις» στα μόλις 7 ν.μ. από το Καστελόριζο, είπε ότι «η κόκκινη γραμμή είναι η εθνική κυριαρχία - και όταν λέμε εθνική κυριαρχία εννοούμε αυτονοήτως τα εθνικά χωρικά ύδατα, τα οποία σήμερα είναι προσδιορισμένα στα 6 ν.μ.».

Απαντώντας στις αντιδράσεις που προκάλεσε η δήλωση και στο πλαίσιο της κοκορομαχίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, που ζητάει μερική επέκταση χωρικών υδάτων για ορισμένα μόνο νησιά, ως «χαρτί» στο πλαίσιο του ιμπεριαλιστικού παζαριού, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κατέφυγε σε νομικίστικες ερμηνείες, ορισμούς και διαχωρισμούς: «Η Ελλάδα υπερασπίζεται την κυριαρχία της, αλλά και τα κυριαρχικά της δικαιώματα (...) Η διαφορά είναι ότι η κυριαρχία αφορά τα χωρικά ύδατα, που είναι σαφώς προσδιορισμένα στα 6 ν.μ., ενώ τα κυριαρχικά δικαιώματα αφορούν την υφαλοκρηπίδα, που δεν είναι οριοθετημένη και δεν αφορά τα υπερκείμενα ύδατα. Τέλος, η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών της υδάτων έως τα 12 ν.μ. Το δικαίωμά της αυτό θα το ασκήσει στο μέλλον όποτε η ίδια το κρίνει σκόπιμο».

Θυμίζουμε, καθώς όλοι τους παραπέμπουν στην επανεκκίνηση των περιλάλητων διερευνητικών, ότι σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, κατά τους προηγούμενους γύρους έχει συζητηθεί μεταξύ άλλων και το ενδεχόμενο για «προσαρμογή» των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο (6, 8, 9 και 12 ν.μ., αναλόγως της περιοχής και της εγγύτητας με τις τουρκικές ακτές), με τα οποία θα «εναρμονιζόταν» και ο Εθνικός Εναέριος Χώρος (σήμερα η Ελλάδα έχει εναέριο χώρο 10 ν.μ. σε όλη την επικράτεια).

Κατά τ' άλλα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, κληθείς να διευκρινίσει τι αναμένει η κυβέρνηση από το ΕΣ, απάντησε γενικόλογα ότι «όλοι οι ηγέτες καλούνται να σταθμίσουν τη συμπεριφορά της Τουρκίας (...) και ανάλογα να προχωρήσουν είτε στην οικονομική ενίσχυση της Τουρκίας, αν συμμορφώνεται, είτε στην επιβολή κυρώσεων, στο βαθμό που δεν συμμορφώνεται». Πρόσθεσε ότι «αναμένεται» και σε αυτό το ΕΣ «να συζητηθεί το ζήτημα των κυρώσεων αυτών καθαυτών, αλλά και του χρονοδιαγράμματος και των σταδίων που μπορεί να ακολουθήσουν μέχρι την εφαρμογή τους».

Την ίδια ώρα, απέφυγε να σχολιάσει πληροφορίες ότι το Βερολίνο δεν θέλει κυρώσεις. «Είναι θέμα διεργασιών, συνομιλιών και κατανόησης όλων των πλευρών στην ΕΕ, προκειμένου να καταλήξουν σε μια κοινή συνισταμένη, η οποία θα εκφράζει (...) την ενότητα και την αποφασιστικότητα της ΕΕ απέναντι σε προκλήσεις», είπε, πετώντας την μπάλα στην εξέδρα.

Θυμίζουμε πως πηγές από τη γερμανική κυβέρνηση διαμήνυαν, ήδη προτού ξεκινήσει χτες η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ, ότι στη διάρκεια των εργασιών της δεν πρόκειται να συζητηθεί θέμα κυρώσεων κατά της Αγκυρας, επισημαίνοντας μάλιστα ότι τέτοιο ζήτημα δεν έθεσαν ούτε η Αθήνα και η Λευκωσία στην πρόσφατη σύνοδο των υπουργών Γενικών Υποθέσεων, που πάντα προετοιμάζει τις Συνόδους. Η ίδια πηγή σχολίαζε πως «ο καθένας γνωρίζει ότι συνομιλίες μπορεί να διεξαχθούν μόνο όταν επικρατεί ένα συνετό κλίμα. Αυτό συνεπάγεται να μην προκαλείς τον άλλο (...) όμως δεν σημαίνει ότι όταν προκύπτουν προκλήσεις θα πρέπει αυτόματα να αντιδρούμε με κυρώσεις».

Χτες, από το Παρίσι όπου συναντήθηκαν οι ΥΠΕΞ των λεγόμενων χωρών της Βαϊμάρης, Γερμανία - Γαλλία - Πολωνία, ο Γερμανός ΥΠΕΞ Χάικο Μάας δήλωσε ότι «πρέπει να περιμένουμε να δούμε αν υπάρξει πρόοδος σε μια βδομάδα, και μετά θα δούμε ποια στάση θα πρέπει να υιοθετηθεί από την ΕΕ». Κατά τ' άλλα, χαρακτήρισε και πάλι «απαράδεκτη» την αποστολή του «Ορούτς Ρέις» στην περιοχή και, εκφράζοντας την απογοήτευσή του που καθυστερεί η επόμενη φάση του παζαριού, παρατήρησε ότι «είναι δύο φορές που δεν έγιναν συνομιλίες οι οποίες αναμένονταν και δεν ξέρουμε πότε θα γίνουν».

Ο δε Γάλλος ΥΠΕΞ Ζαν Ιβ Λε Ντριάν επανέλαβε πως «είναι ξεκάθαρο σε εμάς ότι η Τουρκία προβαίνει διαρκώς σε προκλητικές ενέργειες οι οποίες είναι απαράδεκτες», παράλληλα όμως εξέφρασε την ευχή «η Τουρκία να ξεκαθαρίσει τις θέσεις της και να επιστρέψει σε πνεύμα διαλόγου», για να καταλήξει: «Η μπάλα τώρα βρίσκεται στην περιοχή της Αγκυρας. Εμείς είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε την ισορροπία δυνάμεων σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει με νέες προκλήσεις, ακόμα κι αν κοινός μας στόχος είναι να εγκαθιδρύσουμε έναν αληθινό διάλογο με την Τουρκία».

Να καταγραφεί και η παρέμβαση της ρωσικής πρεσβείας στην Ελλάδα, που με ανάρτησή της σημείωσε ότι «η θέση της Ρωσίας ως μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι η θέση αρχής. Θεωρούμε τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 ακρογωνιαίο λίθο του διεθνούς καθεστώτος των θαλασσών», επισημαίνοντας πως «η Σύμβαση προβλέπει ρητά το κυρίαρχο δικαίωμα όλων των κρατών για χωρικά ύδατα έως 12 ναυτικά μίλια και ορίζει τις αρχές και τους τρόπους της οριοθέτησης ΑΟΖ. Αυτό αφορά και τη Μεσόγειο».

Στο μεταξύ και ενώ το «Ορούτς Ρέις» πλέει από προχτές εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, χτες εμφανίστηκε νότια του Καστελόριζου και το τουρκικό γεωτρύπανο «Κανουνί». Απέπλευσε από το λιμάνι Τασούκου στην τουρκική επαρχία Μερσίνη και κατευθυνόταν προς το λιμάνι Χαϊντάρπασα της Κωνσταντινούπολης.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, την Κυριακή αναμένεται στην Κύπρο ο Αμερικανός βοηθός υπουργός Εξωτερικών Κλαρκ Κούπερ, που από προχτές συνεχίζει επαφές στην Αθήνα. Ο Κούπερ θα έχει επαφές μέχρι και τη Δευτέρα στη Λευκωσία, και στη συνέχεια θα μεταβεί σε Βουλγαρία και Πολωνία. Στο επίκεντρο των επαφών του στην Κύπρο θα βρεθούν προεκτάσεις της διμερούς στρατιωτικής συμφωνίας που υπεγράφη αρχές Σεπτέμβρη, όπως η «παροχή ευκαιριών στο στρατιωτικό προσωπικό της Κυπριακής Δημοκρατίας» και «η πρόσβαση σε μη θανατηφόρα στρατιωτικά αντικείμενα αμερικανικής προέλευσης, καθώς και σε υπηρεσίες».

Τέλος, μπροστά στις εξελίξεις που αναμένονται και στο Κυπριακό, φουντώνουν οι επιχειρηματικοί σχεδιασμοί με φόντο το άνοιγμα των Βαρωσίων. Χτες, το τουρκικό δίκτυο TRT φιλοξένησε εκτενές ρεπορτάζ με δηλώσεις γιου Ελληνοκύπριου μεγαλοεπιχειρηματία (με καταγωγή από εκεί και μεγάλη περιουσία στην περιοχή), ο οποίος επισκέφτηκε την Αμμόχωστο μετά τη φιέστα του ψευδοκράτους και δήλωσε «αποφασισμένος να επιστρέψω υπό τουρκική διοίκηση, θα ξεκινήσω αμέσως τις επενδύσεις αν μου το επιτρέψουν... Θα κάνω επενδύσεις σε όλη μας την περιουσία, θα λειτουργήσω τα ξενοδοχεία μου...».