Ενα νέο τετελεσμένο σε βάρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο, έχει ήδη επέλθει, με την ανοχή της ελληνικής κυβέρνησης, μετά την κατάργηση των θαλασσίων συνόρων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όπως αυτή αποτυπώνεται στους νέους ψηφιακούς χάρτες που καταρτίζουν οι Αμερικάνοι και οι οποίοι, τους επόμενους μήνες, θα είναι πλέον οι επίσημοι χάρτες για όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ.

Η διαπίστωση αυτή προκύπτει και από τα όσα αναφέρονται σε άκρως απόρρητο έγγραφο του υπουργείου Εξωτερικών προς τον πρωθυπουργό, ενόψει της επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον. Οπως επισημαίνεται, οι ΗΠΑ προχώρησαν με πραξικοπηματικό τρόπο, παρακάμπτοντας τις προβλεπόμενες διαδικασίες και χωρίς να λάβουν υπόψη τις όποιες ελληνικές επισημάνσεις, στην απάλειψη των συνόρων από το Αιγαίο. Οι χάρτες αυτοί έχουν ήδη διανεμηθεί στις χώρες - μέλη του ΝΑΤΟ, ενώ αναμένεται να κυκλοφορήσουν και στην ετήσια έκδοση (GEOSTAR) της αρμόδιας υπηρεσίας χαρτογράφησης των ΗΠΑ (ΝΙΜΑ).

Τώρα πλέον, όπως επισημαίνεται, στην εν λόγω έκθεση προς τον πρωθυπουργό, και εφόσον οι χάρτες κυκλοφορήσουν, όπως έχει δρομολογηθεί, η όποια ελληνική αντίδραση θα είναι εκ των υστέρων στην ετήσια σύνοδο της «Geograpfic Conference» του ΝΑΤΟ, τον Ιούνη, με κίνδυνο να δοθεί η ευκαιρία στην Τουρκία να θέση θέμα «ελληνοτουρκικών συνοριακών διαφορών» στα πλαίσια ΝΑΤΟικού οργάνου.

Η όλη υπόθεση αποτελεί αμερικανική παρέμβαση προς την κατεύθυνση της αναθεώρησης του υπάρχοντος «status quo» στο Αιγαίο. Η αμερικανική πλευρά στην ουσία δρομολογεί μια διμερή ελληνοτουρκική συζήτηση με θέμα τη διευθέτηση «συνοριακών εκκρεμοτήτων» στο Αιγαίο. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι χάρτες αυτοί αποτυπώνουν το πνεύμα της νέας δομής του ΝΑΤΟ, όπου εξάλλου έχουν καταργηθεί τα εθνικά όρια επιχειρησιακής ευθύνης και τα οποία μέχρι το 1999 ταυτίζονταν με τα σύνορα των χωρών μελών.

Το άκρως απόρρητο σημείωμα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, με θέμα «την απάλειψη των θαλασσίων συνόρων Ελλάδας-Τουρκίας σε ΝΑΤΟικούς χάρτες» συντάχθηκε στις 27 Δεκέμβρη από την Α4 Διεύθυνση του ΥΠΕΞ (αρμόδια για τα ελληνοτουρκικά θέματα) και βρίσκεται στο φάκελο που θα μεταφέρει ο πρωθυπουργός στην Ουάσιγκτον. Στο σημείωμα γίνεται συνοπτική παρουσίαση του θέματος και διατυπώνονται οι υπηρεσιακές απόψεις για τη σημασία που έχει η απάλειψη των θαλάσσιων συνόρων Ελλάδας και Τουρκίας.

Ειδικότερα ανάμεσα στα άλλα σημειώνεται: «Η ΝΙΜΑ προχώρησε, τον Ιούνιο 2001, μονομερώς και χωρίς την τήρηση των προβλεπομένων διαδικασιών από τη Γεωγραφική Πολιτική του ΝΑΤΟ, χωρίς δηλαδή προηγούμενη ενημέρωση του ΝΑΤΟ, ούτε και προηγούμενη συνεργασία με τις χώρες που έδαφός τους απεικονίζεται, σε αναθεώρηση, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, τεσσάρων αναλογικών (χάρτινων) χαρτών Συνδυασμένων Επιχειρήσεων Αέρος (Joint Operation Graphic - Air / JOG-A), απαλείφοντας "τα θαλάσσια σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, όπως αυτά απεικονίζονται στους χάρτες του 1973".

Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία της αμερικανικής πλευράς, η αναθεώρηση των χαρτών αυτών έγινε κατόπιν εντολής του State Department, το οποίο δε γνωρίζει δήθεν την ύπαρξη συνθηκών που καθορίζουν τα θαλάσσια σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας αποδεκτές και από τις δύο χώρες. Επιπλέον, ως αμερόληπτος τρίτος δεν επιθυμεί να λάβει θέση επί των διισταμένων εν προκειμένω απόψεων Ελλάδας και Τουρκίας».

Σημειώνεται ακόμα: «Αφ' ης στιγμής οι χάρτες κυκλοφορήσουν και δημοσιευτούν ως ανωτέρω, ενδεχόμενες αντιρρήσεις μιας χώρας είναι δυνατόν να προβληθούν στην Geograpfic Conference του ΝΑΤΟ, η οποία συνεδριάζει άπαξ του έτους (Ιούνιος), και στην οποία μετέχουν όλες οι χώρες μέλη, ενώ οι αποφάσεις λαμβάνονται με ομοφωνία».

Και συμπερασματικά τονίζεται: «Ως εκ τούτου, η εκ των υστέρων διαμαρτυρία μας στην Geograpfic Conference του ΝΑΤΟ όχι μόνον θα είναι χωρίς αποτέλεσμα (λόγω της αρχής της ομοφωνίας) αλλά, επιπλέον, θα αποτελέσει και ευκαιρία για την Τουρκία να θέσει θέμα "ελληνοτουρκικών συνοριακών διαφορών" στα πλαίσια νατοϊκού οργάνου. Πιθανότατα δε, το ζήτημα θα παραπεμφθεί προς επίλυση σε διμερές επίπεδο, μεταξύ ελληνικής και τουρκικής πλευράς. Από τα ανωτέρω καθίσταται προφανές ότι η καθιέρωση των εν λόγω χαρτών στα πλαίσια του ΝΑΤΟ θα πλήξει καίρια τα εθνικά μας συμφέροντα και θα δημιουργήσει ζήτημα "συνοριακών διαφορών μας" με την Τουρκία - και προηγούμενο αμφισβήτησης για άλλες παρόμοιες ή συναφείς ενέργειες στο μέλλον».

Το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει αποδεχτεί την κατάργηση από τους Αμερικάνους - σε πρώτη φάση στους χάρτες -των θαλασσίων συνόρων στο Αιγαίο και ότι οι όποιες επιφυλάξεις εκφράζονται από την πλευρά της είναι για την «τιμή των όπλων», επιβεβαιώνεται και από τις χτεσινές δηλώσεις του υπουργού Τύπου Χρ. Πρωτόπαππα, ο οποίος από τη μια προσπάθησε να υποβαθμίσει το όλο θέμα και από την άλλη επαναλάμβανε με κάθε ευκαιρία ότι «τα σύνορά μας είναι σταθερά και αμετάβλητα. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα σύνορά μας». Για να προσθέσει: «Και βεβαίως σε καμία περίπτωση τα σύνορα αυτά δεν καθορίζονται από χαρτογραφήσεις, οι οποίες εν τέλει δεν αφορούν, δεν περιγράφουν και δεν αναφέρονται στα σύνορα καμίας χώρας». Και συμπλήρωσε ότι «δεν έχει νόημα να δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι κλίμα αβεβαιότητας».

Ενδεικτική της χλιαρής ελληνικής αντίδρασης είναι και η παρακάτω φράση του υπουργού Τύπου: «Εμείς, για λόγους που εύκολα κατανοείτε, λέμε ότι καλό θα είναι από τη στιγμή που υπήρχαν στους παλαιότερους χάρτες σύνορα, να επαναληφθούν και στους ψηφιακούς. Εχουμε ήδη προβεί στα σχετικά διαβήματα και προσπαθούμε να δημιουργούμε ένα κλίμα που σε κάθε περίπτωση υπερασπίζει τις δικές μας απόψεις».

Ο Χρ. Πρωτόπαππας σημείωσε ότι σε τρεις περιπτώσεις, παγκόσμια, απεικονίζονταν στους χάρτινους χάρτες του 1973 θαλάσσια σύνορα στους αμερικανικούς χάρτες. Η μία ήταν στα σύνορα ΗΠΑ και της τότε Σοβιετικής Ενωσης. Η δεύτερη ήταν στο σημείο που διαχώριζε το Χονγκ - Κονγκ από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Η τρίτη αφορούσε τα θαλάσσια σύνορα Ελλάδας -Τουρκίας. «Τώρα, είπε, ήρθε η ώρα να γίνουν οι ψηφιακοί χάρτες και γι' αυτούς έχουν εγερθεί κάποιες θέσεις, ώστε να μην απεικονίζονται πουθενά σύνορα, με μια εξαίρεση τα σύνορα μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσικής Ομοσπονδίας».