Κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση ανταγωνίζονται στη δημιουργία και αξιοποίηση «μηχανισμών» που κινούνται στα παρασκήνια ως υποκατάστατα της πολιτικής και τελικά υπονομεύουν νόμιμες διαδικασίες και θεσμικές λειτουργίες. Οι ύποπτες διαρροές των ημερών από σκοτεινές παρακρατικές μυστικές υπηρεσίες είναι χαρακτηριστικές. Και αν στα εγχώρια παράκεντρα προστεθούν τα ξένα ισχυρά κέντρα υπονόμευσης και αποσταθεροποίησης, οι κίνδυνοι για τους θεσμούς και την ομαλότητα είναι φανεροί...

Σε χώρες που οι πολιτικές τους ηγεσίες δέχονται, ή και καλλιεργούν, αυτή τη διαβρωτική δράση, στη θέση της θεσμοθετημένης λειτουργίας των κομμάτων έρχεται το ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ του παρασιτισμού μηχανισμών και προσώπων που συγκροτούνται γύρω από τα κόμματα και τις ηγεσίες που συχνά προσπαθούν να υπερκεράσουν κατά την άσκηση της εξουσίας.

Οι μηχανισμοί αυτοί, στους οποίους πρέπει να συμπεριληφθούν τα υποκατάστατα των διαπλεκόμενων συμφερόντων και των αβανταδόρων και πρακτόρων δεν κινούνται στο προσκήνιο, αλλά στα άδυτα και σκοτεινά των διαδρόμων. Και από τα παρασκήνια αναπτύσσουν ένα σύστημα παραμηχανισμών που υποκαθιστά τη λειτουργία των κομμάτων και οδηγεί στην παραχάραξη των πολιτικών αρχών.

Οσες και όποιες πολιτικές ηγεσίες εγκλωβίζονται σ' αυτή τη θανάσιμη «περίπτυξη» δεν έχουν παρά να ακολουθήσουν το παράδειγμα ορισμένων αρχόντων του Μεσαίωνα, που για να μάθουν τι λέει ο λαός για τις πράξεις της αυλής των αυλοκολάκων και των πρακτόρων, που τους περιέβαλε, πήγαιναν μεταμφιεσμένοι στα καπηλειά, για να στήσουν αυτί και να μάθουν για τα έργα και τις ημέρες της «καμαρίλας» των μηχανισμών.