Εκτεταμένη στρατιωτική επίθεση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ εξαπέλυσε χτες το Αζερμπαϊτζάν, κάνοντας λόγο για «αντιτρομοκρατικές» επιχειρήσεις με «όπλα υψηλής ακρίβειας στην πρώτη γραμμή αλλά και σε βάθος» ως μέρος των επιχειρήσεων.

Αναφορές χτες βράδυ έκαναν λόγο για τουλάχιστον 25 νεκρούς και 138 τραυματίες, στη σφοδρότερη ένοπλη σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ μετά το τέλος του πολέμου τον Νοέμβρη του 2020, ενώ στο διάστημα που μεσολάβησε συστηματικά προκύπτουν ένοπλα επεισόδια στα σύνορα Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν.

Ο θύλακας του Ναγκόρνο Καραμπάχ αναγνωρίζεται διεθνώς ως έδαφος του Αζερμπαϊτζάν, ωστόσο κατοικείται κυρίως από Αρμένιους και σημαντικό μέρος του ελέγχεται από αυτοαποκαλούμενες αυτόνομες αρμενικές αρχές.

Στην περιοχή «διασταυρώνονται» τα συμφέροντα πολλών ιμπεριαλιστικών κέντρων και, τον τελευταίο χρόνο ιδιαίτερα, ΗΠΑ και ΕΕ προσπαθούν να αυξήσουν την επιρροή τους έναντι της Ρωσίας παίζοντας τον ρόλο «διαμεσολαβητή» στις διαπραγματεύσεις Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν. Την ίδια ώρα, ενεργό ρόλο έχει η Ρωσία, η οποία διαμεσολάβησε για την κατάπαυση του πυρός το 2020, υπογράφοντας τριμερείς συμφωνίες με το Γερεβάν και το Μπακού. Μέρος αυτών των συμφωνιών είναι και η ανάπτυξη ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ για πέντε χρόνια με δυνατότητα ανανέωσης.

Το υπουργείο Αμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε χτες ότι έχει ξεκινήσει «αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις» στο Ναγκόρνο Καραμπάχ για να «καταστείλει προκλήσεις μεγάλης κλίμακας» και να εκδιώξει, όπως είπε, τα αρμενικά στρατεύματα. «Στο πλαίσιο των μέτρων, εξουδετερώνονται με όπλα υψηλής ακριβείας θέσεις στην πρώτη γραμμή του μετώπου αλλά και πεδία μονάδων των Ενόπλων Δυνάμεων της Αρμενίας, καθώς και πολεμικός εξοπλισμός και στρατιωτικές εγκαταστάσεις», τονίζεται στην ίδια ανακοίνωση. Παράλληλα, το αζέρικο υπουργείο αναφέρει ότι οι άμαχοι ήταν ελεύθεροι να φύγουν μέσω ανθρωπιστικών διαδρόμων, συμπεριλαμβανομένου ενός προς την Αρμενία.

Είχε προηγηθεί ανακοίνωση από τις αζέρικες αρχές ότι 6 Αζέροι σκοτώθηκαν από νάρκες σε δύο διαφορετικά περιστατικά στην περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ, με το Αζερμπαϊτζάν να κατηγορεί «παράνομες αρμενικές ένοπλες ομάδες» για τη ναρκοθέτηση. Επίσης, το Μπακού κατηγόρησε τις αρμενικές δυνάμεις για «συστηματικό βομβαρδισμό» θέσεων του στρατού, κάτι που το Γερεβάν αρνήθηκε.

Μια μέρα νωρίτερα το Αζερμπαϊτζάν είχε απαιτήσει τον άμεσο αφοπλισμό των Ενόπλων Δυνάμεων της Αρμενίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και τη διάλυση της στρατιωτικής και κυβερνητικής δομής της αυτοαποκαλούμενης δημοκρατίας.

Χτες το απόγευμα σύμβουλος του Αζέρου Προέδρου ανακοίνωσε ότι «τα βασικά καθήκοντα» της επιχείρησης «κοντεύουν να ολοκληρωθούν». «Οι στρατιωτικοί στόχοι που καθορίσαμε έχουν ήδη εξουδετερωθεί. Και περαιτέρω, οι επιχειρήσεις θα συνεχιστούν σε πιο περιορισμένη κλίμακα», είπε.

Αργότερα, ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε ότι κατέλαβε περισσότερες από 60 θέσεις των αυτονομιστών Αρμενίων.

Ο Χ. Χατζίεφ, σύμβουλος του Αζέρου Προέδρου, Ι. Αλίεφ, δήλωσε ότι οι αζέρικες δυνάμεις έχουν διαρρήξει γραμμές άμυνας των αυτονομιστικών αρμενικών δυνάμεων, ενώ πρόσθεσε ότι το Μπακού είναι έτοιμο να συνομιλήσει με τις αρμενικές αρχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ μόνο όταν αυτές υψώσουν λευκή σημαία και αφοπλιστούν.

Από την πλευρά των αρμενικών αρχών του θύλακα, αξιωματούχος ανακοίνωσε ότι κατά τις επιθέσεις του Αζερμπαϊτζάν σκοτώθηκαν 25 άνθρωποι και τραυματίστηκαν άλλοι 138, εκ των οποίων οι 29 είναι άμαχοι.

Οι ρωσικές «ειρηνευτικές» δυνάμεις απηύθυναν έκκληση για «άμεση» εκεχειρία στην περιοχή, ενώ ανακοίνωσαν ότι παρείχαν βοήθεια σε τραυματίες και απομάκρυναν 469 αμάχους, μεταξύ των οποίων 185 παιδιά, από τις «πιο επικίνδυνες περιοχές» του θύλακα.

Η επίθεση του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ πυροδότησε ταυτόχρονα αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην Αρμενία.

Διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν μπροστά από την έδρα της κυβέρνησης στο Γερεβάν ζητώντας την παραίτηση του πρωθυπουργού, Ν. Πασινιάν. Το βράδυ ξέσπασαν ταραχές, όταν διαδηλωτές που κατηγορούν τον Πασινιάν ότι δεν προάσπισε το Ναγκόρνο Καραμπάχ επιχείρησαν να σπάσουν τον αστυνομικό κλοιό.

Νωρίτερα, ο Ν. Πασινιάν δήλωσε σε τηλεοπτικό διάγγελμα ότι το Αζερμπαϊτζάν «ξεκίνησε χερσαία επιχείρηση με στόχο την εθνοκάθαρση των Αρμενίων του Καραμπάχ» και κατηγόρησε «εσωτερικές και εξωτερικές δυνάμεις» ότι «θέλουν να σύρουν την Αρμενία» σε πόλεμο. Ο ίδιος διαβεβαίωσε ότι «Ενοπλες Δυνάμεις της Αρμενίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ δεν υπάρχουν» και ότι η Αρμενία «δεν εμπλέκεται σε ένοπλες ενέργειες».

Παράλληλα κατήγγειλε εκκλήσεις «από διάφορα μέρη» για πραξικόπημα στην Αρμενία.

Το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση της Αρμενίας εκφράζει έντονα τη δυσαρέσκειά της για τη στάση της Ρωσίας και την ανοχή που δείχνει στην «αζέρικη επιθετικότητα», ενώ ο Οργανισμός Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια (CSTO - «αμυντικό» σύμφωνο υπό την ηγεσία της Ρωσίας) στο οποίο συμμετέχει και η Αρμενία, κρατά «ουδέτερη» στάση στη σύγκρουση.

Μάλιστα, Ρώσος αξιωματούχος σημείωσε χτες ότι οι ρωσικές «ειρηνευτικές» δυνάμεις στο Καραμπάχ «δεν έχουν δικαίωμα να χρησιμοποιούν όπλα εφόσον δεν απειλείται η ζωή τους».

Η Αρμενία πραγματοποίησε πρόσφατα κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με τις ΗΠΑ, με τον Πασινιάν να δηλώνει ότι η Ρωσία αποσύρεται σταδιακά από τον Νότιο Καύκασο εξαιτίας της σύγκρουσης στην Ουκρανία, προκαλώντας έντονη δυσαρέσκεια στη Μόσχα.

Η Ρωσία κάλεσε χτες «τα αντιμαχόμενα μέρη να σταματήσουν την αιματοχυσία και να επιστρέψουν στον δρόμο μιας πολιτικής και διπλωματικής διευθέτησης». Ολα τα βήματα για την ειρηνική επίλυση του προβλήματος του Καραμπάχ σκιαγραφούνται στο σύνολο των τριμερών συμφωνιών των ηγετών της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, από το 2020 έως το 2022, τόνισε το ρωσικό ΥΠΕΞ, κάνοντας λόγο για «σοβαρές προϋποθέσεις για πρόοδο στην ειρηνική επίλυση» και για «την επανέναρξη του άμεσου διαλόγου μεταξύ Μπακού και Στεπανακέρτ».

Η ΕΕ καταδίκασε τη στρατιωτική κλιμάκωση και κάλεσε το Μπακού να σταματήσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και να «επιστρέψουμε στον διάλογο μεταξύ Μπακού και των Αρμενίων του Καραμπάχ». «Αυτή η στρατιωτική κλιμάκωση δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για να εξαναγκάσει την έξοδο του τοπικού πληθυσμού», προστίθεται.

Οι ΗΠΑ «ανησυχούν βαθιά» για τις στρατιωτικές ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν και καλούν το Μπακού να τις σταματήσει αμέσως, δήλωσε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν. «Αυτές οι ενέργειες επιδεινώνουν μια ήδη φρικτή ανθρωπιστική κατάσταση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και υπονομεύουν τις προοπτικές ειρήνευσης», ανέφερε, καλώντας σε «έναρξη διαλόγου μεταξύ του Μπακού και των εκπροσώπων του πληθυσμού του Ναγκόρνο Καραμπάχ».

Η Γαλλία ζήτησε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να συνεδριάσει εκτάκτως αύριο Πέμπτη με θέμα την κατάσταση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Από την πλευρά της Τουρκίας, ο Πρόεδρος, Ρ. Τ. Ερντογάν, είπε ότι η Αγκυρα στηρίζει τα βήματα που κάνει το Αζερμπαϊτζάν για να διαφυλάξει την εδαφική ακεραιότητά του, ενώ το τουρκικό ΥΠΕΞ χαρακτήρισε τη στρατιωτική επίθεση του Αζερμπαϊτζάν «αποτέλεσμα των δίκαιων και νόμιμων ανησυχιών του για την κατάσταση».