Στους όρους υπό τους οποίους η Αρμενία θα μπορούσε να επιτρέψει τη σύνδεση Τουρκίας - Αζερμπαϊτζάν μέσω του αζέρικου θύλακα Ναχιτσεβάν αναφέρθηκε ο Αρμένιος πρωθυπουργός, Ν. Πασινιάν, επισημαίνοντας ότι η σύνδεση αυτή μπορεί να γίνει με τη δημιουργία δρόμων σε αρμενικό έδαφος, με την προϋπόθεση ότι αυτοί θα ελέγχονται από την Αρμενία και όχι από μια «τρίτη δύναμη», δηλαδή τη Ρωσία.

Οπως εξήγησε ο Πασινιάν, ερχόμενος για ακόμη μια φορά σε ρήξη με τη θέση της Μόσχας, το Γερεβάν απορρίπτει τον όρο «διάδρομος» Ζανγκεζούρ - που χρησιμοποιεί και η Τουρκία - καθώς «αντιλαμβανόμαστε αυτήν την ορολογία ως μια ορισμένη εδαφική απαίτηση για την Αρμενία και ως αίτημα για έναν εξωεδαφικό διάδρομο».

«Δεν έχουμε κάνει οποιεσδήποτε υποσχέσεις σε οποιονδήποτε με τέτοια ορολογία και έκπτωση», τόνισε.

Στις «συνομιλίες μεταξύ των εκπροσώπων της Αρμενίας και της Τουρκίας» οι εκπρόσωποι της τουρκικής κυβέρνησης επικαλούνται τις τριμερείς συμφωνίες που υπέγραψαν Αρμενία - Ρωσία - Αζερμπαϊτζάν μετά το τέλος του πολέμου στο Ναγκόρνο Καραμπάχ το φθινόπωρο του 2020, ωστόσο σύμφωνα με τον Αρμένιο πρωθυπουργό, «δεν υπάρχει κάτι τέτοιο γραμμένο στην τριμερή δήλωση».

Επιπλέον, σημείωσε πως στην τριμερή δήλωση η λέξη «διάδρομος» «έχει λίγο διαφορετική λογική γιατί εκεί υπάρχει ο διάδρομος του Λατσίν (σ.σ. ενώνει το Ναγκόρνο Καραμπάχ με την Αρμενία), με ένα ορισμένο περιεχόμενο εξωεδαφικότητας ή ελέγχου από τρίτη δύναμη. Επιπλέον, ο διάδρομος του Λατσίν δεν είναι απλώς ένας δρόμος. Είναι μια λωρίδα εδάφους 5 χλμ. υπό τον έλεγχο ενός τρίτου μέρους», δηλαδή της Ρωσίας, είπε ο Αρμένιος πρωθυπουργός, αναφερόμενος στις ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή.

Η Αρμενία δηλώνει έτοιμη και ενδιαφέρεται να ανοίξει περιφερειακές επικοινωνίες, «να ανοίξουμε τους δρόμους για το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία». Αυτό, όμως, «θα πρέπει να συμβεί με βάση την κυριαρχία, τη δικαιοδοσία της Αρμενίας, με βάση την αρχή της ισότητας και της αμοιβαιότητας. Αυτό σημαίνει ότι καμία τρίτη δύναμη δεν πρέπει να έχει τον έλεγχο σε κανένα έδαφος της Αρμενίας. Κατά τη διέλευση των συνόρων της Αρμενίας, πρέπει να λειτουργούν οι υπηρεσίες συνοριακής φύλαξης, οι τελωνειακές υπηρεσίες της Αρμενίας. Μας λένε ότι στην τριμερή δήλωση γράφει ότι η ασφάλεια πρέπει να εξασφαλίζεται από τη Ρωσία. Λέω ότι κάτι τέτοιο δεν γράφεται», είπε.

Οπως τόνισε ο Αρμένιος πρωθυπουργός, το άνοιγμα των δρόμων είναι επωφελές για την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία και «μπορεί να γίνει ο πιο σοβαρός κόμβος ειρήνης στην περιοχή», επομένως «αν αρθούν αυτές οι ασάφειες, δεν υπάρχει πρόβλημα».

Από την πλευρά του ο Αζέρος Πρόεδρος, Ιλχ. Αλίεφ, εξέφρασε χτες την ετοιμότητα του Μπακού να «συνεχίσουμε τις εργασίες για συνθήκη ειρήνης» με την Αρμενία και «αν η μεσολάβηση της Ρωσίας απορριφθεί από την αρμενική πλευρά, οι άμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας μπορούν να χρησιμεύσουν ως εναλλακτική».

«Ολες οι άλλες πλατφόρμες θα αναλυθούν από εμάς λαμβάνοντας υπόψη τη στάση εκείνων των χωρών που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην αλήθεια και το διεθνές δίκαιο», είπε ο Αλίεφ, με αιχμές για τη διαμεσολάβηση της Γαλλίας, της ΕΕ, των ΗΠΑ.

Ο Αλίεφ εξέφρασε «λύπη» που το Γερεβάν αρνήθηκε μια συνάντηση των ΥΠΕΞ της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας στο Μπισκέκ του Κιργιστάν, που πρότεινε η ρωσική πλευρά.

Η Μόσχα θα συζητήσει με το Αζερμπαϊτζάν εάν οι Ρώσοι στρατιώτες θα παραμείνουν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, καθώς «βρίσκονται όντως στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν, de facto και de jure, ο Αρμένιος πρωθυπουργός Πασινιάν το έχει αναγνωρίσει αυτό», δήλωσε χτες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, προσθέτοντας πως η Μόσχα θα συνεχίσει τις επαφές με το Γερεβάν.

Η ρήξη Αρμενίας και Ρωσίας, με το Γερεβάν να στρέφεται όλο και περισσότερο προς τη «Δύση», οξύνεται καθημερινά.

Ο Ν. Πασινιάν δήλωσε πως «δεν είναι σε θέση να παραστεί» στη Σύνοδο Κορυφής της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών (ΚΑΚ), που θα διεξαχθεί την Παρασκευή στην πρωτεύουσα του Κιργιστάν, Μπισκέκ, με τη συμμετοχή ηγετών από τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, μεταξύ των οποίων και του Ρώσου Προέδρου Βλ. Πούτιν.

Για τον Πούτιν θα είναι το πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό μετά την έκδοση εντάλματος σύλληψης σε βάρος του από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) για την «εκτόπιση» παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία. Το Κιργιστάν δεν είναι μέλος του ΔΠΔ.

Στη σύνοδο αναμένεται να συμμετέχουν οι ηγέτες της Λευκορωσίας, του Καζακστάν, του Ουζμπεκιστάν.

Στο μεταξύ, συνάντηση στο Μπακού με τον Αζέρο Πρόεδρο Ιλχ. Αλίεφ είχε ο γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Ν. Πατρούσεφ, με θέμα τη ρωσοαζέρικη συνεργασία στην «περιφερειακή και διεθνή ασφάλεια».