Η ιδιαίτερα αυξημένη προσέλευση στους Συμβουλευτικούς Σταθμούς και η υπερπληρότητα των προγραμμάτων είναι τα στοιχεία, που απεικονίζουν την επιτυχία των «στεγνών» προγραμμάτων και κάνουν φανερή την ανάγκη άμεσης δημιουργίας νέων μονάδων τους. Τα παραπάνω παρουσιάστηκαν χτες, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που συνδιοργάνωσαν με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα κατά των Ναρκωτικών, η Μονάδα Απεξάρτησης «18 ΑΝΩ» και το Ανοικτό Θεραπευτικό Πρόγραμμα «Διάβαση» του ΚΕΘΕΑ, με θέμα: «Η απεξάρτηση στην κοινότητα: Δυνατότητες και δυσκολίες».

Σύμφωνα με στοιχεία από έρευνα στο Τμήμα Εφήβων της Κοινωνικής Επανένταξης του 18 ΑΝΩ, το 90,5% έχει κύρια ουσία χρήσης την ηρωίνη και το 4,7% την κάνναβη. Η συντριπτική πλειοψηφία --122 άτομα-- έχει ως δευτερεύουσα ουσία την κάνναβη.

Η προσέλευση των εξαρτημένων ατόμων στο Συμβουλευτικό Σταθμό της Μονάδας Απεξάρτησης του «18 ΑΝΩ» για το 2000 ήταν 8.364 άτομα, 283 άντρες και 75 γυναίκες, συνολικά 358 άτομα για πρώτη φορά. Το 2001 η προσέλευση ήταν 8.841 άτομα, απ' αυτά τα 477 (422 άντρες και 96 γυναίκες) για πρώτη φορά, ενώ ήδη από το πρώτο τρίμηνο του 2002 φαίνεται ότι η προσέλευση θα είναι ιδιαίτερα αυξημένη. Μέση ηλικία προσέλευσης είναι 19 - 29 έτη (για τις γυναίκες 21 - 25). Η αναλογία ανδρών προς γυναίκες είναι 5:1. Ο αριθμός των τηλεφωνικών κλήσεων αυξήθηκε κατά 1.500.

Σε ό,τι αφορά τα τμήματα εσωτερικής νοσηλείας (φάση ψυχολογικής απεξάρτησης) η υπερπληρότητα σ' αυτά (τόσο στο μεικτό στο ΨΝΑ όσο και στο τμήμα γυναικών στο Ψυχικό) ξεπερνά το 50%.

Ακόμη, το 53% των θεραπευομένων αντιμετωπίζει νομικά προβλήματα πάσης φύσεως (χρήση - κατοχή τοξικών ουσιών, οφειλές προς εφορίες, τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία κ.ά.). Το 60% δεν έχει επαγγελματική κατάρτιση.

Ηδη έχουν υποβληθεί στο Συμβούλιο Διοίκησης του ΨΝΑ προτάσεις για 2ο Συμβουλευτικό Σταθμό, 2ο κλειστό τμήμα ψυχολογικής απεξάρτησης στο ΨΝΑ, 2ο ειδικό πρόγραμμα γυναικών και άμεση λειτουργία του ειδικού προγράμματος για μητέρες τοξικομανείς και τα παιδιά τους σε κτίριο που αποτελεί κληροδότημα του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» και ο διοικητής του αρνείται, παρά την αντίθετη άποψη του προέδρου του Α' ΠΕΣΥ που έχει δημόσια εξαγγελθεί, να παραχωρήσει στο «18ΑΝΩ».

Την ίδια κατάσταση απεικονίζει και ο απολογισμός του έργου της «Διάβασης» 1990 - 2000, όπου κατά το έτος 2000 η πληρότητα της Ανοιχτής Κοινότητας ήταν 158%, της Βραδινής Κοινότητας 149% και του Κέντρου Κοινωνικής Επανένταξης 141%, ενώ στο Συμβουλευτικό Σταθμό προσήλθαν 1.094 περιπτώσεις και η συμμετοχή στις ομάδες συμβουλευτικής του Κέντρου Οικογενειακής Υποστήριξης ήταν 493 άτομα κατά μέσο όρο.

«Είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν νέα προγράμματα. Στην Ελλάδα οι νέοι ζητούν την απεξάρτηση, κάτι που δε γίνεται στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, αφού εκεί έχει περάσει η αντίληψη της συντήρησης. Η πολιτεία οφείλει να ακούσει αυτό το μήνυμα και να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες. Είναι μύθος ότι ο εξαρτημένος είναι καταδικασμένος να ζει με ουσίες. Η δική μας εμπειρία λέει ότι ένα τεράστιο ποσοστό καταφέρνει να ζήσει χωρίς ναρκωτικά. Εμείς θα συνεχίσουμε τη μάχη για την απεξάρτηση κι ένα διαφορετικό τρόπο ζωής, με οράματα, στόχους και αξίες», υπογράμμισε η Κατερίνα Μάτσα, επιστημονική υπεύθυνη του «18 ΑΝΩ».

Σχετικά με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, η Κ. Μάτσα τόνισε: «Προβλέπει τη δημιουργία προγραμμάτων χωρίς να έχει προβλέψει τα απαραίτητα κονδύλια. Ενας από τους λόγους είναι η κυρίαρχη πολιτική που υπάρχει στο χώρο των ναρκωτικών και διαπνέεται από την αντίληψη ότι το πρόβλημα αντιμετωπίζεται κυρίως με προγράμματα συντήρησης. Δεν πρέπει να συγχέουμε τη συντήρηση με την απεξάρτηση. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης δίνει κυρίως έμφαση στη δημιουργία προγραμμάτων συντήρησης κι όχι προγραμμάτων απεξάρτησης. Στα πλαίσια του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ)προβλέπει να λειτουργήσουν κυρίως προγράμματα υποκαταστάτων κι όχι «στεγνά» προγράμματα. Εμείς απαντάμε ότι ο ελληνικός λαός έχει δικαίωμα να έχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες απεξάρτησης στα πλαίσια του ΕΣΥ κι οφείλει η πολιτεία να τις δημιουργήσει, προωθώντας προγράμματα απεξάρτησης κι όχι μόνο συντήρησης».

Για το ίδιο θέμα η Μάρθα Φωστέρη, υπεύθυνη της «Διάβασης» τόνισε: «Χρειάζεται ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης, το οποίο να καταρτίζεται σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Χρειάζεται χρηματοδότηση από την πολιτεία, αλλά αυτό δε φτάνει. Είναι αναγκαίο το προσωπικό και η εκπαίδευσή του. Στο ΚΕΘΕΑ εδώ και ένα χρόνο δεν έχει γίνει καμία πρόσληψη, τώρα θα ξεκινήσουν. Χρειάζεται πλαίσιο στρατηγικής και πολιτικής που θα αξιολογεί στόχους και διαδικασίες. Οταν το Εθνικό Σχέδιο Δράσης δεν εφαρμόζεται ή δεν τηρείται επικρατεί σύγχυση. Στόχος της πολιτείας πρέπει να είναι η επανένταξη στην κοινωνία των μελών των θεραπευτικών προγραμμάτων και όχι η συντήρησή τους».