Ούτε καν ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών έχει εμπεδώσει τις τεχνικές λεπτομέρειες του νέου εκλογικού νόμου, τις οποίες υποτίθεται ότι θα διευκρίνιζε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου. Ο Κ. Σκανδαλίδης κατάφερε να συγχύσει - σκόπιμα ή από άγνοια - παρά να διαλευκάνει πτυχές της πρότασης του ΠΑΣΟΚ, μετατρέποντας τις πολλές απορίες σε «ανοιχτά ζητήματα», που θα διευκρινιστούν στο διάλογο, τον οποίο θα ξεκινήσει η κυβέρνηση με τα κόμματα και τους κοινωνικούς φορείς.

Σε κάθε περίπτωση, η πολιτική ουσία του νέου εκλογικού νόμου παραμένει η θωράκιση του δικομματισμού και η εναλλαγή του στην εξουσία με κυβερνήσεις ενδεχομένως συνεργασίας, που θα εγγυώνται την απρόσκοπτη εφαρμογή των αντιλαϊκών κατευθύνσεων. Στην κατεύθυνση αυτή, το νέο σύστημα διατηρεί ως αρχή του τη νόθευση της λαϊκής βούλησης, ώστε να επιτευχθεί ο σχηματισμός αυτοδύναμης κυβέρνησης. Μάλιστα, το νέο εκλογικό σύστημα είναι ακόμα πιο ληστρικό σε όφελος του πρώτου κόμματος, αφού κλέβει ψήφους και από το δεύτερο σε εκλογική δύναμη κόμμα. «Κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του πρώτου κόμματος θα μπορούσε να είναι», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Κ. Σκανδαλίδης. Ο ίδιος ανέφερε ως μεγάλη καινοτομία τη δυνατότητα συμμαχιών που επιτρέπει ο συγκεκριμένος νόμος, γεγονός που είναι προφανές ότι βολεύει το ΠΑΣΟΚ, με το οποίο είναι πιο πιθανό να συνεργαστεί ο ΣΥΝ, για παράδειγμα, από ό,τι με τη ΝΔ.

Αναλυτικά, ο νέος νόμος έχει ως εξής:

Το 80% των εδρών (δηλαδή οι 240) κατανέμονται με απλή αναλογική σε όσα κόμματα έχουν λάβει πάνω από το 3% του συνόλου του έγκυρων ψηφοδελτίων. Το υπόλοιπο 20% των εδρών (δηλαδή οι 60) θα κατανέμονται στα δύο πρώτα σε ψήφους κόμματα, με την αναλογία 3 προς 1. Δηλαδή, για κάθε 3 έδρες που λαμβάνει το πρώτο κόμμα, το δεύτερο θα παίρνει μία. Ο αριθμός των 60 εδρών είναι μεταβλητός, αφού ενδεχομένως υπάρξουν κόμματα που δεν πιάσουν το πλαφόν του 3%. Στην περίπτωση αυτή, οι αδιάθετες έδρες προστίθενται στις 60 και κατανέμονται στα δύο μεγάλα κόμματα, με την αναλογία που προαναφέραμε. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, αρκεί ένα ποσοστό περίπου στο 41% για να σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση. Ομως, αυτό είναι ρευστό και εξαρτάται από τον αριθμό των κομμάτων που θα εισέλθουν στη Βουλή, αλλά και την εκλογική τους δύναμη. Για το λόγο αυτό, ο Κ. Σκανδαλίδης είπε χθες πως τόσο η αναλογικότητα του 80%, όσο και η αναλογία του 3 προς 1 «μένουν ανοιχτά» στο διάλογο.

Με τη διαδικασία αυτή, λοιπόν, προκύπτουν οι έδρες που λαμβάνει το κάθε κόμμα ανά την επικράτεια. Ακολούθως, διαιρείται το σύνολο των εγκύρων ψηφοδελτίων με το σύνολο των εδρών που αντιστοιχούν σε κάθε περιφέρεια. Το κάθε κόμμα εκλέγει όσους βουλευτές πιάσουν το μέτρο. Οι αδιάθετες έδρες κατανέμονται κατ' αρχήν στο μικρότερο κόμμα με το μεγαλύτερο αδιάθετο υπόλοιπο. Ακολούθως, στο δεύτερο μικρότερο κόμμα με το αμέσως μεγαλύτερο αδιάθετο υπόλοιπο και ούτω καθεξής. Ο αριθμός των αδιάθετων εδρών συνολικά προστίθεται στις 60 έδρες (που αντιστοιχούν στο 20% των ψήφων που καρπώνονται τα δύο πρώτα κόμματα) και μοιράζονται με την αναλογία 3 προς 1 ή όποια ισχύσει.

Τέλος, σε ό,τι αφορά στο διαχωρισμό της ψήφου στο κόμμα και της προτίμησης σε βουλευτή, η κυβέρνηση προκρίνει δύο σενάρια, ώστε «τα κόμματα να μπουν σε μία εσωκομματική ανασυγκρότηση, για να ανταποκριθούν σε κοινωνικά καταξιωμένα στελέχη που μπορούν να επηρεάσουν τις τοπικές κοινωνίες», όπως είπε ο υπουργός. Συγκεκριμένα, το πρώτο σενάριο προβλέπει 2 ψηφοδέλτια: Το πρώτο θα είναι το ψηφοδέλτιο του κόμματος με τους υποψηφίους του, οι οποίοι δε θα σταυροδοτούνται, αλλά θα εκλέγονται βάσει λίστας στη μείζονα περιφέρεια. Το δεύτερο θα είναι ενιαίο για τους υποψηφίους όλων των κομμάτων σε επίπεδο ελάσσονος περιφέρειας (δηλαδή νομού), οι οποίοι θα σταυροδοτούνται. Ετσι μπορεί κάποιος να ψηφίζει, για παράδειγμα, ΠΑΣΟΚ και να σταυροδοτεί υποψήφιο βουλευτή της ΝΔ. Το δεύτερο σενάριο προβλέπει επίσης δύο ψηφοδέλτια και μόνο για τις ελάσσονες περιφέρειες. Το πρώτο ψηφοδέλτιο θα είναι του κόμματος. Το δεύτερο ενιαίο με τους υποψηφίους όλων των κομμάτων στο νομό. Η αναλογία εκλεγμένων από λίστα και από σταυρό βουλευτών μένει να προσδιοριστεί.

Σε συζήτηση μπαίνει και το θέμα της αναδιάρθρωσης των περιφερειών, με σαφή τη βούληση του ΠΑΣΟΚ να αυξήσει τις μονοεδρικές. Οπως είπε χθες ο υπουργός, το ΠΑΣΟΚ θέλει βουλευτές Περιφέρειας στο «πλαίσιο της Ευρώπης των Περιφερειών», που στόχο έχει τη διακυβέρνηση σε επίπεδο αιρετής περιφέρειας, με βάση όμως τις κατευθύνσεις που θα χαράσσει το επιτελικό κράτος. Η δε κατάτμηση των εκλογικών περιφερειών δε θα επηρεάζει τον αριθμό των εδρών που θα λαμβάνουν τα κόμματα, αλλά θα έχει επιπτώσεις στη δύναμή τους σε κάθε περιοχή.

Κατά τα άλλα, ο Κ. Σκανδαλίδης ισχυρίστηκε ότι ο νέος νόμος δεν υποκρύπτει προεκλογικές σκοπιμότητες, ενώ αναμένεται να ψηφιστεί στις αρχές Νοέμβρη, με ανοιχτό το χρόνο εφαρμογής του.