Το Ανώτατο Δικαστήριο έργο θα έχει να διαφυλάσσει το Σύνταγμα και να διασφαλίζει τον πλήρη σεβασμό του. Θα επιλύει διαφορές μεταξύ των συνιστώντων κρατών, μεταξύ ενός ή και των δύο συνιστώντων κρατών και της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, και μεταξύ των οργάνων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύνθεσή του. Θα απαρτίζεται από ίσο αριθμό δικαστών από το κάθε συνιστών κράτος, καθώς και από τρεις μη Κυπρίους δικαστές. Δε διευκρινίζεται τι σημαίνει αυτό το «μη Κύπριοι». Υπήκοοι της ΕΕ; Ειδικότερα Βρετανοί; Αμερικανοί; Ελληνες και Τούρκοι; Και σε ποια αναλογία;

Ολοι οι δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα διορίζονται από το Προεδρικό Συμβούλιο. Αρα, κάθε πλευρά θα κοιτά να διορίσει τους τρεις που αναμένει να εξυπηρετήσει καλύτερα τα συμφέροντά της.

Οι αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα λαμβάνονται ομόφωνα ή, αν αυτό δεν είναι δυνατόν, με απλή πλειοψηφία των Κυπρίων δικαστών. Στην απουσία πλειοψηφίας μεταξύ των Κυπρίων δικαστών, την απόφαση θα παίρνουν οι «μη Κύπριοι» δικαστές. Τουτέστιν, δεν υπάρχει κυρίαρχο κράτος και κυρίαρχος λαός, αλλά ένα προτεκτοράτο που ισορροπεί πάνω σε τεντωμένο σχοινί, με πολλές και δύσκολες αποφάσεις να ταλανίζουν τα δυο μέρη και προστάτιδες δυνάμεις, επιδιαιτητικά να έρχονται για να δίνουν «λύσεις», ουσιαστικά να παίρνουν τις αποφάσεις, ανάλογα βέβαια μα τα συμφέροντά τους.

Για παράδειγμα, έστω ότι συλλαμβάνονται φιλειρηνιστές - αντιιμπεριαλιστές να διαδηλώνουν έξω από τις βρετανικές βάσεις ζητώντας το κλείσιμό τους. Συλλαμβάνονται και οι αποικιοκράτες ζητούν τις αυστηρότερες των ποινών. Οι αρχές του ομοσπονδιακού κράτους διχάζονται ή αργοπορούν να πάρουν μια καταδικαστική απόφαση, φοβούμενες τη λαϊκή αντίδραση. Ζητούν επικουρικά γνωμοδότηση του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Εκεί, τρεις γνωμοδοτούν αθωωτικά και τρεις αντίθετα. Οι τρεις «μη Κύπριοι» τι πιστεύετε ότι θα αποφασίσουν;