Κυριακή 31 Οχτώβρη 2004
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Λαϊκός, με μεγάλη καλλιέργεια

Σε εκδήλωση του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ, προς τιμήν των δημοσιογράφων -θεατρικών συγγραφέων Ασημάκη Γιαλαμά, Αλέκου Σακελλάριου και Αλέκου Λιδωρίκη, για το έργο του Α. Γιαλαμά, μίλησε ο κριτικός Θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος. Αξίζει να παραθέσουμε αποσπάσματα της ομιλίας του Κ. Γεωργουσόπουλου, καθώς δίνουν το «στίγμα» του Α. Γιαλαμά:

«O A. Γιαλαμάς ήταν εκπρόσωπος μιας μεγάλης και γενναίας περιόδου του θεάτρου, της δημοσιογραφίας και πεζογραφίας μας. Ο Γιαλαμάς, όπως όλοι οι άνθρωποι που ανδρώθηκαν στο αντιμόνιο, ήταν επίκαιρος και καίριος. Τροφοδοτούνταν από την καθημερινότητα, την ειδησεογραφία, την πολιτική διαπάλη. Δε συνελάμβανε τις υποθέσεις του μέσα στους τέσσερις τοίχους του εργαστηρίου, αλλά στην καθημερινή ζωή, με όλα τα προβλήματα του τόπου, με τους απλούς ανθρώπους. Η μεγάλη συνεισφορά αυτής της γενιάς, ιδιαιτέρως του Γιαλαμά, ο οποίος, όπως και ο Σακελλάριος, καλλιέργησε και την Επιθεώρηση, ήταν ότι δημιούργησαν νεοελληνική θεατρική λαλιά. Λαλιά της ποιητικής της καθημερινής εκφοράς του λόγου, με πυκνότητα ήθους. Αυτό το καλλιέργησε πολύ πριν, και παράλληλα με τη θεατρική του δραστηριότητα ο Γιαλαμάς, γράφοντας μικρά διηγήματα, πολλά από τα οποία είναι ισάξια με ανάλογα του Τσέχοφ. Μικρά στιγμιότυπα της καθημερινότητας, που πιάνουν την ουσία των πραγμάτων.

Εκείνο που θαύμαζα περισσότερο στον Γιαλαμά, ήταν η βαθιά του καλλιέργεια. Αυτός ο λαϊκός θεατρικός συγγραφέας και πεζογράφος έπιανε τα προβλήματα της ελληνικής νεολαίας, της μεσαίας τάξης και του προλεταριάτου. Είχε βαθιά φιλολογική καλλιέργεια, η οποία αποτυπώνεται σε εκατοντάδες μιμήσεις μεγάλων λογοτεχνικών κειμένων που έκανε. Μισόν αιώνα στην "Αυγή", με το ψευδώνυμο "Αυγερινός", έγραφε σάτιρα της καθημερινής πολιτικής διαπάλης, μιμούμενος τους Καβάφη, Σικελιανό, Παλαμά, Ουράνη, Πορφύρα. Ηταν τόσο βαθιά η γνώση του της ελληνικής λογοτεχνίας, ώστε μπορούσε να κάνει αριστουργήματα ...παραποιητικά.

Ο Αριστοφάνης μιμείται σκηνές από τραγωδίες του Ευριπίδη και τις παραποιεί. Ομως, παραπέμπει στο ύφος του ποιητή και πολλές φορές το νοθεύει με αυθεντικούς στίχους του Ευριπίδη. Το ίδιο έκανε ο Γιαλαμάς με νεοελληνικά ποιήματα. Εκανε σάτιρες της πολιτικής ζωής, μέσα από ένα παιχνίδι με τη μεγάλη ποιητική παράδοση. Αυτό σήμαινε βαθιά γνώση της γλώσσας, του ύφους, της ιστορικής διάστασης της ελληνικής λογοτεχνίας, ώστε να χρησιμοποιεί μοντέλα και μοτίβα για να πει τη σύγχρονη οπτική, με την παραδοσιακή στιχουργία. Αυτό είναι μια από τις μεγάλες κατακτήσεις λογοτεχνικού ήθους.

Μ' αυτή τη μεγάλη προίκα ο Γιαλαμάς έφτασε στη λαϊκή κωμωδία, η οποία συκοφαντήθηκε από ανιστόρητους με το χαρακτηρισμό "φαρσοκωμωδία". Κι όμως η φαρσοκωμωδία είναι ένδοξο είδος, μεικτό. Ανθεκτικό. Φαρσοκωμωδία, όπου ευδοκίμησε ο Γιαλαμάς, σημαίνει σύνδεση δύο ενδόξων θεατρικών ειδών. Της κωμωδίας ηθών και της φάρσας. Τα έργα του Γιαλαμά είχαν ρυθμό, καταιγιστική διαδικασία, καλπάζουσα ρυθμική της φάρσας, αλλά ταυτοχρόνως και καταγραφή τύπων, κοινωνικών χαρακτήρων και ηθών της καθημερινότητας.

Ο Γιαλαμάς είχε βαθιά καλλιέργεια, υποδομή. Βασιζόταν στην παράδοση της ελληνικής εκπαίδευσης, κουλτούρας και μνήμης και ταυτοχρόνως έδινε στίγματα κοινωνικής κριτικής, σε εποχές δύσκολες, όπου η κοινωνική και πολιτική κριτική σκόνταφτε στη λογοκρισία και στα έντονα πάθη της μετεμφυλιακής εποχής. Μέσα σ' αυτή τη συγκυρία, ο Α. Γιαλαμάς κατόρθωνε να πει το λόγο του, κλείνοντας το μάτι του στο κοινό. Αυτή είναι η μεγάλη τέχνη του υπαινιγμού της εποχής και η εκπαιδευτική λειτουργία του Α. Γιαλαμά μέσα στην κοινωνία μας.

Ο Γιαλαμάς ήταν πάνω απ' όλα πολίτης, που γνοιάζεται για τον τόπο και μετέχει στις πολιτικές και πολιτιστικές ζυμώσεις του. Γνοιάζεται για την κατάντια των ηθών, την ασυνέπεια της πολιτικής, τις νοθεύσεις της κοινωνίας μας. Και αυτό το αποτύπωσε στα έργα του, πολλά από τα οποία είναι κραυγές απελπισίας μέσα από κωμικό, σαρδόνιο γέλιο».

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
«Εντός Εισαγωγικών!» (2019-06-22 00:00:00.0)
Αγωνιστής - δημιουργός, άπεφθος «χρυσός» του λαού (2004-10-31 00:00:00.0)
Ο λαός έχασε έναν πολύ «δικό του» άνθρωπο (2004-10-21 00:00:00.0)
Ο αειθαλής Γιαλαμάς (2002-08-25 00:00:00.0)
Φαρσοκωμωδία η ανάθεση (2000-05-13 00:00:00.0)
Τελευταίο "αντίο" σε τρεις καλλιτέχνες (1996-04-05 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ