Βασικός σκοπός της πλατιάς διάθεσης του κειμένου των Θέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ για το 17ο Συνέδριο είναι να προκαλέσει το άνοιγμα πλατιάς κουβέντας στις τάξεις των μελών και των συνοδοιπόρων του Κόμματος πάνω στα καθήκοντα που αναδεικνύονται για τα χρόνια που έρχονται.

Θέλοντας να συμβάλω σε αυτή την κουβέντα, καταγράφω στις γραμμές που ακολουθούν ορισμένες σκέψεις, σε σχέση με τον άξονα πολιτικής και δράσης του ΚΚΕ, παίρνοντας ερεθίσματα τόσο από τις Θέσεις, όσο και από τα κείμενα που έχουν φιλοξενηθεί στη μέχρι τώρα πορεία του προσυνεδριακού διαλόγου στα φύλλα του «Ριζοσπάστη» και τις σελίδες της ΚΟΜΕΠ.

Ολοι πιστεύω διαπιστώνουμε ότι οι εξελίξεις που συμβαίνουν παγκόσμια, τόσο στο οικονομικό όσο και στο κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον, μετά τη δεκαετία του '80, και την επικράτηση της αντεπανάστασης στα κράτη που ανοικοδομούσαν το σοσιαλισμό, θυμίζουν κυριολεκτικά μια χιονοστιβάδα.

Στον παγκόσμιο χάρτη, οι γεωστρατηγικές σχέσεις μεταξύ των κρατών έχουν αλλάξει συντριπτικά μέσα σε 15 χρόνια, με τη δημιουργία κρατών προτεκτοράτων στην Κεντροανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια και τη σύγχρονη αποικιοκρατική επέκταση - επέμβαση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και μηχανισμών (ΝΑΤΟ, ΕΕ, ΗΠΑ. Γερμανία, Γαλλία, Μεγ. Βρετανία, Ρωσία) σε Αφρική και Μέση Ανατολή.

Την ίδια στιγμή, οι εργασιακές συνθήκες είναι τέτοιες που ακόμη και ο όρος σύγχρονος Μεσαίωνας είναι μάλλον φτωχός, για να τις περιγράψει. Πλέον στους εργασιακούς χώρους κυριαρχεί η μαύρη ανασφάλιστη εργασία, η απλήρωτη υπερεργασία, η μερική απασχόληση, η εργασία ανηλίκων. Ακόμη και σε επίπεδο προπαγάνδας η αστική τάξη αντικαθιστά την εργασία σε όλες τις αναφορές της με την απασχόληση. Και τα εργοδοτικά εγκλήματα (βλ. εργατικά ατυχήματα στην αστική προπαγάνδα) αποτελούν φυσιολογική διαδικασία, στατιστικό δεδομένο στην αυξομείωση της ανεργίας.

Η δημόσια παιδεία και υγεία γίνονται βορά στην επέκταση της επιχειρηματικότητας του κεφαλαίου. Το δικαίωμα του καθενός σε αυτά τα κοινωνικά αγαθά είναι πλέον προνόμιο που εξαρτάται από την ατομική οικονομική συνεισφορά και τη «φιλανθρωπία» της κερδοφορίας του κάθε πλουτοκράτη.

Μέσα σε αυτό το κλίμα εκμετάλλευσης, καταναγκασμού και εξαθλίωσης δε χρειάζεται σε κανέναν εργαζόμενο να του εξηγηθεί η δεινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται και πόσο ακόμη χειρότερη θα είναι η θέση του στο μέλλον. Αρκεί απλά να ρίξει μια ματιά σε ό,τι συμβαίνει γύρω του. Αρα ο σημαντικός ρόλος που αναδεικνύεται σήμερα ως καθήκον του ΚΚΕ και μέσα από το Συνέδριο, είναι η οργάνωση της πολιτικής αντίστασης της εργατικής τάξης και η προετοιμασία για δυναμική αντεπίθεση.

Σημαντικότατος κρίκος στην προσπάθεια της εργατικής τάξης για αντίσταση και αντεπίθεση είναι η ενδυνάμωση της επιχειρηματολογίας και η ανάδειξη της πολιτικής πρότασης που θα αποδεικνύει ολόπλευρα ότι τόσο σε κεντρικό επίπεδο χάραξης πολιτικής, όσο και σε κάθε επιμέρους τομέα της ανθρώπινης ζωής, ο μόνος δρόμος ώστε να βγουν τα συμφέροντα του ανθρώπου στο προσκήνιο και να ικανοποιηθούν οι πραγματικές του ανάγκες (όχι οι επίπλαστες που ορίζει η καταναλωτική καπιταλιστική κοινωνία) σε εργασία, μόρφωση, υγεία, ψυχαγωγία, πολιτισμό, ο μόνος δρόμος ώστε να μπορέσει πραγματικά να ζει, είναι ο σοσιαλισμός. Είναι ο δρόμος που μπορεί να οδηγήσει τους λαούς σε μία κοινωνία που θα λειτουργεί χωρίς εκμετάλλευση, όπου ο άνθρωπος θα χαίρεται το έργο που παράγει, την κομμουνιστική κοινωνία.

Κύρια πηγή ισχυροποίησης για την επιχειρηματολογία του Κόμματος αποτελούν τα θετικά στοιχεία που αποκομίστηκαν από την πρώτη απόπειρα που έκαναν τα εργατικά κράτη για την ανοικοδόμηση του σοσιαλισμού. Αξίζει να επισημάνω ότι η υγεία και η παιδεία ήταν κοινωνικά αγαθά που παρέχονταν στο λαό δωρεάν και σε πολύ υψηλό επίπεδο (τα πανεπιστήμια και τα νοσοκομεία της Σοβ. Ενωσης θεωρούνταν τα πιο σύγχρονα). Η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες και οι συγκοινωνίες είχαν πλήρες δίκτυο και το αντίτιμο ήταν αυστηρά συμβολικό. Είχε εξαλειφθεί τελείως η ανεργία και η εγκληματικότητα. Και μην ξεχνάμε ότι όλα αυτά τα μεγαλειώδη επιτεύγματα των σοσιαλιστικών κρατών πραγματοποιήθηκαν μέσα σε μία δεκαετία από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με όλες τις καταστροφές που προκλήθηκαν σε αυτά, την ίδια στιγμή που τα καπιταλιστικά κράτη προσπαθούσαν ακόμα να καταμετρήσουν τις ζημιές τους.

Τεράστια σημασία έχουν επίσης και τα συμπεράσματα που μπορούν να βγουν από τις αδυναμίες που παρουσιάστηκαν στην προσπάθεια ανοικοδόμησης του σοσιαλισμού και τα βαθιά αίτια που συντέλεσαν στην επικράτηση της αντεπανάστασης. Χρειάζεται επομένως να ολοκληρωθεί η προσπάθεια που έχει ήδη ξεκινήσει από το 1995 για μια πλήρη ερμηνεία των αιτιών της ανατροπής στα σοσιαλιστικά κράτη. Στις εκτιμήσεις αυτές πρέπει να κάνουμε παράλληλα σαφή κριτική στις περιπτώσεις απόκλισης της τακτικής των κομμουνιστικών κομμάτων από την εφαρμογή της μαρξιστικής - λενινιστικής θεωρίας. Η κριτική αύτη να συνοδευτεί και από τον προσδιορισμό των συνεπειών που προκάλεσε η απόκλιση αυτή στην πορεία των σοσιαλιστικών κρατών μέχρι την ανατροπή, και στο ιδεολογικό σοκ που επικρατεί σήμερα στο παγκόσμιο λαϊκό κίνημα.

Το ζήτημα έκδοσης ενός ολοκληρωμένου απολογισμού επιστημονικού επιπέδου με βάση το διαλεκτικό υλισμό, για την πορεία των σοσιαλιστικών κρατών από την περίοδο των εκτιμήσεων για ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ αστικών και εργατικών κρατών και αδυναμία ανατροπής του σοσιαλισμού παρά μόνο με εξωτερική παρέμβαση (20ό - 21ο Συνέδρια του ΚΚΣΕ) έως την Περεστρόικα, την επικράτηση της αντεπανάστασης και τις ανατροπές, δεν είναι θέμα που έγκειται στην ιστορική αποκατάσταση ορισμένων καταστάσεων ή προσώπων. Η σημασία του βρίσκεται στην ανάγκη αυστηρής προσήλωσης στο μαρξισμό - λενινισμό, στο ατσάλωμα της ανειρήνευτης πάλης της εργατικής τάξης για τη σοσιαλιστική μετατροπή της κοινωνίας μέχρι την τελική νίκη και τον κομμουνισμό. Είναι το κυριότερο όπλο για την αντιπαράθεση και την καταπολέμηση των σοσιαλδημοκρατικών ή και «ευρωκομμουνιστικών» τάσεων που κυριαρχούν στη Δυτική Ευρώπη και εγκλωβίζουν σημαντικό κομμάτι των λαών.

Μέσα από μια ολοκληρωμένη εκτίμηση θα μπορούμε όλοι πλέον τόσο τα μέλη όσο και οι συνοδοιπόροι του Κόμματος με ακλόνητα επιχειρήματα, να διαλαλήσουμε θαρρετά ότι ο σοσιαλισμός δεν έχει τρωτά σημεία και δεν είναι μη εφαρμόσιμος όπως φωνάζουν μετά τις ανατροπές σε όλους τους τόνους τα ιμπεριαλιστικά φερέφωνα, αλλά είναι το μέλλον όλων των λαών.

Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες δρα το Κόμμα σήμερα, είναι πολύ διαφορετικές από ό,τι την περίοδο της κατοχής και της παρανομίας. Τότε βασικό όπλο που καθόριζε την πολιτική ετοιμότητα του κομμουνιστή ήταν η ακλόνητη θέλησή του στον αγώνα για το δίκιο του λαού μας. Αυτή η θέληση του γεννούσε και την επιθυμία, όταν μπορούσε να αναζητά την ιδεολογική γνώση που θα του επέτρεπε να πορευτεί μεθοδικά προς το στόχο του. Σήμερα όμως η πολιτική ετοιμότητα για τον κομμουνιστή προσλαμβάνει άλλες διαστάσεις. Απαιτείται πολύ περισσότερο από άλλοτε σημαντική γνώση των αξόνων της μαρξιστικής - λενινιστικής θεωρίας και συνεχής επεξεργασία των Θέσεων του Κόμματος σε όλους τους τομείς δράσης του, με ολοκληρωμένες απαντήσεις για όλα τα αιτήματα, από το ειδικότερο ως το γενικότερο, που θα αποδεικνύουν σε κάθε στιγμή την πληρότητα των θέσεών μας για την άλλη πρόταση, τη λαϊκή εξουσία, τη λαϊκή οικονομία, το σοσιαλισμό.

Σε αυτή την κατεύθυνση έχουν ήδη γίνει κάποια βήματα με μία πρώτη ολοκληρωμένη πρόταση για την εργασία και την υγεία, όμως υπολείπεται πολύς δρόμος για να επεκταθεί αυτή η επεξεργασία και στους υπόλοιπους τομείς της καθημερινής δραστηριότητας, όπως η παιδεία, ο πολιτισμός κ.ά.

Η κατάκτηση βαθιάς ιδεολογικοπολιτικής γνώσης από τα μέλη και τους συνοδοιπόρους του Κόμματος, που θα τους επιτρέπει να κατανοούν την τακτική και την εξέλιξη στο στρατηγικό σκοπό μας είναι το κυριότερο όπλο της μάχης ενός επαναστατικού κόμματος νέου τύπου απέναντι στον οπορτουνισμό και τη λοξοδρόμηση. Είναι το καλύτερο μέτρο προφύλαξης από τη δημιουργία καταστάσεων όπως αυτή της δεκαετίας του '80 με την εσωκομματική κρίση και τις διασπάσεις.

Κλείνοντας, εύχομαι μέσα από το Συνέδριο, το Κόμμα μας να βγει πιο δυνατό, πιο έτοιμο να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών και να βρεθεί πιο κοντά στην εκπλήρωση του στρατηγικού σκοπού του, το σοσιαλισμό.

«Ουτοπία δεν είναι να λες ότι ο κόσμος θα αλλάξει,

ουτοπία είναι να λες ότι ο κόσμος δε θα αλλάξει»

Μπέρτολτ Μπρεχτ

Γεωργίου Βαγγέλης

Φοιτητής