Η μάχη μεταξύ χριστιανών - εθνικών έληξε υπέρ των πρώτων. Ξέρουμε πώς. Αιώνες μετά, σήμερα, η κατάνυξη και η ελπίδα των ημερών, ως στοιχείο της παράδοσης του λαού μας, αποτελεί πλευρά της κληρονομιάς μας. Τα κείμενα των ηττημένων, που σώθηκαν από τη φωτιά της «Ιεράς Εξέτασης», μόνο στα μυαλά κάποιων φανατικών μπορούν να θεωρηθούν σαν «ύβρις».

Στις μέρες μας αποτελούν εργαλεία στα χέρια των μελετητών για το πώς εξελίχτηκε εκείνη η μακρινή αντιπαράθεση, που δεν παύει κι αυτή να είναι μέρος μιας κληρονομιάς, που οι πηγές της μας πληροφορούν για τη στάση που τηρούσαν απέναντι στο Χριστιανισμό οι λόγιοι Ελληνες, όπως ο Κέλσος (σκέψεις του οποίου φιλοξενεί σήμερα η στήλη) κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. Μια κληρονομιά που οι νικητές δε θα έπρεπε να τη φοβούνται...

*

«Κανονικά, αν όντως ήθελε να φανερώσει τη θεία δύναμή του ο Ιησούς, θα έπρεπε να εμφανιστεί αναστημένος σ' εκείνους που τον περιφρόνησαν και σε κείνον που τον καταδίκασε και στους πάντες - κοντολογίς, να τον δουν όλοι... Οσο ζούσε, πώς έκανε κήρυγμα παντού και σε όλους χωρίς διακρίσεις - δίχως παρ' όλα αυτά να γίνεται πιστευτός - και αντίθετα, μετά την ανάστασή του, που θα μπορούσε να δώσει στους ανθρώπους την πιο ισχυρή πίστη, δεν εμφανίζεται παρά μόνο σε μια γυναικούλα και στους οπαδούς του - κι αυτό στα κρυφά; Τις μέρες που υπέφερε την τιμωρία, τον έβλεπε όλος ο κόσμος, σαν αναστήθηκε τον είδε μόνο ένας - ενώ θα 'πρεπε να συμβεί το αντίθετο, ώστε νά 'ρθει και να δώσει φώτιση στους ευσεβείς και να λυπηθεί τους αμαρτωλούς ή τους μετανοούντες... Πού ακούστηκε, θεός να ζει ανάμεσα στους ανθρώπους και να μη γίνεται πιστευτός, και εκ των υστέρων να κάνει ξαφνικές εμφανίσεις μονάχα σε όσους τις προσδοκούν;... Ελπίζουμε βέβαια να αναστηθεί και να ζήσει αιώνια, και θα τον έχουμε για αρχηγό και θά 'ναι για μας η απόδειξη ότι ο θεός μπορεί να αναστήσει ένα νεκρό σώμα. Πούντος λοιπόν; Για να τον δούμε και να πιστέψουμε. Αλλιώς, τι κατέβηκε στη γη; Με σκοπό να μας κάνει άπιστους; Η ίδια λοιπόν η πραγματικότητα και η λογική, μας δείχνουν ότι δεν ήταν παρά ένας άνθρωπος και τίποτα περισσότερο».

*

(Κέλσος Αληθής Λόγος, εκδ. Θύραθεν, σελ. 53-55).