ΚΙΕΒΟ.- Νέα πολιτική κρίση ξέσπασε στην Ουκρανία χτες, όταν ο Βίκτορ Γιουστσένκο, που αναδείχτηκε πρόεδρος της χώρας προ έξι μηνών με τη λεγόμενη πορτοκαλί επανάσταση, καθαίρεσε την κυβέρνηση υπό τη Γιούλια Τιμοσένκο. Ηταν μια εξέλιξη αναμενόμενη για πολλούς: το ιδεολογικά ασύνδετο σύμφυρμα φιλοδυτικών πολιτικών και γραφειοκρατών που αναδείχτηκε στην εξουσία με μια επιχείρηση δημαγωγίας που πλήρωσαν οι ΗΠΑ και η ΕΕ και μοναδικό κοινό στόχο είχε την ανατροπή του Λέονιντ Κούτσμα, περισσότερο ασχολήθηκε, αυτούς τους μήνες, με τη νομή της εξουσίας, με μικροπολιτικές έριδες, με την αναδιανομή και την αρπαγή των πλουτοπαραγωγικών πόρων.

Και ο ίδιος ο Γιούστσενκο βρίσκεται υπό αμφισβήτηση. Το πρακτικό άμεσο πολιτικό ερώτημα είναι ποια πλευρά ευνοείται από τον συσχετισμό ισχύος, και δεν είναι εύκολο να απαντηθεί. Υπάρχουν επίσης πολλά υποερωτήματα που μένουν να απαντηθούν. Οπως τι θα κάνουν η Τιμοσένκο - θεωρείται απίθανο να δεχτεί "υποβιβασμό" της - και ο γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας και Αμύνης Πέτρο Ποροσένκο, που παρεμπιπτόντως είναι ένας από τους πλουσιότερους επιχειρηματίες/ολιγάρχες της χώρας, ιδιοκτήτης του τηλεοπτικού Καναλιού 5 και από τους βασικούς χρηματοδότες της πορτοκαλί (αντ)επανάστασης.

Οι κάπως κωμικοί ισχυρισμοί περί απώλειας του «ομαδικού πνεύματος» και εκτροπής από τα «ιδανικά της επανάστασης» που έκανε ο Γιουστσένκο, είναι αμφίβολο αν πείθουν ακόμη και τους οπαδούς της φιλοδυτικής παράταξης. Πάντως, το βέβαιο είναι ότι η επιλογή του σημερινού προέδρου όσον αφορά τον εντολοδόχο νέο πρωθυπουργό, ο έως χτες κυβερνήτης της περιφέρειας Ντνιπροπετρόφσκ Ομπλάστ, Γιούρι Γιεχανούροφ, είναι «δοκιμασμένη» όσον αφορά την αποδοχή της από τους πάτρωνες της σημερινής εξουσίας, καθώς ο Γιεχανούροφ υπήρξε επικεφαλής της διαδικασίας αποκρατικοποιήσεων - του άτακτου ξεπουλήματος της ουκρανικής κρατικής περιουσίας - υπό τον Κούτσμα (1994-97).

Την κρίση προκάλεσαν οι κατηγορίες στελεχών της κυβέρνησης περί μιας «κυβέρνησης μέσα στην κυβέρνηση», από «ολιγάρχες όπως ο Ποροσένκο», από τα ίδια τα κυβερνητικά στελέχη, που χαρακτηρίζεται από οργιαστική διαφθορά.

Ο απομονωμένος από το πολυδιασπασμένο στρατόπεδο του οποίου υποτίθεται ότι ηγούνταν ο Γιουστσένκο, εμφανίστηκε εξαιρετικά άνετος σε τηλεοπτική του συνέντευξη, παρά το σάλο που έχει ξεσπάσει και παρά το ότι κύκλοι γύρω από την Τιμοσένκο άφηναν να διαφανεί ότι δε θα παρατήσει την εξουσία έτσι εύκολα: «αυτό που έκανε ο πρόεδρος σήμερα, μπορεί να περιγραφεί μόνον ως προδοσία», είπε ο Βάλεντιν Ζούμποφ, επικεφαλής της παράταξής της στην Ράντα, στην ουκρανική Βουλή.

Η κίνηση του Γιουστσένκο σημειώνεται έξι μήνες πριν τις προγραμματισμένες νέες βουλευτικές εκλογές (Μάρτης 2006). Οι ελπίδες της κυρίαρχης ομάδας πολιτικών και οικονομικών ολιγαρχών περί ένταξης στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ και η πλήρης υποταγή στις απαιτήσεις των φορέων του πολυεθνικού κεφαλαίου, ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα, δεν έφεραν τις περιλάλητες ξένες επενδύσεις, και φυσικά υποβάθμισαν ακόμη περισσότερο την κατάσταση του λαού της χώρας. Ακόμα χειρότερα, η κυβέρνηση Γιουστσένκο υιοθέτησε διχαστικές πολιτικές όπως η χρήση μόνον των ουκρανικών ως επίσημης γλώσσας και του ρεβανσισμού στον κρατικό τομέα, αντίθετα με όσα διακήρυσσε.

Ο ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος Ουκρανίας, Πιοτρ Σιμονιένκο δήλωσε πως ως αποτέλεσμα της πολιτικής κρίσης στη χώρα θα πρέπει να παραιτηθεί και ο Πρόεδρος της χώρας Β. Γιουστσένκο και να αρχίσει η εφαρμογή της πολιτικής μεταρρύθμισης που προβλέπει την παράδοση όλων των βασικών εξουσιών στο κοινοβούλιο της χώρας.

«Στην Ουκρανία ξέσπασε πολιτική κρίση. Μετά μόλις από μισό χρόνο ο Πρόεδρος και η κυβέρνηση έδειξαν την ανικανότητά τους. Οι Γιουστσένκο, Μορόζ και Τιμοσένκο αναρριχήθηκαν στην εξουσία όχι ως "ομάδα", αλλά σαν "κομάντος", στηριζόμενοι στην κοινωνική δημαγωγία και ασχολήθηκαν με την καταλήστευση του πληθυσμού, το ξαναμοίρασμα της ιδιοκτησίας, την επίθεση στα δικαιώματα των πολιτών», δήλωσε στο «Ιντερφάξ-Ουκρανία», ο Σιμονιένκο και πρόσθεσε πως η μόνη διέξοδος από τη σημερινή πολιτική κρίση είναι η εφαρμογή της πολιτικής μεταρρύθμισης, με την οποία προβλέπεται η μεταφορά όλων των εξουσιών στο κοινοβούλιο, που θα πρέπει να συνοδευτεί με την παραίτηση και του Γιουστσένκο, αφού ο τελευταίος πρέπει να αναλάβει την πλήρη ευθύνη για τα στρατηγικά λάθη στην οικονομία, την εξωτερική κι εσωτερική πολιτική. Για τα λάθη που τα πληρώνει τώρα ο λαός της Ουκρανίας».