Το μεγάλο ζήτημα των «αξιών της ζωής», των «ιδανικών του ανθρώπου», βρίσκεται διαρκώς, μόνιμα και σταθερά, στο πεδίο της ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης στις ταξικές κοινωνίες και ιδιαίτερα στην καπιταλιστική κοινωνία. Που φτάνοντας στο ανώτατο στάδιό της, τον ιμπεριαλισμό, τραβά ολοένα και πιο γοργά, ολοένα και πιο βαθιά σε ανεπίστρεπτη αντίδραση αφού ιστορικά είναι ξεπερασμένη. Ως αντικείμενο της ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης το ζήτημα των «αξιών» εστιάζεται στη διαμόρφωση των συνειδήσεων ιδιαίτερα της νεολαίας, το κέρδισμα της οποίας επίσης είναι αντικείμενο διαπάλης ανάμεσα στην αστική τάξη και στην εργατική τάξη. Με σκοπό την αντιμετώπιση από τη σκοπιά των συμφερόντων των δύο βασικών, αντικειμενικά εχθρικών κοινωνικών τάξεων του θεμελιακού ζητήματος της ιστορίας και της κίνησής της. Δηλαδή, του επαναστατικού άλματος από μια κατώτερη κοινωνική βαθμίδα σε μια νέα, ανώτερη, που στην εποχή μας, εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, είναι πιο ώριμο από ποτέ να λυθεί. Και που για να λυθεί απαιτεί, ως πρωταρχική προϋπόθεση, την επαναστατική κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της. Οι αξίες και τα ιδανικά είναι μέρος της ιδεολογίας της κάθε τάξης, αναπαράγονται και προσαρμόζονται στην κάθε ιστορική στιγμή, εννοώντας βεβαίως ως ιστορική στιγμή μια μεγάλη σχετικά χρονική περίοδο. Αλλά έχουν πάντα την ίδια βάση και την ίδια αφετηρία: Την υπεράσπιση ταξικών συμφερόντων.

Η αναζήτηση αξιών, ιδανικών από τη νέα γενιά είναι συνυφασμένη με τις γενικότερες αναζητήσεις της για την ίδια τη ζωή της, το παρόν και, κυρίως, για το μέλλον της. Η νεολαία από τη φύση της αναζητά το καινούριο. Εχει την τάση να αναζητά τη γνώση για κάθε τι που έχει σχέση με τη ζωή της. Ψάχνει «το πώς και το γιατί» για κάθε φαινόμενο της κοινωνικής ζωής, ανεξάρτητα αν δεν μπορεί να ερμηνεύσει, γιατί η αστική τάξη δεν την αφήνει να ερμηνεύσει, την ύπαρξη των αντιφάσεων του καπιταλισμού, των τεράστιων κοινωνικών ανισοτήτων, άρα να ερμηνεύσει την ίδια την ιστορική εξέλιξη και τους δημιουργούς της. Ανεξάρτητα αν δεν μπορεί να διαμορφώσει από μόνη της κριτήρια για τη δική της συμμετοχή σ' αυτή την εξέλιξη ενώ η δημιουργικότητα, η ενεργητικότητα είναι συστατικό χαρακτηριστικό της στο οποίο θέλει να δώσει περιεχόμενο.

Επομένως, ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της νεολαίας που μπορεί και πρέπει να μπολιαστεί από τη δράση των κομμουνιστών, προκειμένου να επιδρά στη διαμόρφωση της συνείδησής της, είναι το περιεχόμενο «του καινούριου» το οποίο αναζητά και ο δρόμος εξασφάλισής του. Υπάρχει έδαφος να προσεγγίσει την ιδεολογία και την κοσμοθεωρία του επιστημονικού κομμουνισμού, τις αξίες και τα ιδανικά που θα της δώσουν περιεχόμενο και όραμα για να αποκτά επίσης σωστό περιεχόμενο η δημιουργικότητά της. Τέτοιο, που να την κάνει συμμέτοχη στη δράση για την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας προκειμένου να βρει διέξοδο το καινούριο που αναζητά. Να γίνει δηλαδή η ίδια, συνειδητά, μια από τις δυνάμεις που με ηγέτη την εργατική τάξη θα αλλάξουν τον κόσμο. Απαιτείται όμως η δική μας δράση στη νεολαία προκειμένου να διαμορφώνει τα κατάλληλα κριτήρια, για να μπορεί να αξιολογεί και να ερμηνεύει τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα και πώς αυτή μπορεί να αλλάξει προς όφελος της συντριπτικής πλειοψηφίας της νεολαίας.

Οι αξίες και τα ιδανικά παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της συνείδησης. Βεβαίως, οι αξίες δε θεμελιώνονται γενικά στην ηθική. Το καλό και το κακό, το δίκαιο και τ' άδικο, η αλήθεια και το ψέμα, η αλληλεγγύη, η αλληλοβοήθεια, η συντροφικότητα, η φιλία, το ηθικό και το ανήθικο, έχουν στην καπιταλιστική κοινωνία συγκεκριμένο περιεχόμενο για κάθε κοινωνική τάξη και στρώμα, που σε τελευταία ανάλυση αυτό το περιεχόμενο προκύπτει από τη θέση κάθε κοινωνικής τάξης στην κοινωνική παραγωγή και τη σχέση της με τα μέσα παραγωγής και την ιδιοκτησία σ' αυτά. Η διαμόρφωση του τρόπου ζωής έχει επίσης ανάλογο περιεχόμενο. Επομένως, αποτελούν ένα πρόσφορο για τη δράση μας πεδίο που συμβάλλει ώστε να μπολιάζεται η συνείδηση των νέων ανθρώπων με την ιδεολογία, την κοσμοθεωρία της εργατικής τάξης, έτσι ώστε να τάσσονται με τους σκοπούς της εργατικής τάξης και το κίνημα για την πραγματοποίησή τους.

Για την αστική τάξη, θεμέλιο της ύπαρξης και δράσης της είναι η ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, τα οποία μόνο όταν ενωθούν με την εργατική δύναμη μπορούν να παράγουν προϊόντα για να πουληθούν στην αγορά με σκοπό όχι την κάλυψη των αναγκών των ανθρώπων αλλά το κέρδος του ιδιοκτήτη τους για να μεγαλώνει το κεφάλαιό του. Οι αξίες της πηγάζουν απ' αυτή ακριβώς τη θέση της στην κοινωνία και στην κοινωνική παραγωγή, και τη σχέση που αυτή της η θέση δημιουργεί με τους υπόλοιπους ανθρώπους της κοινωνίας, δηλαδή τις άλλες κοινωνικές τάξεις και στρώματα και πρωταρχικά την εργατική τάξη. Γιατί η σχέση του αστού με τον εργάτη θεμελιώνεται ακριβώς από τη θέση τους στην κοινωνική παραγωγή, που σε τελευταία ανάλυση αντανακλάται στη σχέση ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής. Ο εργάτης δεν έχει καμιά ιδιοκτησία σε μέσα παραγωγής, είναι «ελεύθερος» από κάθε ιδιοκτησία ως προς αυτά, με μοναδική ιδιοκτησία του την εργατική του δύναμη, δηλαδή το σύνολο των ικανοτήτων του για δουλιά. Η σχέση του αστού, του καπιταλιστή με τον εργάτη αναπτύσσεται πρωταρχικά στην κοινωνική παραγωγή, που μπορεί να υπάρξει μόνο αν συνενωθούν τα μέσα παραγωγής με την εργατική δύναμη του εργάτη. Δηλαδή, οι μηχανές για να παράγουν χρειάζονται εργάτες, χωρίς αυτούς δεν είναι τίποτα παρά μόνο εν δυνάμει εργαλεία για την παραγωγή. Αλλά κοινωνία χωρίς παραγωγή δεν μπορεί να υπάρξει. Και ο τρόπος παραγωγής, δηλαδή η σχέση των ανθρώπων μιας κοινωνίας στην παραγωγή και βασικά στο θέμα της ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής, καθορίζει την ιδεολογία τους, τις αξίες και τα ιδανικά τους. Γι' αυτό το κεφάλαιο ενσαρκώνει τη σχέση των αστών με τους εργάτες, δηλαδή τη σχέση των ιδιοκτητών των μέσων παραγωγής, με τους ιδιοκτήτες της εργατικής δύναμης.

Οι καπιταλιστές, προκειμένου να μπορούν να παράγουν για να βγάζουν κέρδη, αγοράζουν την εργατική δύναμη, πληρώνοντας μεροκάματο ή μισθό στους εργάτες για να δουλεύουν ορισμένο συγκεκριμένο χρόνο στην παραγωγή. Το προϊόν που παράγεται όμως ανήκει στον ιδιοκτήτη των μέσων παραγωγής, άρα και όλη η αξία της παραγωγής. Ο εργάτης με το μεροκάματο μπορεί να αγοράζει εμπορεύματα, τόσα όσα του χρειάζονται για να ζει με την οικογένειά του και να είναι ικανός να δουλεύει, και αυτό όχι πάντα αφού ενίοτε δεν μπορεί ούτε όλ' αυτά να αγοράσει. Επομένως η αξία αυτών των εμπορευμάτων είναι το μεροκάματό του, τόσο αξίζει η εργατική του δύναμη. Ο καπιταλιστής επιμένει διαρκώς να παράγει περισσότερο ο εργάτης, να παίρνει λιγότερα απ' αυτά που πρέπει να αγοράζει για να μπορεί να ζει.

Η παραγωγή όμως χρειάζεται τα εργαλεία, τις μηχανές, αλλά και τους εργάτες προκειμένου να μπορεί να συνεχίζεται και να αναπτύσσεται. Απ' αυτό καθόλου δε συνεπάγεται πως η παραγωγή χρειάζεται και τους καπιταλιστές ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής. Μπορεί να συνεχίζεται και να αναπτύσσεται χωρίς ατομικούς ιδιοκτήτες. Αλλά χωρίς εργάτες ποιος θα δουλεύει τις μηχανές, τα εργαλεία για να παράγονται προϊόντα; Επομένως οι καπιταλιστές είναι αχρείαστοι στην παραγωγή, άρα και στην κοινωνία. Μπορούν τα μέσα παραγωγής να είναι ιδιοκτησία ολόκληρης της κοινωνίας και ο πλούτος που παράγεται να ανήκει σε ολόκληρη την κοινωνία και όχι σε μερικούς, λίγους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής. Που απαιτεί, για να πραγματοποιηθεί, άλλον τρόπο παραγωγής, το σοσιαλιστικό-κομμουνιστικό.

Ακριβώς σ' αυτή τη δυνατότητα και αναγκαιότητα θεμελιώνονται οι αξίες και τα ιδανικά της εργατικής τάξης. Αυτή η δυνατότητα και αναγκαιότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί, επομένως ως ιστορική προοπτική είναι αντικειμενική. Αντικειμενικά, είναι το τελικό αποτέλεσμα της συνεχούς, ασταμάτητης αντιπαράθεσης και ανειρήνευτης πάλης, ανάμεσα στους καπιταλιστές και στους εργάτες, αφού οι καπιταλιστές έχουν συμφέρον να παράγουν οι εργάτες για να πλουτίζουν οι ίδιοι μεγαλώνοντας τα κέρδη, άρα και το κεφάλαιό τους, στο όνομα της ιδιοκτησίας τους στα μέσα παραγωγής, ενώ οι εργάτες, αντίθετα, έχουν συμφέρον να ανήκει όλη η παραγωγή, άρα ολόκληρος ο πλούτος που παράγεται, σε ολόκληρη την κοινωνία, δηλαδή στους ίδιους τους εργάτες. Αρα έχουν συμφέρον να καταργήσουν τους καπιταλιστές, δηλαδή την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, και να την αντικαταστήσουν με την κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Ετσι θα καταργηθούν τα βάσανα της ταξικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Αυτό λοιπόν καθορίζει τη δική τους ιδεολογία, τις δικές τους αξίες και ιδανικά. Ο συνεχής, ακατάπαυστος αγώνας για την κατάργηση της εκμετάλλευσης, για την κοινωνική απελευθέρωση, για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού-κομμουνισμού. Αυτό καθορίζει την ιδεολογία της εργατικής τάξης, άρα και τις αξίες και τα ιδανικά της. Αξίες και ιδανικά που αντικειμενικά εκφράζουν τα οράματα, τις αξίες και τα ιδανικά της μεγάλης πλειοψηφίας της νεολαίας, που είτε συμμετέχει άμεσα στην παραγωγή, είτε ανήκει στις εργατικές, στις λαϊκές οικογένειες.

Οι καπιταλιστές φροντίζουν με κάθε μέσο και τρόπο, και με τη διάδοση των δικών τους αξιών και ιδανικών στη νέα γενιά, για τη διαιώνιση της εκμεταλλευτικής κοινωνίας, η ύπαρξη της οποίας προβάλλεται από τους ίδιους και τα επιτελεία παραγωγής και αναπαραγωγής της ιδεολογίας τους, λίγο-πολύ ως «φυσικό φαινόμενο». Δηλαδή, η ύπαρξη μερικών ιδιοκτητών μέσων παραγωγής, μιας μικρής μειοψηφίας στην κοινωνία από τη μια πλευρά, και των εργατών, δηλαδή της πλειοψηφίας της κοινωνίας, από την άλλη, είναι «φυσικό φαινόμενο». Και ως εκ τούτου πασχίζουν να πείσουν τη νεολαία ότι είναι εντελώς φυσιολογικό φαινόμενο, λόγω της ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, να ανήκει ολόκληρη η κοινωνική παραγωγή, άρα και ο πλούτος, στους καπιταλιστές, ως αυθύπαρκτη και αναλλοίωτη και μη ανατρέψιμη κοινωνική πραγματικότητα. Επομένως και η κοινωνική ανισότητα προβάλλεται από τους καπιταλιστές ως φυσιολογικό φαινόμενο και όχι ως αποτέλεσμα της ιδιοποίησης από τους καπιταλιστές του παραγόμενου κοινωνικού προϊόντος. Επομένως, η συνύπαρξη πλούτου και φτώχειας, λένε οι αστοί, έτσι ήταν, επομένως έτσι θα είναι παντοτινά. Διαφορετική κοινωνία, χωρίς πλούτο και φτώχεια, είναι αδύνατο να υπάρξει. Αυτός είναι ο πυρήνας της ιδεολογίας τους και αυτόν επιδιώκουν να επιβάλουν στις εργατικές και νεολαιίστικες συνειδήσεις. Αυτό προβάλλουν ως υπέρτατη αξία και ιδανικό, ως σκοπό της ζωής του ανθρώπου, που μάλιστα καθένας ατομικά μπορεί να θέτει ως στόχο που μπορεί να κυνηγά την κατάχτησή του και ας είναι αντικειμενικά απραγματοποίητος για τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της κοινωνίας, άρα και της συντριπτικής πλειοψηφίας των νέων.

Αλλά είπαμε πως η παραγωγή μπορεί να αναπτύσσεται από τους εργάτες χωρίς τους καπιταλιστές ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής, ενώ οι καπιταλιστές χωρίς τους εργάτες δεν μπορούν να παράγουν. Να γιατί η εργατική τάξη θέτει και έχει ως ιστορική αποστολή της, ως τελικό σκοπό, την απελευθέρωση ολόκληρης της κοινωνίας από την ταξική εκμετάλλευση. Να γιατί οι νέοι και οι νέες από την εργατική τάξη, τ' άλλα λαϊκά στρώματα πρέπει να ταχτούν με το κομμουνιστικό κίνημα και τους σκοπούς του και όχι με τη διατήρηση της σημερινής σάπιας κοινωνίας αναζητώντας στο έδαφός της το δικό τους μέλλον.

Αυτό είναι το έδαφος γενικά πάνω στο οποίο εδράζεται η αντιπαράθεση γύρω από το ζήτημα των αξιών και των ιδανικών για τη νέα γενιά. Και αποτελεί το πεδίο της δικής μας δράσης προκειμένου να μπολιάζονται οι αναζητήσεις της με το ουσιαστικό περιεχόμενο για το σκοπό και το νόημα της ζωής.

Η ιδεολογία της αστικής τάξης, αφού αυτή έχει την εξουσία, είναι κυρίαρχη. Εχει, με εργαλείο της το πολιτικό εποικοδόμημα, τους αστικούς θεσμούς και μηχανισμούς, πολλαπλάσιες δυνατότητες να προβάλει και επιβάλει τις δικές της αξίες και ιδανικά, το δικό της τρόπο ζωής, το δικό της κόσμο, με την ανάπτυξη μιας πολύμορφης δράσης έτσι που να δημιουργείται μαζική ψυχολογία, σε τμήματα της εργατικής τάξης και ιδιαίτερα στη νεολαία, ανοχής και αποδοχής του αστικού τρόπου ζωής.

Στην υπηρεσία της αστικής ιδεολογίας βρίσκεται κι εργάζεται πλήθος μηχανισμών, σε πρώτη γραμμή οι κρατικοί ιδεολογικοί μηχανισμοί, όπως επίσης κι εκείνοι των πολυεθνικών εταιριών κι άλλων μονοπωλίων. Η Εκκλησία, οι διάφορες παραεκκλησιαστικές οργανώσεις, το σχολείο, διάφορα πνευματικά ιδρύματα, τα ΜΜΕ, ο στρατός, μια σειρά συγγραφέων, δημοσιογράφων, μάνατζερ, καλλιτεχνών, εξαγορασμένων συνδικαλιστών κ.ά., συγκροτούν τους ιδεολογικούς φορείς της άρχουσας τάξης.

Επιδιώκουν να γίνεται σκοπός ζωής των νέων ανθρώπων το κυνήγι κατάχτησης του αστικού τρόπου ζωής. Δηλαδή, δημιουργούν καθημερινά τις κατάλληλες συνθήκες γι' αυτό το κυνήγι μέσα από τη δημιουργία εικόνων ενός κόσμου που βρίσκεται μακριά από την πραγματικότητα την οποία βιώνουν καθημερινά στη δουλιά ή στην ανεργία, γενικά στη μίζερη ζωή όπου καταδικάζει η κοινωνία της εκμετάλλευσης και της φτώχειας τη μεγάλη πλειοψηφία της νεολαίας. Προβάλλουν τη βαθιά λαθεμένη αντίληψη ότι ο ατομικός πλουτισμός είναι η κινητήρια δύναμη της ευημερίας γενικά, και κατά συνέπεια και της ατομικής ευημερίας, μέσα από τον αστικό τρόπο ζωής. Καλλιεργούν έτσι ανάλογες αξίες και ιδανικά, μέσα από πολλά κανάλια, όπως, π.χ., ο τζόγος. «Αν σου κάτσει το Τζόκερ αλλάζει η ζωή σου». Αυτή η κατάσταση διαμορφώνει αντικειμενικά ανάλογους συνειρμούς και στη συνείδηση, συμβάλλοντας στο να εκλαμβάνεται ως αναγκαίος και απαραίτητος παράγοντας αλλαγής της ζωής της εργατικής και εργαζόμενης νεολαίας, των παιδιών της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Αυτό δηλαδή επιδιώκουν, να πείσουν ότι το παν είναι η ατομική ιδιοκτησία, επομένως και ο ατομικός τρόπος εξασφάλισης αλλαγής των συνθηκών ζωής τους. Επομένως να θεωρείται ως «αξία», ως «ιδανικό», ως σκοπός της ζωής, η ατομική διάκριση και ανέλιξη, πάνω και έξω από τη συλλογική-ταξική, ή να θεωρείται ως κοινωνική διάκριση και κατάκτηση η εξασφάλιση με κάθε μέσο ατομικής ιδιοκτησίας σε μέσα παραγωγής, που στις μέρες μας γίνεται προσπάθεια να γίνει ακόμη πιο ελκυστική ως «αξία» με τον όρο «επιχειρηματικότητα», η οποία αρχίζει να μπολιάζει το νου και τη συνείδηση ακόμη και των μικρών παιδιών ως μάθημα μέσα στα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Καλλιεργείται επομένως η ψυχολογία ενός κόσμου ψευδαισθήσεων. Οι Αμερικανοί πρωτοπορούν σ' αυτό με τη μαζική προβολή ως υπέρτατης αξίας του «αμερικάνικου ονείρου», το φτωχόπαιδο που με την αξία του, την προσπάθειά του, την «έξυπνη δραστηριότητα» ή την «πονηριά» του ανέρχεται κοινωνικά περνώντας στην τάξη των αστών. Αρα επιδιώκουν τη διαμόρφωση ψευδούς συνείδησης σχετικά με την κοινωνική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η μεγάλη πλειοψηφία της νεολαίας, των παιδιών των εργατικών, των λαϊκών οικογενειών. Από δω απορρέει και το «διάβαζε για να πετύχεις» και όχι για να μορφωθείς, ή, για παράδειγμα, η εντεινόμενη ανταγωνιστική επιδίωξη για απόκτηση διαφόρων «ικανοτήτων» από τα παιδιά, όπως οι πολλές ξένες γλώσσες, η μουσική, το μπαλέτο κλπ., ως εκπαιδευτική διαδικασία, η οποία αναπτύσσεται παράλληλα με την εκπαίδευση αλλά έξω από τα πλαίσιά της, έξω από το σχολείο. Ανάλογος προσανατολισμός υπάρχει σε πολλές εργατικές και λαϊκές οικογένειες, με τη λογική «θα στερηθώ για τα παιδιά μου», «για να ζήσουν καλύτερα». Προσανατολισμός ο οποίος ενσταλάζεται από την ίδια την κυρίαρχη κοινωνική κατάσταση σε λαϊκές συνειδήσεις (ο καπιταλισμός είναι άκρως ανταγωνιστική κοινωνία), δημιουργώντας μαζική ψυχολογία στους ξεχωριστούς ανθρώπους, για το κυνήγι μιας καλύτερης ζωής με ατομική λύση στα πλαίσια του συστήματος, της ταξικής, άρα και άνισης κοινωνίας.

Ως αποτέλεσμα προκαλεί πολλαπλή ζημιά στις νεανικές συνειδήσεις. Γιατί καλλιεργεί ως σκοπό της ζωής, ως αξία, ως ιδανικό, την ατομική εξασφάλιση καλύτερης ζωής με κάθε μέσο, αποξενώνει τη συνείδηση από τη συλλογική προσπάθεια και την ατομική διάκριση μέσα από τη συμβολή στη συλλογική δράση για καλύτερη ζωή της εργατικής τάξης, του λαού, επομένως και των παιδιών του. Ωθεί στη διαμόρφωση ψυχολογίας στους νέους και στις νέες για «φυγή» από την τάξη τους, στόχος απραγματοποίητος για τη συντριπτική τους πλειοψηφία.

Αλλά όλη αυτή η κατάσταση αξιοποιείται για την αναπαραγωγή των ταξικών σχέσεων, την αναπαραγωγή των κοινωνικών ανισοτήτων, επομένως και των συνθηκών διαιώνισης της ζωής και της πραγματικότητας, που καθένας επιδιώκει να αλλάξει αλλά μόνο για τον εαυτό του. Δημιουργεί την ψευδαίσθηση της ένταξής του στην πραγματικότητα του κόσμου των αστών. Που είναι ζημιά για το νέο ή τη νέα που το επιδιώκει αφού για την πλειοψηφία της νεολαίας είναι όνειρο απραγματοποίητο. Αλλά κάνει επίσης ζημιά όποιος το καταφέρει (κάποιους τους ετοιμάζει η ίδια η αστική τάξη γιατί τους χρειάζεται), αφού ως πρότυπο, πέρα από την άρνηση της τάξης του, χρησιμοποιείται για να αναπαράγει μέσα στην εργατική τάξη και στη νεολαία την ψευδή συνείδηση ότι «μπορούμε να τα καταφέρουμε μέσα στο σύστημα», ή ακόμη και «να τη φέρουμε στους αστούς».

Και ένα τελευταίο: Αυτή η διαδικασία σχετικά με τα πολλαπλά εφόδια στα παιδιά είναι αντιπαιδαγωγική, αφού ο ελεύθερος χρόνος τους για παιχνίδι, όρος απαραίτητος για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας, τείνει να εκλείψει. Αυτό αποξενώνει παιδιά από παιδιά σε μια από τις βασικές μορφές κοινωνικοποίησής τους, την ομάδα, που διαμορφώνεται ελεύθερα στο παιχνίδι. Επομένως η κοινωνικοποίησή τους αφήνεται βασικά στους μηχανισμούς της αστικής κοινωνίας, που είναι έτοιμη να «κατασπαράξει» κάθε έμφυτη τάση αμφισβήτησης, και μάλιστα όταν ακόμη μπορεί να διαμορφώνεται από τα σπάργανα, της παιδικής ομάδας, ή παρέας, στο παιχνίδι, προκειμένου να διαμορφώνουν προσωπικότητες πρόθυμες να συμβάλουν στην αναπαραγωγή της, από όποια θέση στην κοινωνία, στην οποία θα βρεθούν όταν ενταχθούν στην παραγωγή, δηλαδή στην αναπαραγωγή των ταξικών σχέσεων για τη συνέχιση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ