«Η Τουρκία βρίσκεται σε στρατηγική θέση και η επιλογή της ΕΕ είναι επιλογή με σημαντική στρατηγική διάσταση». Μπορεί η εκτίμηση αυτή του Ρ. Τ. Ερντογάν την επομένη της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων να εμπεριέχει μια δόση υπερβολής σε ό,τι αφορά στο γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας του αλλά σε γενικές γραμμές αποτυπώνει μια πραγματικότητα στο πλαίσιο της «νέας τάξης πραγμάτων».

Ο Τούρκος πρωθυπουργός έχει δίκιο σε ό,τι αφορά στο στρατηγικό χαρακτήρα της απόφασης της ΕΕ για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Από αυτή την άποψη ήταν πολύ σοβαρή απόφαση για να αφεθεί σε μαραθώνιες διαβουλεύσεις και παζάρια μεταξύ των 25 ΥΠΕΞ της ΕΕ. Στο Λουξεμβούργο εν πολλοίς παίχτηκε ένα θέατρο με στόχο να ρίξουν στάχτη στα μάτια των λαών της ΕΕ, που, ως γνωστόν, στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι αντίθετοι με την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Επιχειρήθηκε, δηλαδή, με «αιχμή του δόρατος» την Αυστρία, να καλλιεργηθεί η εικόνα ότι τάχα «η ΕΕ βάζει όρους και προϋποθέσεις» στην Τουρκία, ότι θα την έχει «υπό έλεγχο και επιτήρηση για δέκα χρόνια» και άλλα τέτοια ελάχιστα σοβαρά.

Η πραγματικότητα όμως είναι ότι από τη στιγμή που τον περασμένο Δεκέμβρη οι 25 ηγέτες της ΕΕ αποφάσισαν να ορίσουν την 3η του Οκτώβρη ως ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ο «κύβος είχε ριφθεί». Δεν είναι βέβαιο ότι η ΕΕ με την επιλογή της αυτή «ισχυροποίησε τη βούλησή της να μετεξελιχθεί σε παγκόσμια δύναμη», όπως εκτίμησε χτες ο Ρ. Ερντογάν, αλλά αυτές είναι οι βλέψεις του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού. Επιδιώκει την επέκτασή του προς την Τουρκία, προκειμένου να εξασφαλίσει μια αγορά 70 εκατ. ανθρώπων για τα προϊόντα των πολυεθνικών, μια εξίσου μεγάλη αγορά φτηνής εργασίας, ενώ φτάνει μια ανάσα από τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής και του Καυκάσου...

Η ένταξη της Τουρκίας «θα συνεισφέρει στην ΕΕ μια δυναμική οικονομία και ένα νέο πληθυσμό, καθώς επίσης και μια χώρα η οποία διαδραματίζει σημαντικό στρατηγικό ρόλο στη Μέση Ανατολή και στην Κεντρική Ασία», γράφουν χαρακτηριστικά οι χτεσινοί «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», απηχώντας τις βαθύτερες επιδιώξεις του ευρωκαθεστώτος των μονοπωλίων. «Μία δυναμική Τουρκία είναι ένας ιδιαίτερα ελκυστικός οικονομικός εταίρος», δήλωσε χτες ο απερχόμενος Γερμανός καγκελάριος, Γκ. Σρέντερ, που πρωτοστάτησε για να δοθεί το «πράσινο φως» στην Τουρκία.

Οι άρχουσες τάξεις των κρατών-μελών έχουν βέβαια τις ιδιαίτερες βλέψεις, που σε κάθε περίπτωση όμως είναι ενάντια στα συμφέροντα των λαών. Η Ιταλία, για παράδειγμα, δεν κρύβει την επιθυμία της να εξαργυρώσει την ένθερμη υποστήριξή της στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας με την πώληση πολεμικών εξοπλισμών.

«Η Τουρκία είναι ανάμεσα στις χώρες που ως επί το πλείστον επενδύουν στην Αμυνα. Οι δαπάνες για εξοπλισμούς θεωρούνται ένα κίνητρο για την οικονομία, ιδιαιτέρως για τη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας της χώρας», γράφει η χτεσινή ιταλική εφημερίδα «Τζιορνάλε», και προσθέτει: «Σήμερα λοιπόν που οι τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις ξαναρχίζουν να αγοράζουν, μετά από κάποια χρόνια περικοπών, είναι αποφασιστική η πολιτική γραμμή που ο εκάστοτε εν δυνάμει πωλητής υιοθετεί, σε σχέση με το τουρκικό αίτημα ένταξης στην ΕΕ. Οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και η Ιταλία, που υποστηρίζουν τις θέσεις της Αγκυρας, πλεονεκτούν, η Γερμανία είναι αναγκασμένη να ακολουθεί, ενώ η Γαλλία σήμερα είναι σε ξεκάθαρη δυσκολία...». Μάλιστα, η εφημερίδα εκτιμά ότι οι ιταλικές αεροναυτικές και αμυντικές βιομηχανίες, χάρη στην πολιτική στήριξη και στις άριστες σχέσεις Μπερλουσκόνι - Ερντογάν, θα καταφέρουν να αποσπάσουν μερίδιο από την πίτα των τουρκικών εξοπλιστικών προγραμμάτων. Ηδη η «Finmeccanic», εταιρία που ελέγχει τις «Alenia» και «Augusta» οι οποίες κατασκευάζουν αεροσκάφη, θα ανοίξει εντός του έτους αντιπροσωπεία στην Αγκυρα, τη στιγμή που εκτιμά ότι η σχετική τουρκική αγορά αξίζει συνολικά 4-5 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ σε αυτά τα στοιχεία πρέπει να προστεθούν και οι δυνατότητες στον τομέα του πολεμικού ναυτικού...

Βέβαια, η ένταξη της Τουρκίας ελλοχεύει κινδύνους για την ΕΕ, κυρίως σε ό,τι αφορά στην πολιτική και στρατιωτική ολοκλήρωσή της. Τους εξέφρασε ο αρχιτέκτονας του αντιδραστικού «ευρωσυντάγματος», Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εστέν, δηλώνοντας χτες ότι βλέπει να απομακρύνεται «το μεγάλο γαλλικό σχέδιο της πολιτικής ένωσης της Ευρώπης», προς όφελος «μιας μεγάλης ζώνης ελεύθερων συναλλαγών», έπειτα από την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Τουρκία. Ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας σημείωσε με νόημα ότι «την ίδια χρονιά που απορρίψαμε τη θεσμική μεταρρύθμιση της Ενωσης, χωρίς ευρωπαϊκό Σύνταγμα και προϋπολογισμό, δεχόμαστε την είσοδο της μεγαλύτερης και φτωχότερης χώρας που βρίσκεται εκτός της ευρωπαϊκής ηπείρου».

Σε ό,τι αφορά στα «δικά μας», δύο επισημάνσεις του Τ. Μπλερ λένε πολλά. «Πρέπει να προσέξουμε ώστε το Κυπριακό να μην επηρεάσει από στρατηγική άποψη το θέμα της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός στη «Χουριέτ», ξεκαθαρίζοντας ότι δεν πρόκειται να επιτρέψει να αποτελέσει το Κυπριακό «εμπόδιο» στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Σε αυτό το ζήτημα ο Μπλερ εκφράζει την κυρίαρχη θέση στην ΕΕ...

Σε ό,τι αφορά στη λύση του Κυπριακού αίσθηση προκάλεσε ότι «έδειξε» προς την κατεύθυνση του Κ. Καραμανλή: «Διατηρώ πολύ καλές σχέσεις με τον Ελληνα πρωθυπουργό, ο οποίος είναι οξυδερκής, και ελπίζω ότι με τον καιρό θα διευθετηθούν τα προβλήματα», είπε με νόημα.