Η πολυτοξικομανία αποτελεί πλέον το κύριο χαρακτηριστικό του φαινομένου των ναρκωτικών στην Ευρώπη, η κοκαΐνη και τα συνθετικά ναρκωτικά κάνουν θραύση, οι αιτήσεις θεραπείας για απεξάρτηση από την κάνναβη διαρκώς αυξάνονται όπως και η χρήση της, ενώ όλο και πιο συχνά αναφέρονται θάνατοι από τη μεθαδόνη. Αυτά είναι μερικά από τα σημαντικότερα στοιχεία της «Ετήσιας Εκθεσης του Οργανισμού της ΕΕ για τα ναρκωτικά για το 2005», τα οποία παρουσίασε χτες, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ).

Κι ενώ διαμορφώνεται αυτή η ζοφερή κατάσταση για τους νέους, αίσθηση προκάλεσε η καταγγελία του προέδρου του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) Χρήστου Γιαννάκη, που συντόνιζε την παρουσίαση της έρευνας: «Τα στελέχη της πρόληψης λένε ότι οι πόρτες στα σχολεία είναι κλειστές. Το μνημόνιο συνεργασίας δε λειτουργεί» είπε ο Χρ. Γιαννάκης που προκάλεσε την αντίδραση της εκπροσώπου του υπουργείου Παιδείας λέγοντας ότι «τέτοιου είδους παρεμβάσεις στα σχολεία έχουν αυξηθεί».

Πέρα απ' τις διαπιστώσεις και ο Χρ. Γιαννάκης δεν απέφυγε την πεπατημένη των ανακοινώσεων πέντε κέντρων πρόληψης και τριών μονάδων χορήγησης βουπρενορφίνης. Η χτεσινή παρουσίαση αποτέλεσε αφορμή για ένα δικομματικό καβγά του τύπου «εμείς στήσαμε 63 κέντρα πρόληψης, εσείς πόσα; Η λίστα της ντροπής πρέπει να εξαλειφθεί», όπως υποστήριξε ο πρώην υφυπουργός Υγείας Μ. Σκουλάκης.

Στον κόσμο του διαχωρισμού των ουσιών έδειξε να ζει ο Θ. Μαργαρίτης, μέλος της ΠΓ του ΣΥΝ, χαρακτηρίζοντας ως... παλαιοαριστερό το αίτημα να δοθούν λεφτά για την Υγεία περικόπτοντας από αμυντικές δαπάνες. Και υποστήριξε το διαχωρισμό των ουσιών, όταν η πρώην πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ Μένη Μαλλιώρη τόνιζε ότι «ο μύθος της ακινδυνότητας της κάνναβης σπάει».

Η πολυχρήση ουσιών αποτελεί πλέον το κυριότερο χαρακτηριστικό του φαινομένου των ναρκωτικών στην Ευρώπη, σύμφωνα με την Εκθεση, με αποτέλεσμα η απλή ανάλυση κατά ουσία να μην ανταποκρίνεται πλέον στην πραγματικότητα. Ο Γούλφγκανγκ Γκοτζ (Wolfgang Gotz), διευθυντής του ΕΚΠΝΤ, σχολίασε: «Η επικέντρωση στις τάσεις για μία και μόνο ουσία μπορεί να αποβεί παραπλανητική, εάν παραβλέπουμε την αλληλοσυσχέτιση μεταξύ διαφόρων τύπων ουσιών».

Σύμφωνα με την Εκθεση, η κοκαΐνη έχει εξελιχθεί στη διεγερτική ουσία που προτιμούν οι νέοι. Περίπου το 10% των αιτήσεων για θεραπεία απεξάρτησης στην Ευρώπη αφορούν την κοκαΐνη. Η χρήση συνθετικών παραισθησιογόνων ουσιών, όπως το LSD, παραμένει.

Χαρακτηριστικό είναι το αυξημένο αίτημα για θεραπεία από κάνναβη, καθώς από τις 480.000 αιτήσεις για θεραπεία, το 12% δηλώνει ως κύρια ουσία την κάνναβη, καθιστώντας την τη δεύτερη ουσία μετά την ηρωίνη. Πάνω από 62 εκατομμύρια Ευρωπαίοι (πάνω από 20% του συνόλου των ενηλίκων) έχουν δοκιμάσει κάνναβη και περίπου 20 εκατομμύρια (πάνω από 6%) έκαναν χρήση τον τελευταίο χρόνο, ενώ περίπου 3 εκατομμύρια νεαροί ενήλικες εκτιμάται ότι κάνουν καθημερινή ή σχεδόν καθημερινή χρήση.

Ολο και πιο συχνά εμφανίζονται θάνατοι από μεθαδόνη, καθώς όπως υπογραμμίζεται στην Εκθεση αρκετές χώρες ανέφεραν την παρουσία μεθαδόνης σε σημαντικό ποσοστό των θανάτων που συνδέονταν με τα ναρκωτικά. Η Δανία ανέφερε την παρουσία μεθαδόνης σε 49% των θανάτων λόγω τοξίκωσης (64 περιπτώσεις αφορούσαν αποκλειστικά μεθαδόνη). Η Γερμανία ανέφερε ότι 23% των θανάτων οφείλονται σε «ουσίες υποκατάστασης», εκ των οποίων 3% αφορούσαν ουσίες μόνες τους. «Αρκετές μελέτες υποδεικνύουν ότι ο θάνατος είναι πιθανότερο να συνδέεται με παράνομη παρά με συνταγογραφημμένη χρήση μεθαδόνης, ενώ άλλες διαπίστωσαν υψηλότερο κίνδυνο κατά τα αρχικά στάδια της θεραπείας συντήρησης με μεθαδόνη. Τα στοιχεία αυτά υποδηλώνουν την αναγκαιότητα διασφάλισης προτύπων ποιότητας για τα προγράμματα υποκατάστασης», επισημαίνεται στην Εκθεση.