Με πλατιά χαμόγελα υποδέχτηκαν οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες την πραγματοποίηση της συνάντησης του Παλαιστίνιου ηγέτη Γιασέρ Αραφάτ και του Ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών Νταβίντ Λεβί,οι οποίοι δέχτηκαν να συζητήσουν για δεύτερη συνεχόμενη φορά υπό τη σκέπη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οπως και η προηγούμενη συνάντησή των δύο ανδρών, στη Μάλτα τον Απρίλη, και αυτή των Βρυξελλών κατέληξε σε δηλώσεις περί "θετικής συζήτησης" και χαμόγελα ικανοποίησης. Δε φάνηκε, όμως, κανένα σημάδι επίτευξης ουσιαστικής προόδου στις σχέσεις των δύο πλευρών, οι οποίες βρίσκονται σε τέλμα, ήδη, από το Μάρτη.

Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι έσπευσαν μετά τα εκτυφλωτικά φλας της συνάντησης Αραφάτ - Λεβί να διαμηνύσουν σε όλους τους δυνατούς τόνους ότι επιμένουν στις θέσεις τους. Η ισραηλινή κυβέρνηση παραμένει σταθερή στην απόφασή της για ανέγερση εβραϊκού οικισμού στην περιοχή Χαρ Χόμα ή Αμπού Γκνέιμ στην ανατολική αραβική Ιερουσαλήμ και τονίζει ότι η απόφασή της αυτή δεν αντιτίθεται ουδόλως στις υπάρχουσες "ειρηνευτικές συμφωνίες". Επιπλέον, θέτει ως προϋπόθεση επανάληψης των συνομιλιών την ενίσχυση των μέτρων ασφαλείας εκ μέρους των παλαιστινιακών αρχών και την ολοκληρωτική καταστολή της δράσης των εξτρεμιστικών ισλαμιστικών οργανώσεων, ώστε να αποφευχθεί κάθε ενδεχόμενο επίθεσης εναντίον ισραηλινών στόχων.

Από την πλευρά της, η Παλαιστινιακή Αρχή προειδοποιεί ότι δεν πρόκειται να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όσο συνεχίζεται η εποικιστική δραστηριότητα του Ισραήλ σε κατειλημμένα αραβικά εδάφη. Επισημαίνει ότι το αδιέξοδο στις συνομιλίες και η στασιμότητα της "ειρηνευτικής διαδικασίας" σε συνδυασμό με τον αποκλεισμό των αυτόνομων εδαφών λειτουργούν ως βραδυφλεγές φιτίλι για την όλη περιοχή, καθώς επιτείνουν την αγανάκτηση, τη φτώχεια και την απογοήτευση του παλαιστινιακού λαού, που βρίσκει όλο και περισσότερους λόγους για να συνταχθεί στο πλευρό των εξτρεμιστών.

Ο χρόνος κυλά και το 1999, χρονιά που, σύμφωνα με τη Συνθήκη του Οσλο, θα έχει καταληχθεί το οριστικό καθεστώς της περιοχής, πλησιάζει ολοένα και περισσότερο. Με αντιστρόφως ανάλογους ρυθμούς, όμως, προχωρά η "ειρηνευτική διαδικασία", η οποία βρίσκεται σε νάρκη, ήδη, από το Μάρτη, ενώ όσο περνά ο καιρός όλο και περισσότερα σημεία τριβής εμφανίζονται ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους.

Η αμερικανική διπλωματία φέρεται έτοιμη να καταθέσει ένα νέο πακέτο προτάσεων προς συζήτηση, το οποίο προϋποθέτει εκατέρωθεν υποχωρήσεις. Παρ' όλα αυτά, κανένα συγκεκριμένο στοιχείο δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα και πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμούν ότι η Μέση Ανατολή δε βρίσκεται πια στις πρώτες θέσεις του ενδιαφέροντος της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Παρ' όλα αυτά, η Ουάσιγκτον δεν είναι διατεθειμένη να μείνει και εκτός νυμφώνος και αυτό φροντίζει να το υπενθυμίζει τόσο με παραινέσεις της προς την Ευρωπαϊκή Ενωση - όπως οι δηλώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ περί μη λειτουργικότητας της παρουσίας πλέον του ενός μεσολαβητών - όσο και με τα "βέτο" που χρησιμοποίησε, ήδη, δύο φορές στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για να μπλοκάρει, καταδικαστικές για το Ισραήλ, αποφάσεις.

Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Ενωση επιχειρεί δειλά και διστακτικά ανοίγματα στην περιοχή, εκμεταλλευόμενη τη δυσαρέσκεια του αραβικού κόσμου, για να προωθήσει την παρουσία της αλλά κρατώντας και τις αναγκαίες αποστάσεις για να μη δυσαρεστήσει την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες δεν έκρυψαν την ικανοποίησή τους για την επίτευξη της συνάντησης Αραφάτ - Λεβί αλλά απέφυγαν επιμελώς να αναφερθούν στην ανυπαρξία συγκεκριμένου αποτελέσματος.

Τέσσερα χρόνια μετά τη λήξη της παλαιστινιακής εξέγερσης όλο και περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η Μέση Ανατολή βρίσκεται στο χείλος μιας νέας ένοπλης σύρραξης, που θα παρασύρει στη δίνη της και τις γείτονες αραβικές χώρες, ενώ οι περίφημες "ειρηνευτικές συμφωνίες" διαφαίνονται διάτρητες όσο ποτέ άλλοτε. Λίγο πριν την ολοκλήρωση της "ειρηνευτικής διαδικασίας", Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί ζουν μάλλον στο ρυθμό μιας νέας εξέγερσης, κυριευμένοι από απογοήτευση και δυσπιστία, παρά στο ρυθμό μιας αρμονικής συμβίωσης, που φαίνεται σχεδόν αδύνατο να προέλθει από την παρτίδα που ερήμην τους αποφασίστηκε και παίζεται ακόμα σε βάρος τους από τους "εμπνευστές" της "ειρηνευτικής διαδικασίας".

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ