Βιβλίο

Επική κοινωνική διαμαρτυρία

Καιρό έχουμε να αναφερθούμε σ' ένα μυθιστόρημα. Οχι σ' ένα από τα πολλά μίζερα, κοινωνικά απόμακρα ή και επικίνδυνα μυθιστορήματα της "αναπτυγμένης" Δύσης. Της Δύσης που φοβάται τους μύθους του ανθρώπου που τον βοήθησαν να βγει από τη λάσπη και απομυθοποιεί ό,τι στον αιώνα μας τον εξύψωσε, επειδή δε συμφέρει τους "διαχειριστές" του καπιταλισμού. Αναφερόμαστε σ' ένα μυθιστόρημα από τον - απάνθρωπα εκμεταλλευόμενο από τους "διαχειριστές" του κεφαλαίου, αλλά πληθωρικό σε μύθους - "Τρίτο Κόσμο". Στο συναρπαστικό, επικό ως γραφή, μυθοπλαστικά αλληγορικό, βαθύτατα προοδευτικό μυθιστόρημα του Αιγύπτιου νομπελίστα Ναγκίμπ Μαχβούζ "Τα παιδιά του Γκεμπελάουι" (εκδόσεις "Ψυχογιός",σε ρέουσα μετάφραση Πέρσας Κουμούτση). Ενα μυθιστόρημα "ποταμός" και "κραυγή" διαμαρτυρίας του αιγυπτιακού λαού για την "αδικία, την κακομεταχείριση και την εκμετάλλευσή" του από τους "διαχειριστές" του μόχθου του και της εθνικής περιουσίας του και τους πληρωμένους "νταήδες". Καταγγελία γι' αυτούς που "τρέφουν τις κοιλιές τους από τον ιδρώτα και το αίμα των άλλων", ιστορούμενη επί αιώνες από λαϊκούς ποιητάδες στα καφενεία της "γειτονιάς του Γκεμπελάουι", μεταπλασμένη θαυμαστά, με μεγαλόπνευστη σύνθεση της πραγματικότητας και αρχαίων μύθων, λαϊκών παραμυθιών και παραδόσεων, από τον "Φαραώ" της Αιγυπτιακής λογοτεχνίας, Ν. Μαχφούζ.

Ο Μαχφούζ μυθ - ιστορεί ουσιαστικά, ολοζώντανη τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις της πατρίδας του, μέσα από διαχρονικά συμβολικά και ταυτοχρόνως ρεαλιστικά πρόσωπα, από τυράννους και ήρωες λαϊκών εξεγέρσεων. Μυθοπλαστική "αφετηρία" του είναι ο Γκεμπελάουι (δηλαδή "Ο άνθρωπος που έμοιαζε με βουνό"), ο απόμακρος, ως "θεός", αυταρχικός γενάρχης των Χαμντάν και οι "δέκα εντολές" της "διαθήκης" του για την "περιουσία" του. Γύρω από την "περιουσία" του και τους αδυσώπητους "διαχειριστές" της, πλέκονται σε ξεχωριστά κεφάλαια συναρπαστικές "ιστορίες" κάποιων "παιδιών" του Γκεμπελάουι. Των "δοξασμένων ηρώων" Αντχαμ, Γκαμάλ, Ρεφάα και Κάσεμ, που πάλεψαν - ο καθένας στην εποχή του - την κοινωνική αδικία και την εκμετάλλευση των αδυνάτων από τους αδίστακτους, δόλιους "διαχειριστές" του μόχθου του λαού. Ο Μαχφούζ θεώρησε χρέος του να "αφηγηθεί τις ιστορίες και τα βάσανα των συνανθρώπων του και μέσα τους και τα δικά του", πιστεύοντας πως θα 'ρθει ο "θάνατος του δεσποτισμού και το φως της ανεξαρτησίας",όπως καταλήγει το μυθιστόρημά του.

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ