Τα νέα αφεντικά της οικονομίας

και η πολιτική τους εξουσία...

Χαρακτηριστικό των σημερινών εξελίξεων στη Ρωσία του Μπορίς Γιέλτσιν είναι το γεγονός ότι τα νέα αφεντικά της οικονομίας κατακτούν όλο και περισσότερο βασικά πόστα στον τομέα της πολιτικής εξουσίας.

Ο επιχειρηματίας, Μπορίς Μπερεσόβσκι, είχε αρχίσει την πολιτική του καριέρα σαν αναπληρωτής γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας, μετά την πτώση του στρατηγού Λεμπέντ. Ο Βλαντίμιρ Ποτάνιν έγινε κατ' ευθείαν μέλος της κυβέρνησης, προερχόμενος από την τράπεζα ΟΝΕΧ, καταλαμβάνοντας τη θέση του πρώτου αντιπροέδρου. Και τελικά, ο πρώην διευθυντής του κοντσέρν "Γκάσπρομ", Βίκτορ Τσερνομίρντιν, είναι σήμερα ο πρωθυπουργός της Ρωσίας. "Το πέρασμα, όμως, από τα οικονομικά πόστα στις δομές της εξουσίας", όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η κυβερνητική εφημερίδα "Ισβέστια", αρχίζει και συντελείται από το 1996. Σχετικά, ο ίδιος ο στρατηγός Λεμπέντ δήλωνε: "Η εξουσία βασίζεται σε μια κατανομή μεταξύ κυβερνητικών υπηρεσιών και του χρηματιστικού κεφαλαίου. Οι εκπρόσωποί τους μόλις δείχνουν κάποιο ενδιαφέρον για την ευημερία του απλού Ρώσου πολίτη".

Ετσι, λοιπόν, τα ονόματα των αποκαλούμενων "Μεγάλων Εφτά", είναι: Μετά τον Μπερεσόβσκι, ακολουθούν ο Ρεμ Βιατσίρεφ, Βλαντίμιρ Γκουζίνσκι, Βάγκιντ Αλεκπέροφ, Αλεξάντερ Σμολένσκι, Μιχαήλ Χοντορκόβσκι και Αντρέι Κασμίν. Αυτοί, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, θα πρέπει σήμερα να ελέγχουν το ήμισυ της ρωσικής οικονομίας. Το άλλο μισό της βρίσκεται στα χέρια αβέβαιων ποινικά στοιχείων. Ακόμα και ο πρωθυπουργός, Τσερνομίρντιν, υποχρεώθηκε να παραδεχτεί ότι το 25-50% της οικονομίας έχει μετατραπεί σε μια αφορολόγητη "Γκρίζα Ζώνη", απαιτώντας παράλληλα έναν αυστηρότερο έλεγχο σχετικά με τη ροή κεφαλαίων, τις ιδιωτικοποιήσεις, τις επενδύσεις και τις εξαγωγές πρώτων υλών.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργικού Συμβουλίου, το 40% του συνόλου της κυκλοφορίας των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών έχει ξεφύγει από τα χέρια του κράτους. Εδώ, λοιπόν, είναι φυσικό να δημιουργείται ένα πρόσφορο έδαφος για τη διαφθορά, το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και το οργανωμένο έγκλημα. Οι μικροί και μεσαίοι επιχειρηματίες, όπως χαρακτηριστικά παρατηρεί η εφημερίδα "Σεβόντνια", "κινούνται ολοκληρωτικά κάτω από ποινική στέγη", όπου τη μεγαλύτερη συμμετοχή έχουν οι κλάδοι των πρώτων υλών, της επεξεργασίας εμπορευμάτων και ο τομέας των τραπεζών.

Οι νέες αυτές δομές έχουν δημιουργηθεί με την έναρξη των ιδιωτικοποιήσεων του κρατικού τομέα. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών, στη διάρκεια του 1996 είχαν σημειωθεί 1.500 εγκλήματα, ενώ ο αριθμός αυτός ήταν διπλάσιος σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο. Η ιδιωτικοποίηση της παραγωγής χρυσού και διαμαντιών έχει οδηγήσει σε "απόλυτη ποινικοποίηση του κλάδου αυτού". Ταυτόχρονα, ομάδες μαφίας επηρεάζουν άμεσα το σύμπλεγμα καυσίμων υλών και ενέργειας, όπου δραστηριοποιούνται διεφθαρμένα άτομα, τα οποία είναι μέλη της κρατικής εξουσίας και ηγεσίας. Ετσι, με τη μέθοδο αυτή και άλλα παράνομα μέσα αναδιανεμήθηκε η οικονομία της πρώην Σοβιετικής Ενωσης.

Στη διάρκεια του εκλογικού αγώνα του περασμένου καλοκαιριού είχαν αναπτύξει έντονες δραστηριότητες 13 ηγετικές προσωπικότητες του χρηματιστικού κεφαλαίου, που μαζί με τα Μαζικά Μέσα Ενημέρωσης είχαν πάρει ανοιχτά μέρος υπέρ του Μπορίς Γιέλτσιν. Παράλληλα, αφεντικά του χρηματιστικού κεφαλαίου και της οικονομίας είχαν κατορθώσει να θέσουν κάτω από τον έλεγχό τους Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης με μεγάλη επιρροή. Ετσι, λοιπόν, πίσω από τον ανεξάρτητο τηλεοπτικό σταθμό NTV και την "Κομσομόλσκαγια Πράβντα" βρίσκεται η "Γκάσπορμ", από την "Ισβέστια" η εταιρία πετρελαίου LOYXOIL, από τη ρωσική τηλεόραση ORT, η Τράπεζα Στολίτζνι και ο ο ίδιος ο Μπερεσόβσκι.

Τέλος, η "Σοβιέτσκαγια Ρωσία", η οποία ασκεί οξεία αντιπολιτευτική κριτική, ήδη μιλά για "ποινικό και μαφιόζικο καπιταλισμό". Δε γίνονται καθόλου επενδύσεις και τα χρήματα εκτός ολίγων εξαιρέσεων, φυγαδεύονται στο εξωτερικό ή επενδύονται στην αγορά ακινήτων. Επίσημα, από το 1992 μέχρι το 1996 πάνω από 623 δισσεκατομμύρια δολάρια έρευσαν από τη Ρωσία προς το εξωτερικό. Ομως, τα χρηματικά αυτά ποσά, σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα πρέπει να είναι διπλάσια... Κι όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται, "το πεντάχρονο πλάνο των Τσουμπάις, Μπερεσόβσκι, Ποτάνιν και άλλων" θα ήταν δυνατόν να προκαλέσει μεγαλύτερες ζημιές απ' ό,τι μια εχθρική επίθεση...

Νίκος ΗΛΙΑΔΗΣ - ΗΛΙΟΥΔΗΣ