Από υπομνήματα του Εργατικού Κέντρου Αθήνας και άλλων Εργατικών Κέντρων προς τη Βουλή - εκτενή αποσπάσματα από τα οποία αναφέρει ο Γ. Κορδάτος - παίρνουμε μια γεύση για τα ωράρια και τις συνθήκες εργασίας της περιόδου 1910-1912.

Ας δούμε τι γράφει το ΕΚΑ, σχετικά με τα ωράρια ορισμένων κλάδων:

Αρτεργάτες: "... Αι εργασιακαί ώραι φτάνουν πολλάκις μεν τας 18, ενίοτε δε τας 20, ουδέποτε δε είναι ολιγώτεραι των 16... ".

Βιομηχανία βιβλίου - Τύπου: "... Ωχροί και κίτρινοι, όρθιοι από πρωίας μέχρις εσπέρας, από της 7ης πρωινής ώρας μέχρι της 12ης (... ), ως επί το πλείστον εις τρώγλας και καταγώγια, τυπογράφοι, πιεσταί, λιθογράφοι, βιβλιοδέται, διεξάγουν απεγνωσμένον προς τον θάνατος αγώνα... ".

Καπνεργοστάσια: "Οι εργάσιμαι ώραι, λόγω του είδους της εργασίας και των κινδύνων τους οποίους παρουσιάζει, δέον να είναι περιορισμέναι εις 8, εν τούτοις εις πολλά καπνεργοστάσια παρατείνονται μέχρι των 10... ".

Χημική βιομηχανία: "... Αι ώραι εργασίας υπερβαίνουν ενίοτε το μέτρον, αφού 10 και 12 ώρας απασχολούνται οι εργάται... ".

Βιομηχανία )- βιοτεχνία μετάλλου: "... Επί 11 κατά το κατώτατον όριον έως 14 πολλάκις ώρας εργάζονται, μολονότι πλείστων εκ τούτων η εργασία είναι καταπονητικώτατη... ".

Μεταλλεία - λατομεία - ορυχεία: "... Αι εργάσιμαι ώραι είναι συνήθως 10. Η ανάπαυσις των εργατών ακανόνιστος... ".

Δέρμα: "... Η εργασία εις τα βυρσοδεψεία αρχίζει με το λυκαυγές και τελειώνει ολίγον μετά τη δύσιν του ηλίου".

Κλωστήρια - υφαντήρια - πλεκτήρια: "... Αι εργάσιμοι ώραι κυμαίνονται από 10 έως 12, αναλόγως της εργασίας και των εποχών. Ανάπαυσις χορηγείται μιας περίπου ώρας διά το πρόγευμα... ".

Αυτές τις εποχές δείχνουν να οραματίζονται ξανά σήμερα, στη χαραυγή του 21ου αιώνα, οι κεφαλαιοκράτες και οι πολιτικοί εκφραστές τους, όταν διακηρύσσουν - όπως ακριβώς έκανε ο πρωθυπουργός - τέρμα στα κεκτημένα του 1920!Δεν το λένε καθόλου τυχαία. Το 1920 θεσμοθετήθηκε στη χώρα μας το οχτάωρο.Δηλαδή, ο θεμέλιος λίθος πάνω στον οποίο οικοδομήθηκαν όλες οι κατακτήσεις της εργατικής τάξης, που τώρα έχουν μπει συνολικά στο στόχαστρο. Αυτόν τον θεμέλιο λίθο θέλουν να βγάλουν από τη μέση. Για να περάσουν τη "συνολική διευθέτηση" του χρόνου εργασίας, την κατάρα της μερικής απασχόλησης, την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, την κοινωνική ασφάλιση και γενικά όλες τις κοινωνικές παροχές. Να λοιπόν, που ο αγώνας για το οχτάωρο, ο αγώνας που άρχισε πριν από 111 χρόνια στο Σικάγο υπό το σύνθημα: "Οχτώ ώρες δουλιάς - η πρώτη και η βασική ανάγκη",δεν έχει τελειώσει ακόμα!