Για το 86,7% των νοικοκυριών της χώρας, οι συνθήκες ζωής χειροτέρευσαν το 1996, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ή στην καλύτερη περίπτωση δεν επιδεινώθηκαν. Την ίδια στιγμή χαιροτέρευσαν ή έμειναν στάσιμες οι συνθήκες ζωής για το 91,4% των αγροτών. Τα εντυπωσιακά και αποκαλυπτικά αυτά στοιχεία έρχονται στο φως της δημοσιότητας από την έρευνα για τα νοικοκυριά της χώρας που έκανε η γνωστή εταιρία ICAP. Πρόκειται για στοιχεία που, στο φόντο της νέας αύξησης που παρουσίασαν πέρσι τα φανερά κέρδη των εμποροβιομηχάνων, δείχνουν ακόμα μια πλευρά του αντιλαϊκού χαρακτήρα της εφαρμοζόμενης από το ΠΑΣΟΚ οικονομικής πολιτικής. Για το 1997 η συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών νοικοκυριών προσδοκά χειροτέρευση ή στασιμότητα της οικονομικής τους θέσης. Στην ελληνική κοινωνία έχει ήδη διαμορφωθεί ένας σκληρός πυρήνας περιθωριοποιημένων κοινωνικών στρωμάτων, που απαρτίζεται κυρίως από τους ανέργους, τους συνταξιούχους και τους αγρότες. Τέλος μόνο το 5,9% των Ελλήνων υποστηρίζει ότι κατά το 1997 η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης θα πρέπει να επιδιώξει τη "σύγκλιση" των οικονομιών, στόχος ο οποίος αφήνει ασυγκίνητο έως και αδιάφορο τον ελληνικό λαό. Τα όντως συγκλονιστικά στοιχεία δείχνουν παράλληλα ότι η ασκούμενη οικονομική πολιτική αποδοκιμάζεται από τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Η έρευνα της ICAP έγινε σε 1.013 νοικοκυριά διασκορπισμένα σε όλη την ελληνική επικράτεια μεταξύ 7 - 21 Οκτώβρη 1996.

Το αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα που προκύπτει από την έρευνα είναι ότι η κοινωνία των μεγάλων οικονομικών και κοινωνικών αντιθέσεων, του συσσωρευμένου πλούτου από τη μια και της εξάπλωσης της φτώχειας και της εξαθλίωσης από την άλλη, δε βρίσκεται στο απώτερο και μακρινό μέλλον, αλλά είναι παρούσα στην Ελλάδα του 1996. Το δεύτερο και κρίσιμο συμπέρασμα είναι ότι ο μεγάλος υπεύθυνος, ο μεγάλος ένοχος της κατάστασης αυτής είναι ακριβώς η βάρβαρη ταξική οικονομική πολιτική που εφαρμόστηκε από το 1985 και μετά, μια πολιτική, η οποία είναι γνωστή ως πολιτική του Μάαστριχτ, της "σύγκλισης", του "κοινού νομίσματος". Το τρίτο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι επιβάλλεται πλέον σαν επιτακτική ανάγκη, η πολιτική αυτή να βρει όλο και μεγαλύτερες αντιστάσεις, να αμφισβητηθεί έμπρακτα με τελικό στόχο την πλήρη ανατροπή της. Από την άποψη αυτή ο σκληρός αγώνας των αγροτών, αλλά και των υπολοίπων κοινωνικών στρωμάτων που διεξάγεται τις ημέρες αυτές πρέπει να στηριχτεί αποφασιστικά.

Σύμφωνα με την έρευνα "η οικονομική κατάσταση του 43,9% των νοικοκυριών επιδεινώθηκε, του 42,5% παρέμεινε στάσιμη και μόνο το 13,6% κατόρθωσε να βελτιώσει τη θέση του". Πρόκειται, ασφαλώς, για στοιχεία που καθρεφτίζουν την ελληνική κοινωνία την εποχή της "σύγκλισης". Υποφέρει το 86,4% για να ευημερεί το 13,6%.

Επιδείνωση της οικονομικής θέσης σε ευρεία έκταση προκύπτει για τις οικογένειες, με κατά κεφαλήν εισόδημα μικρότερο από 1 εκατ. δραχμές, ενώ βελτίωση σε σημαντικό ποσοστό δηλώνουν οι οικογένειες με κατά κεφαλήν εισόδημα μεγαλύτερο από 3 εκατ. δραχμές. Στην πρώτη ασφαλώς κατηγορία περιλαμβάνονται οι άνεργοι, οι συνταξιούχοι και οι αγρότες.

Ειδικότερα απ' όσους απέκτησαν εισόδημα μέχρι 1 εκατ. δραχμές, το 51,7% δηλώνει χειροτέρευση της οικονομικής του θέσης, έναντι ποσοστού 34,8% για εισοδήματα μεταξύ 1 - 2 εκατ. δραχμές και 32,2% για εισοδήματα μεγαλύτερα των 2 εκατ. δραχμών.

Σε ό,τι αφορά τις αγροτικές περιοχές της χώρας, οι οικογένειες που γνώρισαν επιδείνωση της οικονομικής τους θέσης φτάνουν το 49,2%, για το 42,3% η κατάσταση παρέμεινε στάσιμη και μόλις το 8,5% δήλωσε βελτίωση της οικονομικής του θέσης. Πρόκειται για στοιχεία - κόλαφο κατά της μαύρης προπαγάνδας της κυβέρνησης, μια και προκύπτει ότι για τον ένα στους δύο αγρότες η κατάσταση χειροτέρευσε. Η έρευνα "φωτογραφίζει" μάλιστα σαν "την τυπική ομάδα που συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά των δυσαρεστημένων, τους αγρότες, τους συνταξιούχους και τους άνεργους". Τις κατηγορίες, δηλαδή, που σε άλλο σημείο αποκαλεί "σκληρό πυρήνα" των περιθωριοποιημένων ή των υποψήφιων προς περιθωριοποίηση κοινωνικών στρωμάτων. Το ποσοστό οικονομικής επιδείνωσης για αγρότες - συνταξιούχους - ανέργους, φτάνει το 51,7%, ενώ στάσιμο δήλωσε το 39,7%. Οικονομική βελτίωση παρουσιάζει μόλις το 8,6%.

Δύο θεωρούνται, κατά την έρευνα,, οι κύριες αιτίες της οικονομικής επιδείνωσης των στρωμάτων αυτών. Η ακρίβεια και η χαμηλή αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος. Ειδικά για τη δεύτερη κατηγορία επισημαίνεται ότι: "Τα νοικοκυριά των αγροτικών και ημιαστικών περιοχών και ιδιαίτερα εκείνα με χαμηλό εισόδημα θεώρησαν τη χαμηλή αύξηση του εισοδήματός τους ως κύρια αιτία της οικονομικής τους επιδείνωσης. Σε αυτό θα πρέπει να συνέβαλε η χαμηλή άνοδος του ΑΕΠ, οι αρνητικές επιπτώσεις σε πολλά προϊόντα των μέτρων αναπροσανατολισμού της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, καθώς και οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις που φαίνεται ότι επηρέασαν αρνητικά το διαθέσιμο εισόδημα του αγροτικού και ημιαγροτικού τομέα και έγιναν ιδιαίτερα αισθητές στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα".

Η χειροτέρευση της οικονομικής θέσης των αγροτών οφείλεται - σύμφωνα με την έρευνα - στην αναθεώρηση της ΚΑΠ και στη δημοσιονομική - φορολογική πολιτική της κυβέρνησης.

Η χαμηλή αύξηση εισοδήματος θεωρείται κύρια αιτία της οικονομικής χειροτέρευσης και στις αστικές περιοχές, γεγονός που η έρευνα το αποδίδει στην άνοδο της ανεργίας και στη συμπίεση των εισοδημάτων των συνταξιούχων.Η έρευνα διαπιστώνει και αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς των νοικοκυριών ως προς τον προηγούμενο χρόνο. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυξήθηκαν οι δαπάνες για είδη διατροφής και ένδυση - υπόδηση (στις δύο αυτές κατηγορίες διαπιστώνει και μεγάλες αυξήσεις στις τιμές, οι οποίες έπληξαν κυρίως τα νέα και μεσαίας ηλικίας νοικοκυριά, με χαμηλή μόρφωση και εισόδημα), ενώ υπάρχει δραστική περικοπή των δαπανών για αναψυχή. Η αιτία αποδίδεται "στη στασιμότητα ή την πραγματική μείωση της αγοραστικής δύναμης πολλών νοικοκυριών, τα οποία αναγκάστηκαν σε περιορισμό της κατανάλωσης προϊόντων και υπηρεσιών αναψυχής".

Σύμφωνα με την έρευνα: "Μόνο το 13,7% των οικογενειών κατόρθωσε να πραγματοποιήσει αποταμιεύσεις. Η μεγάλη πλειοψηφία, το 61,1% των νοικοκυριών δαπάνησε όλο το εισόδημά της. Τέλος, οι καταναλωτικές δαπάνες του 25% ξεπέρασαν το εισόδημά τους". Οι τελευταίοι προφανώς προσέφυγαν σε δανεισμό, για να αντιμετωπίσουν τα προς το ζην. Για κατά κεφαλή εισοδήματα μάλιστα μέχρι 500.000 δραχμές, η προσφυγή σε καταναλωτικό δανεισμό ανήλθε στο 31%.

Ειδικά για τους συνταξιούχους - ανέργους η κατάσταση διαμορφώθηκε ως εξής: Το 9,3% έκανε αποταμίευση, για το 55,1% οι δαπάνες ήταν ίσες με το αποκτώμενο εισόδημα και για το 35,6% οι δαπάνες ήταν μεγαλύτερες από το εισόδημα. Στους αγρότες σε αποταμίευση προχώρησε το 7,7%, το 74,7% είχε εισόδημα όσο και οι δαπάνες που πραγματοποίησε και το 17,6% είχε δαπάνες μεγαλύτερες από το αποκτηθέν εισόδημα.