Πέντε χρόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ, λίγες μέρες πριν την επίσημη έναρξη της Διακυβερνητικής Διάσκεψης, το ΚΚΕ είναι το μόνο ελληνικό πολιτικό κόμμα, που έχει το δικαίωμα να λέει ότι οι θέσεις του για την Ευρωπαϊκή Ενωση επιβεβαιώθηκαν πλήρως από τις ίδιες τις εξελίξεις. Είναι επίσης το μόνο κόμμα που επιδίωξε και επιδιώκει σταθερά το δημόσιο διάλογο για τις κοινοτικές εξελίξεις, παρά τη μόνιμη άρνηση των υπολοίπων. Αυτό αποδεικνύεται και από το ότι ο "Ριζοσπάστης" ήταν η μόνη εφημερίδα που δημοσίευσε, σε ειδικά ένθετα, τα πλήρη κείμενα της Συνθήκης του Μάαστριχτ και της "Λευκής Βίβλου". Είναι τέλος το μόνο κόμμα που έχει ως σταθερό σημείο αναφοράς την αναγκαιότητα εθνικού δημοψηφίσματος, στο οποίο ο ελληνικός λαός πρέπει να αποφανθεί για το αν συμφωνεί ή όχι με τη Συνθήκη, αλλά και με τις αλλαγές που θα γίνουν στη Διακυβερνητική.

Οι θέσεις του ΚΚΕ για τη Συνθήκη του Μάαστριχτ ήρθαν ως συνέχεια της επεξεργασίας που άρχισε από τη δεκαετία του '60, όταν ακόμα η Ελλάδα δεν ήταν πλήρες μέλος της ΕΟΚ, συνεχίστηκε και εμπλουτίστηκε σε όλα τα επόμενα στάδια.

Πριν την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ, το ΚΚΕ το 1980 τόνιζε: "Η ένταξη στην ΕΟΚ της χώρας μας και η προσαρμογή της στον κοιναγορίτικο καταμερισμό της εργασίας τής επιφυλάσσει τη θέση μιας εξαρτημένης και συμπληρωματικής χώρας, χωρίς δική της θέληση και πορεία. Στις συνθήκες της οικονομικής ολοκλήρωσης το σύστημα εξάρτησης παίρνει ολοκληρωμένη μορφή".

Το 1991, όταν υπογράφηκε η Συνθήκη του Μάαστριχτ, η Ελλάδα είχε ήδη 11 χρόνια συμμετοχής στην ΕΟΚ. Ο απολογισμός απ' τη συμμετοχή αυτή επιβεβαίωνε τις θέσεις του ΚΚΕ και διέψευδε τις δημαγωγικές διακηρύξεις της άρχουσας τάξης και των πολιτικών της εκφραστών, ότι η Ελλάδα με την ένταξή της θα εξασφαλίσει την εθνική της ανεξαρτησία και ακεραιότητα, την οικονομική της ανάπτυξη και τις ισότιμες σχέσεις με τους εταίρους της.

Τώρα λοιπόν, που πρόκειται να αρχίσει η συζήτηση για την αναθεώρηση της Συνθήκης του Μάαστριχτ, αξίζει να θυμηθούμε την προειδοποίηση που απηύθυνε το ΚΚΕ, όταν η Συνθήκη ήταν να συζητηθεί προς κύρωση στην Ελληνική Βουλή.

"Η αφετηρία από την οποία ξεκινάει η Ελλάδα για να προχωρήσει στις δυσβάσταχτες διαδικασίες της ολοκλήρωσης είναι πολύ δυσμενής. Η Ελλάδα με τα σημερινά δεδομένα αδυνατεί να καλύψει την απόσταση που τη χωρίζει από τις άλλες χώρες της ΕΟΚ. Η προσέγγιση των όρων "σύγκλισης" θα είναι πάρα πολύ δύσκολη έως και αδύνατη για ορισμένους απ' αυτούς, όπως το δημόσιο χρέος και ο πληθωρισμός ή στο βαθμό που θα προσεγγιστούν θα γίνει με αιματηρές συνέπειες για τους εργαζόμενους. Ετσι αντί για την πολυδιαφημιζόμενη σύγκλιση θα οδηγηθεί σε μεγαλύτερη περιθωριοποίηση στα πλαίσια της "Ενωμένης Ευρώπης".

Η Οικονομική, Νομισματική και Πολιτική Ενωση, αν προωθηθεί όπως προγραμματίστηκε από τη Σύνοδο του Μάαστριχτ, θα είχε βαρύτατες συνέπειες στην Ελλάδα. Θα οξύνει στο έπακρο το πιο χαρακτηριστικό πρόβλημα της χώρας, το πρόβλημα της καθυστέρησης και της υποταγής στον ιμπεριαλισμό.

Οποιαδήποτε αναπτυξιακή προσπάθεια ξεκινήσει θα δυσκολεύεται από τη δέσμευση να εφαρμόζει την πολιτική της Κοινότητας και να κινείται απαρέγκλιτα στα πλαίσια αυτής της πολιτικής.

Διαμορφώνεται μια άλλη ποιοτικά διαφορετική κατάσταση στο χώρο της ΕΟΚ. Η Κοινότητα αλλάζει χαρακτήρα.

Με την ολοκλήρωση της ενιαίας εσωτερικής αγοράς και με το πέρασμα στην ΟΝΕ, οι βασικοί μοχλοί της οικονομικής πολιτικής και στρατηγικής εκφεύγουν πια από τη σφαίρα των εθνικών αρμοδιοτήτων και μεταφέρονται στο Διευθυντήριο της Κοινότητας. Δεν πρόκειται για έναν οργανισμό που συντονίζει κοινές πολιτικές, όπως ήταν η ΕΟΚ, αλλά για ένα νέο καθεστώς, που θα επεξεργάζεται και θα καθορίζει πολιτική υποχρεωτική. Το Διευθυντήριο της Κοινότητας θα παίζει καθοριστικό ρόλο στην οικονομική και δημοσιονομική πολιτική, στην εξωτερική πολιτική, στη λειτουργία των θεσμών και στους πόρους".

Χρησιμοποιήσαμε ένα αναλυτικό απόσπασμα από την απόφαση της Συνόδου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, που έγινε στις 16 και 17 Μάη 1992, δύο μήνες πριν την επικύρωση της Συνθήκης από τη Βουλή, με τις ψήφους των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ και του "ΣΥΝ", για να καταδείξουμε την πλήρη επιβεβαίωση των εκτιμήσεων και των προβλέψεων εκείνων.

Τώρα λοιπόν, ενόψει της Διακυβερνητικής Διάσκεψης, που θα αρχίσει επισήμως στις 29 του Μάρτη στο Τορίνο, το ΚΚΕ προειδοποιεί και πάλι:

"Αιχμή των νέων τροποποιήσεων θα αποτελέσουν οι τομείς της κοινής εξωτερικής πολιτικής, της κοινής πολιτικής άμυνας και της πολιτικής ασφάλειας, εξωτερικής και εσωτερικής (στρατός - αστυνομία - δικαιοσύνη). Δηλαδή πρόκειται για προοπτική που επιδιώκει να αφαιρέσει όποιες δυνατότητες έχει σήμερα η χώρα μας να ασκεί ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, να δημιουργεί συμμαχίες, ελεύθερες συναλλαγές, να συνάπτει συμφωνίες με άλλες χώρες στη βάση των δικών της γενικότερων συμφερόντων.

Αν μέχρι σήμερα η πειθαρχία στις αποφάσεις των κυρίαρχων δυνάμεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης ήταν εθελοντική από τις διάφορες κυβερνήσεις της χώρας μας, στην πορεία και στο βαθμό που περάσουν τα σχέδια της πολιτικής ένωσης, θα γίνει υποχρεωτική, με βάση την πλειοψηφία, με την κατάργηση του "βέτο" σε κρίσιμες επιλογές.

Την ίδια λογική θα υπηρετήσει και η ψευδεπίγραφη "κοινή πολιτική άμυνας". Θα είναι το οπλισμένο χέρι της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την άσκηση ενιαίας εξωτερικής πολιτικής, στην υπηρεσία των επιθετικών ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων της.Η "κοινή πολιτική ασφάλειας", που το περίγραμμά της διατυπώνεται στη Συνθήκη Σένγκεν, θέτει υπό αμφισβήτηση τα δημοκρατικά δικαιώματα των πολιτών. Θέλει να περάσει τη λογική του "εν δυνάμει" ύποπτου για κάθε εργαζόμενο που παλεύει για τα δικαιώματά του" ("Οι θέσεις του ΚΚΕ για την αναθεώρηση της Συνθήκης του Μάαστριχτ το 1996", Μάης 1995).

Το ΚΚΕ στηριγμένο στην ανάλυση για το χαρακτήρα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης υποστήριξε τη συνολική καταψήφιση της Συνθήκης του Μάαστριχτ, γιατί "οι θεμελιακές αρχές και διατάξεις της έρχονται σε ριζική αντίθεση με τα συμφέροντα των λαών, με τους εργαζόμενους της χώρας μας, την εθνική ανεξαρτησία και την ανάπτυξή της, την επιδίωξη για ισότιμες διεθνείς σχέσεις".

"Η απάντηση του ΚΚΕ στην πολιτική της καπιταλιστικής ευρωπαϊκής ενοποίησης, στην αναθεώρηση της Συνθήκης, είναι ο αγώνας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για μια άλλη Ευρώπη πραγματικής δημοκρατίας, όπου πρωταγωνιστικό ρόλο θα παίζουν οι λαοί. Μια Ευρώπη οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας για τους εργαζόμενους, χωρίς εκμετάλλευση. Η Ευρώπη που οραματίζονται οι προοδευτικοί άνθρωποι δεν μπορεί να προέλθει από καμιά αναθεώρηση της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Η άλλη Ευρώπη προϋποθέτει την πάλη των λαών ενάντια στην Ευρωπαϊκή Ενωση συνολικά, τη συνολική ρήξη με τις επιλογές της " ("Οι θέσεις του ΚΚΕ για την αναθεώρηση της Συνθήκης του Μάαστριχτ").

Το ΚΚΕ πρότεινε το 1992 τη διενέργεια δημοψηφίσματος, όπως έγινε σε άλλες χώρες - μέλη της Κοινότητας, στο οποίο ο ελληνικό λαός θα έλεγε τη γνώμη του για τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Η πρόταση αυτή απορρίφθηκε από τα υπόλοιπα κόμματα (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, "ΣΥΝ"), που προτίμησαν την επικύρωση της Συνθήκης με συνοπτικές διαδικασίες από τη Βουλή τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα αποτελεί μια απ' τις ελάχιστες "φωτεινές" εξαιρέσεις ανάμεσα στις χώρες - μέλη της Κοινότητας, αφού ούτε για την ένταξή της, ούτε για τη Συνθήκη του Μάαστριχτ ρωτήθηκε ο λαός.

Το ΚΚΕ συνέχισε να προβάλει την πρότασή του για δημοψήφισμα στο διάστημα που μεσολάβησε μέχρι σήμερα. Σήμερα, λοιπόν, ενόψει της Διακυβερνητικής Διάσκεψης, όπου θα συζητηθεί η αναθεώρηση της Συνθήκης, το δημοψήφισμα είναι επείγουσα και ζωτική ανάγκη για τη χώρα και τον ελληνικό λαό.

Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ