Ετσι κι αλλιώς όλοι εκτιμάνε, όχι αβάσιμα, ότι η εποχή των "μεγάλων και χαρισματικών πολιτικών ηγετών" του δικομματισμού έχει τελειώσει, ακριβώς γιατί οι συνθήκες που τους ανέδειξαν έχουν πλέον αλλάξει.

Οπως επιβεβαιώνει και η ελληνική εμπειρία, βαδίζουμε προς μια νέα εποχή που χρειάζεται "ηγέτες μιας χρήσης", ηγέτες - κινούμενα της οικονομικής ολιγαρχίας, ηγέτες - διαχειριστές χωρίς "περιττά οράματα και επικίνδυνους λαϊκισμούς". Ηγέτες, από τους οποίους θα έχει αφαιρεθεί κάθε δυνατότητα αντίστασης, χωρίς μαζικά κόμματα πίσω τους, αλλά με μόνη ισχύ τους τη δοτή δύναμη κυρίως από τα μεγάλα αφεντικά των ΜΜΕ. Ηγέτες, οι οποίοι αφού θυσιάζονται για να φέρουν σε πέρας την αποστολή που τους έχει ανατεθεί, θα αποσύρονται σαν "στυμμένες λεμονόκουπες" και τη θέση τους θα παίρνουν άλλοι, "σαν έτοιμοι από καιρό".

Στο συγκεκριμένο ζήτημα, που αφορά τη νέα ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, είτε Σημίτης, είτε Τσοχατζόπουλος, είτε Αρσένης εκλεγεί, οι διαφορές είναι δυσδιάκριτες και η όποια επιλογή μάλλον αδιάφορη για το λαό.

***

Το κεντρικό αυτό ζήτημα ελάχιστα απασχόλησε την προσυνεδριακή πορεία, για ευεξήγητους λόγους. Ολοι θεωρούν δεδομένη και έχουν κάνει αποδεκτή τη σημερινή στρατηγική, πολιτική και μορφή άσκησης της εξουσίας.

Ενδεικτικά, δεν έχει ακουστεί δημόσια από κανένα στέλεχος του ΠΑΣΟΚ καμία διαφωνία για τις κεντρικές πολιτικές επιλογές του ΠΑΣΟΚ, που εφαρμόζει και υπηρετεί κοντά δυο δεκαετίες τώρα το κυβερνών κόμμα. Ακούσατε κανένα "διαφωνόν" ή άλλο στέλεχος ενόψει της "μεταπαπανδρεϊκής εποχής" να θέτει ζήτημα "αναθεώρησης" ή "αλλαγής πλεύσης" στη μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενη αντιλαϊκή πολιτική; Αν το θέτουν ορισμένοι, το κάνουν από τη σκοπιά των νεοσυντηρητικών απόψεων. Αξιώνουν "επιτάχυνση" και "αποτελεσματικότητα" στην εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων επιλογών. Αυτή η "αποτελεσματικότητα" αποτελεί το μόνιμο άγχος της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ και των επίδοξων διαδόχων, καθώς θέλουν να αποδείξουν ότι είναι καλύτεροι διαχειριστές των συμφερόντων της οικονομικής ολιγαρχίας, καλύτεροι υπηρέτες των ισχυρών συμμάχων, τόσο από τους "αντιπάλους τους" της ΝΔ, όσο και από τους "συναγωνιστές" τους.

Αρα η πρώτη εμφανής αλλαγή μετά το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ θα είναι η μετατόπισή του σε ακόμα πιο συντηρητικές θέσεις, για να πραγματοποιηθούν και όσο γίνεται ταχύτερα οι αντιδραστικές προσαρμογές που προωθεί το πολυεθνικό κεφάλαιο, η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση, στην οικονομική - κοινωνική - πολιτική ζωή του τόπου.

Εξάλλου η κυβέρνηση Σημίτη έχει δώσει σαφή δείγματα γραφής προς αυτή την κατεύθυνση, στους έξι μήνες που βρίσκεται στην εξουσία. Λιγότερη, έως ανύπαρκτη "κοινωνική ευαισθησία" - βλέπε περίπτωση συνταξιούχων - περισσότερη αποφασιστικότητα για τις υποθέσεις των μεγάλων αφεντικών και απροσχημάτιστη υποτέλεια και υποταγή στους ισχυρούς συμμάχους.

Επίσης κανένα από τα ηγετικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, δεν έχει αμφισβητήσει το ρόλο του ΠΑΣΟΚ στο σημερινό, δικομματικό, σύστημα διακυβέρνησης του τόπου. Ολοι έχουν συνειδητοποιήσει και αποδεχτεί ότι το κυβερνών κόμμα είναι κόμμα που δρα, με όλους τους κανόνες του "παιχνιδιού", για τον "κοινό σκοπό". Η "εθνική πολιτική" και η "κοινωνική συναίνεση" αποτελούν τα εργαλεία για την πορεία χέρι χέρι με τη ΝΔ και τους υπόλοιπους εταίρους του δικομματισμού.

Ασφαλώς στο συνέδριο υπάρχει ανοιχτό το ενδεχόμενο της διάσπασης του ΠΑΣΟΚ, μόνο και μόνο εξαιτίας της λυσσαλέας διαμάχης για την εξουσία. Ακριβώς όμως επειδή σε αυτή τη βάση μπορεί να γίνει η διάσπαση, η ίδια βάση, η εξουσία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως "συγκολλητική" ουσία μεταξύ των διαδόχων. Εξάλλου η ύπαρξη πολυτασικών, πολυσυλλεκτικών κομμάτων "είναι στη μόδα" τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη και τώρα μεταφέρεται και στη χώρα μας. Πρόκειται για τα "μεγάλα κόμματα εξουσίας" που στεγάζουν κάτω από την ίδια σκέπη "κάθε καρυδιάς καρύδι", με μοναδικό κοινό παρονομαστή την κατάκτηση και διαχείριση της εξουσίας.

Το παράδειγμα άλλωστε της ΝΔ είναι χαρακτηριστικό. Υπάρχει κάποιος λόγος μήπως να μη "φορεθεί" αυτό το μοντέλο και από το ΠΑΣΟΚ;

***

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ

*ΣΠΟΤ*

Η πρώτη εμφανής αλλαγή μετά το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ θα είναι η μετατόπισή του σε πιο συντηρητικές θέσεις, για να πραγματοποιηθούν όσο γίνεται ταχύτερα οι αντιδραστικές προσαρμογές που προωθεί το πολυεθνικό κεφάλαιο, η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση