ΖΑΧΑΡΑΚΙ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

(Του απεσταλμένου μας

Θανάση ΛΕΚΑΤΗ

Φωτογραφίες: Μανώλης ΠΑΚΙΑΣ)

Περισσότερο με μια κραυγή αγωνίας έμοιαζε το φετινό ΑΝΤΑΜΩΜΑ των Αγραφιώτικων χωριών, παρά με σύναξη, όπου μαζεύονται οι συντοπίτες μια φορά το χρόνο.

Τα προβλήματα των χωριών της νότιας Πίνδου, όχι μόνο δεν έχουν πάρει το δρόμο για τη λύση τους, αντίθετα, σ' αυτά προστίθενται κι άλλα. Ο φετινός εφιάλτης ονομάζεται "Ιωάννης Καποδίστριας" και είναι το κυβερνητικό σχέδιο για την τελική εξαφάνιση των χωριών από το χάρτη, την ερήμωση του ορεινού όγκου από τους φυσικούς του κατοίκους.

Το 7ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Αγραφιωτών έγινε φέτος σε μια μαγευτική τοποθεσία. Στο Ζαχαράκι.Ακριβώς στο σημείο που συναντώνται οι νομοί Καρδίτσας, Ευρυτανίας και Φθιώτιδας. Σ' ένα ξέφωτο, μέσα σ' ένα δάσος από έλατα και κέδρα. Το σημείο συνάντησης, ο αριθμός όσων συμμετείχαν και τα χωριά από τα οποία προέρχονταν, σηματοδοτούν μια ιδιαιτερότητα του φετινού Ανταμώματος. Πάνω από 2.000 Αγραφιώτες, αλλά και κάτοικοι άλλων ορεινών χωριών που άρχιζαν από το Μέτσοβο κι έφταναν μέχρι και το Δομοκό, έφτιαχναν ένα ανθρώπινο μωσαϊκό που απλώθηκε κάτω απ' τα έλατα, έψησε κατσίκια και κοκορέτσια, χόρεψε, χωρίς όμως ούτε στιγμή να ξεχάσει το βασικό λόγο του Ανταμώματος: Τη διαμαρτυρία για όσα δεν κάνει η πολιτεία, όχι μόνο για τα βασικά χωριά των Αγράφων, αλλά και για το σύνολο του ορεινού όγκου της Πίνδου. Οχι τυχαία, το φετινό Αντάμωμα είχε τίτλο "Οι Ελληνες της Πίνδου".Ηταν δηλαδή ένα Αντάμωμα ανθρώπων που προέρχονται από έναν τόπο συνώνυμο της λευτεριάς και της λεβεντιάς. Εναν τόπο όπου, ενώ ο επισκέπτης μένει άλαλος μπροστά στην τόση ομορφιά του, ο κάτοικος πρέπει να καταβάλει ηρωικές προσπάθειες για να κρατηθεί κι άλλη μια μέρα εκεί.

Το Σάββατο, στη ράχη που πάνω της σέρνεται ένας χωματόδρομος σκεπασμένος για χιλιόμετρα με έλατα, απ' το σταυροδρόμι του Αη Γιάννη,μετά την Τσούκα,μέχρι το Ζαχαράκι,γίναμε μάρτυρες της σκληρής ζωής που πρέπει να κάνουν οι ξυλοκόποι εκεί. Οικογένειες ολόκληρες, που έχουν μετακομίσει πάνω στο βουνό σε πρόχειρα καταλύματα, πάλευαν μέχρι αργά το απόγευμα τους κορμούς με τα μουλάρια.

Σε μια αφελή παρατήρησή μας για την ομορφιά του διάσελου που τους βρήκαμε να ξαποσταίνουν, εισπράξαμε αυτό που αρκετές φορές μετά βρήκαμε μπροστά μας. Μια πίκρα. "Ωραία περνάμε, αλλά λίγο ξεχασμένοι, όπως πάντα",ήταν η απάντηση που τα 'λεγε όλα. Και για την ευγένειά της και για την αλήθεια της. Το ίδιο βράδυ στον Κλειτσό της Ευρυτανίας μαθαίναμε πως απ' τα χιλιάδες πρόβατα που υπήρχαν άλλοτε, τώρα έχουν μείνει μόνο δύο 300άρια κοπάδια. Και στη Φουρνά ακόμα, κεφαλοχώρι κοντά στα 1.000 μέτρα που κατόρθωσε να παραμείνει ως τώρα δήμος, διαπιστώναμε πως οι νέοι είναι λίγοι.

Την άλλη μέρα το πρωί, την Κυριακή, στο Ζαχαράκι, ο ευγενέστατος στις εκφράσεις του δήμαρχος Φουρνά Σπύρος Ματσούκας παρ' ότι προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τις πλέον ήπιες εκφράσεις για την κυβερνητική πολιτική, δεν κατόρθωσε να κρύψει ορισμένες αλήθειες. Οτι μειώνεται σταθερά ο πληθυσμός. Οτι το δάσος, κύρια πηγή πλούτου για την περιοχή, χρειάζεται φροντίδα και έργα για να κρατήσει κόσμο κοντά του. Οτι το εργοστάσιο της ξυλείας είναι δύο χρόνια κλειστό. Οτι ο τουρισμός χρειάζεται υποδομή και τα μνημεία αναστηλώσεις. Κι όλα αυτά χρήμα.

Ο δήμαρχος Ρεντίνας Αριστοτέλης Αυγέρος,επίσης αναγκάστηκε να κάνει μια εκτενέστατη ιστορική αναφορά στην περιοχή - άρχισε απ' το Βυζάντιο κι έφτασε στην Εθνική Αντίσταση - για να πει το αυτονόητο: Κανένας κεντρικός σχεδιασμός δεν μπορεί να δικαιολογήσει την εξαφάνιση της ιστορικής αυτής τοποθεσίας απ' το χάρτη. "Εχουμε αγωνία για το μέλλον του δήμου",είπε. Το σχέδιο "Καποδίστριας" συνέχισε, διαλύει, καταστρέφει, εξαφανίζει τη Ρεντίνα.

Κι αυτήν την απειλή για την ίδια την ύπαρξη των χωρικών στο μέλλον δεν μπόρεσε να την κρύψει κανένα από τα παριστάμενα λιγοστά στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Είναι χαρακτηριστικό πως ο ίδιος ο γενικός γραμματέας της Περιφέρειας προτίμησε να δηλώσει πως δεν είναι ώρα για αναφορές σε έργα και εξάντλησε το χαιρετισμό του σε φολκλορικές αναφορές.

Δυστυχώς, η λεβεντιά που πήρε το "λόγο" μετά, με τη μορφή χορευτικών συγκροτημάτων απ' όλα τα αγραφιώτικα χωριά, δεν μπόρεσε να απαλύνει την εντύπωση: Τα Αγραφα θα παραμείνουν Αγραφα χωρίς Αγραφιώτες. Αυτό έχουν αποφασίσει κέντρα εξουσίας που αντιλαμβάνονται τις αιωνόβιες κοινότητες των ανθρώπων μόνο σαν λογιστικές πράξεις.

Υπό ένα τέτοιο πρίσμα, τα χωριά των Αγράφων είναι "ζημιογόνες επιχειρήσεις". Και γι' αυτό, λένε, οι υπάλληλοι των Βρυξελλών, αυτά τα χωριά πρέπει να κλείσουν ως οικονομικές πραγματικότητες και η περιουσία τους να δοθεί στους ιδιώτες για "αξιοποίηση".

Είναι ανατρέψιμη αυτή η προοπτική; Κατηγορηματικά: ΝΑΙ. Με μία προϋπόθεση: Να ξαναβρούν οι Αγραφιώτες το βήμα τους. Αυτό που περπάτησαν αιώνες. Το ανυπότακτο. Να θυμηθούν οι απόγονοι τους νεκρούς που έπεσαν, όχι για μια χαμοζωή που θα σέρνεται, για ένα ρουσφέτι στα γραφεία κομμάτων ανάξιων να κυβερνούν ένα λεύτερο λαό. Και να αξιώσουν μια ανάπτυξη του τόπου τους, τέτοια που δε χωράει στα στενά ορειβατικά μονοπάτια των απατεώνων που λυμαίνονται τα ΕΟΚικά προγράμματα. Μια ανάπτυξη που να ταιριάζει σ' ένα λαό που ξέρει να παράγει ξυλεία, να παράγει γάλα, να παράγει μαλλί. Μια ανάπτυξη που να ταιριάζει σ' ένα λαό που θέλει τα παιδιά του να σπουδάζουν στον τόπο τους και για τον τόπο τους κι όχι να περιφέρονται άνεργα, χαπακωμένα στις μεγαλουπόλεις του σχεδίου "Καποδίστριας".