Η πίστη στην ανάσταση των νεκρών δεν πρωτοεμφανίζεται με το χριστιανισμό. Είναι μια αρχέγονη πίστη. Σ' αυτό άλλωστε οφείλεται εν πολλοίς και η επιτυχία που σημείωσε η χριστιανική αυτή διδασκαλία: είχε πίσω της, προϋπέθετε μια πανάρχαια, βαθιά ριζωμένη πίστη. Γι' αυτό και δεν υπάρχει σχεδόν θρησκεία, που να μην έχει εντάξει στη διδασκαλία της, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, το κεντρικό αυτό θέμα.

Πολύ περισσότερο οι παρατηρήσεις αυτές ισχύουν για την ιστορία. Βεβαίως αποτελούν προσφιλή ύλη και των ποιητών. Ο Σολωμός έβλεπε την ελευθερία να ζωντανεύει από τα κόκαλα των Ελλήνων. Και ο Ρίτσος εκφράζει τη βεβαιότητα πως οι νεκροί, κάτω από το χώμα, κρατάνε στα χέρια τους της καμπάνας το σκοινί, γιατί θά 'ρθει η ώρα που αυτοί θα εγερθούν, θα χτυπήσουν τις καμπάνες της ανάστασης. Αλλά να μην πούμε, ότι πρόκειται μόνο γι' αυτό. Οτι πρόκειται μόνο για λυρικές εικόνες που τις φιλοτεχνεί η φαντασία των ποιητών. Η διαλεκτική εναλλαγή θανάτου και ζωής είναι νόμος της ίδιας της ιστορίας. Ο σημερινός μισοπεθαμένος (παρά τις παραπλανητικές εκλάμψεις του) κόσμος προχωρεί προς την ολοκλήρωση της διαδικασίας της διάλυσης και της αποσύνθεσής του. Για να γεννηθεί, από το θάνατό του, ο άλλος, αυτός που η ανθρωπότητα προσδοκά. Και τότε θα χρειαστεί να κρατήσει ο άνθρωπος αυτό τον κόσμο, αν είναι δυνατό, για πάντα, επεμβαίνοντας έστω και σ' αυτή την ιστορική νομοτέλεια της αδιάκοπης αλλαγής+ατ γιατί θα έχει ο άνθρωπος αποκτήσει την ανεκτίμητη πείρα των αιώνων που πέρασαν. Θα έχει μάθει, τι πρέπει να αλλάζει και τι δεν πρέπει να αλλάζει. Και πιστεύω ότι τώρα, σ' αυτά τα χρόνια, διδάσκεται το "μέγιστον μάθημά του".