Η απόφαση για αλλαγή του ρόλου και της λειτουργίας της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης (ΕΒΖ), είναι ειλημμένη και τώρα μπαίνουν σε εφαρμογή συγκεκριμένα μέτρα για την υλοποίησή της. Η ΕΒΖ - που μέχρι τώρα λειτουργούσε και με κριτήρια κοινωνικά - αλλάζει χαρακτήρα και θα λειτουργεί με καθαρά επιχειρηματικά κριτήρια και με αποκλειστικό στόχο την αύξηση των κερδών της. Αυτό, πλέον, δεν αποτελεί μυστικό, καθώς το ομολογούν δημόσια διευθυντικά στελέχη της βιομηχανίας, που δεν κρύβουν ότι κινούνται στην κατεύθυνση της γενικότερης κυβερνητικής πολιτικής, η οποία προωθεί τη συρρίκνωση του δημοσίου τομέα της οικονομίας. Ετσι, τα στελέχη αυτά δηλώνουν πως δεν ενδιαφέρουν πια τη βιομηχανία οι μικροί παραγωγοί, παρά μόνο οι μεγαλοκαλλιεργητές.

Μάλιστα, κυκλοφορούν έντονες φήμες για πώληση - ίσως στην αρχή μέρους των μετοχών - της ΕΒΖ σε ξένους. Ενδιαφέρον για αγορά φαίνεται να δείχνει καιγερμανική εταιρία. Σε μια τέτοια περίπτωση, όμως, υπάρχει ο κίνδυνος η ξένη εταιρία, που θα καρπωθεί το δικαίωμα παραγωγής 319.000 τόνων ζάχαρης που κατέχει η χώρα μας, με βάση απόφαση της ΕΕ, να το χρησιμοποιήσει για τευτλοκαλλιέργεια, όχι στην Ελλάδα, αλλά σε άλλες χώρες της ΕΕ, όπου οι συνθήκες - καιρικές και παραγωγικές - μπορεί να είναι αποδοτικότερες. Ετσι, η χώρα μας θα χάσει το δικαίωμα παραγωγής ζάχαρης, οι εισαγωγές θα αυξηθούν κατακόρυφα και χιλιάδες Ελληνες τευτλοπαραγωγοί θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν κι αυτή την καλλιέργεια.

Για την εφαρμογή αυτής της απόφασης - όπως προαναφέραμε - λαμβάνονται ήδη συγκεκριμένα μέτρα. Αμεσα αποτελέσματα αυτών των μέτρων θα είναι:

• Μείωση της τευτλοκαλλιέργειας και ως εκ τούτου της παραγωγής ζάχαρης, ώστε ν' ανταποκριθεί η χώρα μας - σε πρώτη φάση - στο πλαφόν που θέτει η ΕΕ και στη συνέχεια να παράγει ακόμα μικρότερη ποσότητα.
• Μείωση του εισοδήματος των τευτλοπαραγωγών, ώστε να αποθαρρυνθούν να ασχολούνται μ' αυτό το προϊόν.
• Αύξηση των κερδών της βιομηχανίας, ώστε - όταν έρθει η ώρα - να πουληθεί κερδοφόρα στους ιδιώτες.

Η διοίκηση της ΕΒΖ αποφάσισε να προχωρήσει άμεσα, από φέτος, σ' αυτή τη διαδικασία. (Την προηγούμενη βδομάδα τα μέτρα συζητήθηκαν σε σύσκεψη διευθυντών - προϊσταμένων γεωπονικών υπηρεσιών της ΕΒΖ, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη).

Για να υλοποιηθεί η μείωση της τευτλοκαλλιέργειας, αποφασίστηκε η αλλαγή της κατανομής της ποσόστωσης. Τώρα η ποσόστωση θα παραχωρείται με βάση την παραγωγή σε τόνους κι όχι με βάση τα στρέμματα, όπως ίσχυε. Ο υπολογισμός της θα καθορίζεται σε σχέση με το μέσο όρο παραγωγής στα τελευταία τέσσερα χρόνια, αλλά και στη βάση ενός μέσου όρου ζαχαρικού τίτλου 16%. Για να γίνει κατανοητό το τελευταίο, αναφέρουμε ένα παράδειγμα: Ενας παραγωγός θα δικαιούται να παράγει π. χ. 100 τόνους τεύτλων, αν στην τετραετία που πέρασε είχε μέσο όρο ζαχαρικού τίτλου 16%. Αν, όμως, είχε μικρότερο μέσο όρο ζαχαρικού τίτλου, τότε θα του αφαιρείται αναλόγως και από το δικαίωμα παραγωγής. Ετσι, θα μειωθούν, εξ αντικειμένου, τα στρέμματα.

Η ΕΒΖ επιμένει σ' αυτό το μέτρο, παρά το γεγονός ότι υπήρξαν προτάσεις να λαμβάνεται ως μέσος όρος ζαχαρικού τίτλου το 14,5% που αποτελεί και το μέσο όρο που παρουσιάζει η συνολική παραγωγή, η οποία συγκεντρώνεται από τα εργοστάσιά της. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η απόφαση για κατάργηση του ορίου 12% στο ζαχαρικό τίτλο. Το όριο αυτό έδινε τη δυνατότητα να απολαμβάνουν κάποιο εισόδημα και οι παραγωγοί των οποίων - λόγω καιρικών ή άλλων δυσμενών συνθηκών - τα τεύτλα ήταν υποβαθμισμένα και δεν παρουσίαζαν υψηλό ποσοστό σακχάρου.

Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αρκετοί παραγωγοί εκφράζουν παράπονα για αδικίες στην εκτίμηση του σακχάρου από τους εκτιμητές της ΕΒΖ, καθώς και για το γεγονός ότι η εκτίμηση για τις ξένες ύλες - που γίνεται στα "κουτουρού" και απλώς με το μάτι - καθορίζει, σχεδόν πάντα, ποσοστό πάνω από 5%, ανεξαρτήτως της καθαρότητας των τεύτλων.

Για να μειωθεί το εισόδημα των τευτλοκαλλιεργητών,αποφασίστηκε η καθιέρωση τριών τιμών για το προϊόν, αντί της μιας και ενιαίας, που ίσχυε. Τώρα οι παραγωγοί, για την Α ποσόστωση θα πληρώνονται το 98% της εξαγγελθείσας τιμής από την ΕΒΖ και το υπόλοιπο 2% ορίζεται ως συμμετοχή των αγροτών στο κόστος λειτουργίας της βιομηχανίας. Για τη Β ποσόστωση η τιμή αρχικά θα είναι το 88% της εξαγγελθείσας και από τη δεύτερη χρονιά το 76%. Για την Γ ποσόστωση ορίστηκε το 60% και για τις επόμενες χρονιές το 50% ή το 40%, όπως κρίνει η ΕΒΖ. Ταυτόχρονα, παρατείνεται ο χρόνος εξόφλησης των παραγωγών,από 30 σε 35 μέρες, μετά την παράδοση του προϊόντος, ενώ μελετάται και η συμμετοχή του παραγωγού στο κόστος μεταφοράς του προϊόντος. Στην ίδια κατεύθυνση - και προκειμένου, εκτός των άλλων να καλυφθούν τα πρόστιμα της ΕΕ στην ΕΒΖ, λόγω υπέρβασης του πλαφόν ζάχαρης - η βιομηχανία αποφάσισε να επιβληθούν τσουχτερά πρόστιμα, σε όσους παραγωγούς καλλιέργησαν παραπάνω στρέμματα, απ' όσα προέβλεπε η σύμβασή τους με τα εργοστάσια. Για να δικαιολογήσει αυτά τα πρόστιμα η ΕΒΖ επικαλείται έναν κανονισμό που αναγράφεται στα συμβόλαια και προβλέπει πρόστιμο 30% επί του εισοδήματος από κάθε στρέμμα που καλλιεργήθηκε παραπάνω, που υπολογίζεται σε 25.000 δραχμές το στρέμμα. Εναν κανονισμό, όμως, που, ενώ υπάρχει επί 35 χρόνια, παρέμεινε ανενεργός και εφαρμόζεται για πρώτη φορά.

Υπολογίζεται ότι φέτος καλλιεργήθηκαν πανελλαδικά 35.000 στρέμματα παραπάνω από όσα προέβλεπαν τα συμβόλαια και 4.000 περίπου παραγωγοί θα αναγκαστούν να πληρώσουν πρόστιμο, που συνολικά πλησιάζει τα 900.000.000 δραχμές.

Και σ' αυτό το μέτρο η διοίκηση της ΕΒΖ παρουσιάζεται άτεγκτη, παρά το γεγονός ότι πλήττει παραγωγούς που βοήθησαν τη βιομηχανία, όταν χρειαζόταν ζάχαρη και ενάντια σε άλλες εισηγήσεις που πρότειναν είτε να μην επιβληθούν καθόλου πρόστιμα - αφού η ίδια η βιομηχανία διαμήνυε σε παραγωγούς να καλλιεργήσουν παραπάνω και δε θα τιμωρηθούν - είτε να είναι μικρότερα - κι όχι 25.000 για κάθε στρέμμα - ή να τιμωρηθούν μόνο όσοι "παρανομούν" σχεδόν κάθε χρόνο και προκλητικά. Στη μείωση του εισοδήματος των τευτλοπαραγωγών συντελούν και οι κρατήσεις 2% για τον ΕΛΓΑ και 0,08% για την ΠΑΣΕΓΕΣ.

Για την υλοποίηση του στόχου αύξηση των κερδών,η ΕΒΖ προχώρησε - εκτός από τη μείωση των τιμών στα τεύτλα - και σε μειώσεις μισθών των εργαζομένων,ενώ και οι συνθήκες εργασίας και διαβίωσης στα εργοστάσιά της είναι άθλιες και ανθυγιεινές, με αποτέλεσμα να δημιουργούν σοβαρά προβλήματα υγείας.

Ομως, δεν εμφανίζεται το ίδιο "σφιχτή" και"οικονόμα" σε ό,τι αφορά κάποιες επιχειρηματικές δραστηριότητές της.

Ετσι, υπήρχαν καταγγελίες ότι την περασμένη Ανοιξη προχώρησε σε εισαγωγή 40.000 τόνων ζάχαρης από άλλες χώρες της ΕΕ - πλήρωσε γι' αυτό δισεκατομμύρια - χωρίς να χρειάζεται τόσο μεγάλη ποσότητα. Αυτό είχε αποτέλεσμα να διαθέτει σήμερα πλεόνασμα ζάχαρης και να προσπαθεί με κάθε τρόπο να μειώσει την ελληνική παραγωγή. Επίσης υπήρχε καταγγελία ότι πούλησε πούλπα σε πολύ χαμηλή τιμή - με τη δικαιολογία ότι δεν έβρισκε αγοραστές - μ' αποτέλεσμα να ζημιωθεί πολλά εκατομμύρια. Αραγε, ζητήθηκαν ευθύνες για όλα αυτά και τιμωρήθηκαν όσοι ευθύνονται;

Τα μέτρα αυτά που λαμβάνει η ΕΒΖ - προφανώς κατ' εντολήν της κυβέρνησης και της ΕΕ - έχουν προκαλέσει αναστάτωση στους τευτλοπαραγωγούς. Ηδη σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στη Λάρισα, στάλθηκε το μήνυμα, προς τη διοίκηση της βιομηχανίας και προς την κυβέρνηση ότι οι αγρότες θα αντιδράσουν δυναμικά. Συνδικαλιστές δήλωναν, μάλιστα, ότι οι πρώτες κινητοποιήσεις φέτος θα αφορούν τον αποκλεισμό με τρακτέρ των εργοστασίων της ΕΒΖ.

Π. Ρ.