Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα, στο Κοινοβουλευτικό Κέντρο, η δεύτερη συνάντηση των ηγετών των κομμάτων, κινημάτων, κοινοβουλευτικών και βουλευτικών ομάδων της αντιπολίτευσης. Στη συνάντηση αυτή μετείχε και ο γνωστός Ρώσος πολιτικός, λαϊκός βουλευτής της ΣΟΣΔ Ρωσίας, μέλος του βομβαρδισμένου από τον Μπορίς Γιέλτσιν τον Οκτώβρη 1993 Ανωτάτου Σοβιέτ της Ρωσίας, γραμματέας της ΚΕ της Ρωσικής Παλλαϊκής Ενωσης (ΡΠΕ) Νικολάι Παβλόφ. Τον παρακάλεσα εκ μέρους του "Ρ" να μεταφέρει τις εντυπώσεις του για τη σύσκεψη αυτή: τι θέματα συζητήθηκαν, πώς διεξήχθη η συζήτηση και τι αποφάσεις πάρθηκαν.

- Στην ημερήσια διάταξη της σύσκεψης υπήρχαν τρία ζητήματα: εισήγηση του προέδρου της Επιτροπής Νομοθεσίας της Κρατικής Δούμας Α. Λουκιάνοφ για τη νομοθετική δουλιά της Δούμας, εισήγηση για το σπάσιμο του πληροφοριακού αποκλεισμού που παρουσίασε ο συμπρόεδρος της Λαϊκοπατριωτικής Ενωσης Ρωσίας(ΛΠΕΡ) Α. Ποντμπεριόζκιν και ενημέρωση για το ζήτημα της μομφής κατά της κυβέρνησης που έκανε ο πρόεδρος της ΛΠΕΡ και πρόεδρος της ΚΕ του ΚΚΡΟ Γκενάντι Ζιουγκάνοφ. Κατόπιν, μετά τις απαντήσεις στις ερωτήσεις, έγινε ανταλλαγή γνωμών για τις παραπέρα εξελίξεις και ποια γραμμή πρέπει να ακολουθήσει η αντιπολίτευση προς όφελος του λαού.

- Νικολάι Αλεξάντροβιτς, κρίνοντας, όμως, από τις πληροφορίες, που μετέδωσαν διάφορα κανάλια της τηλεόρασης, ο Ζιουγκάνοφ, παρά τη σοβαρή κριτική που δέχτηκε, κατόρθωσε να διατηρήσει την ενότητα της αντιπολίτευσης και να τη διαφυλάξει από τη διάσπαση. "Η συνάντηση έληξε με συμφιλίωση"...

- Θα έλεγα τούτο: όπως δεν υπήρχε καμιά διάσπαση στην αντιπολίτευση, δεν υπήρχε και καμιά συμφιλίωση και δεν μπορούσε να υπάρχει, εφόσον δεν υπάρχει ούτε ενότητα στην αντιπολίτευση. Αντιπολίτευση είναι ο Μπαμπούριν, ο Ζιουγκάνοφ, ο Τιούλκιν, ο Λιμόνοφ, ο Ανπίλοφ, αντιπολίτευση ή ψευτοαντιπολίτευση είναι, επίσης, ο Λέμπεντ και ο Γιαβλίνσκι. Η άποψή μου είναι πολύ συγκεκριμένη, ναι ο Γιαβλίνσκι είναι αντιπολίτευση, αλλά αρνητική για τη Ρωσία. Και εφόσον στην αντιπολίτευση υπάρχουν διάφορες απόψεις και θέσεις, που εκπροσωπούνται από διάφορους πολιτικούς και οργανώσεις, άνισες ως προς την αριθμητική δύναμη και την ιστορία τους (μερικές έχουν στην πλάτη τους 5 χρόνια, ενώ άλλες 100 χρόνια), να μιλάει κανείς για κάποια διάσπαση είναι τουλάχιστον αφέλεια.

Στη σύσκεψη αυτή το μεγαλύτερο μέρος ήταν εκπρόσωποι της ΛΠΕΡ. Ηταν, όμως, και κείνοι που δεν ανήκουν στη ΛΠΕΡ. Πρόκειται πριν απ' όλα για τη δική μας ΡΠΕ μ' επικεφαλής τον Σεργκέι Μπαμπούριν και το ΚΕΚΡ με επικεφαλής τον Βίκτορ Τιούλκιν. Μπορεί κανείς να τους αντιμετωπίζει κατά διαφορετικό τρόπο, αφ' υψηλού, να τους αποκαλεί "μικρούς" ή, αντίθετα, "πρωτοπόρο τμήμα", τα πάντα εξαρτώνται από την οπτική γωνία, αλλά η ύπαρξή τους είναι αναμφισβήτητη πραγματικότητα στην πολιτική ζωή της Ρωσίας. Το ίδιο το γεγονός συμμετοχής της ΡΠΕ και του ΚΕΚΡ μαζί με τη ΛΠΕΡ στη συζήτηση της σημερινής κατάστασης, τη θεωρώ για την ώρα θετική. Διότι είναι πολύ κακό και μάλιστα απαράδεκτο όταν επικρίνουν τον πολιτικό σύμμαχο από την τηλεόραση του πολιτικού αντιπάλου. Οταν ο Γκενάντι Αντρέγεβιτς δηλώνει δημόσια στο πολύ εχθρικό τηλεοπτικό κανάλι της ΝΤΒ, στην εκπομπή "Ιτόγκι", ότι τάχα ο Μπαμπούριν σιγοντάρει τους Νεμτσόφ και Γιαβλίνσκι, πονάω και λυπούμε για τον αξιότιμο Γκενάντι Αντρέγεβιτς, με τον οποίο συμμετείχαμε από κοινού στις διαδηλώσεις, διότι αυτός μιλάει στην τηλεόραση και σε δομές, το ίδιο εχθρικές και προς τον Σεργκέι Μπαμπούριν και τον Γκενάντι Αντρέγεβιτς Ζιουγκάνοφ.

- Μα ο Ζιουγκάνοφ είπε μια φανερή αναλήθεια!

- Κατά την άποψή μου, αυτά που είπε δεν είναι απλώς αναλήθεια, αλλά παράλογος ισχυρισμός, που ούτε καν σκοπεύω να σχολιάσω. Είναι λυπηρό που ένας πολιτικός κάτω από συναισθηματική φόρτιση, πάνω στην έξαψή του, μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό του τέτοια πράγματα. Ετσι, λοιπόν, αυτές οι συσκέψεις, για τις οποίες κουβεντιάζουμε, είναι επιπλέον θετικές για το γεγονός ότι οι ηγέτες, πρόσωπο με πρόσωπο, συζητούν για μια πραγματικά πολύ περίπλοκη πολιτική κατάσταση και αποσαφηνίζουν τις απόψεις τους.

Οι θέσεις των μετεχόντων είναι γνωστές, δεν υπάρχει κανένα μυστικό. Ο Γκενάντι Ζιουγκάνοφ υποστήριξε ότι η Κοινοβουλευτική Ομάδα και το κόμμα του έλαβαν μια πολύ βαριά απόφαση να αποσύρουν την πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης και θεωρούν ότι ορθώς έπραξαν. Και θέλουν, εμείς, δηλαδή τα άλλα τμήματα της αντιπολίτευσης, "να συμβάλουμε", ώστε να εφαρμοστούν αυτές οι αποφάσεις. Θα ήμασταν πολύ χαρούμενοι αν αυτά που ειπώθηκαν δημοσίως - στη Δούμα, στον Τύπο, στην τηλεόραση - "θα πετύχουμε να ΜΗΝ ανέβουν τα ενοίκια, να ΜΗΝ αυξηθούν, αλλά να μειωθούν οι τιμές της ηλεκτρενέργειας και των μέσων μεταφοράς, να εξοφλούνται τα χρέη για τις συντάξεις και τις αποταμιεύσεις, να επανακτηθεί η αξία των υποτιμημένων αποταμιεύσεων", εκπληρώνονταν. Θα είμαστε πολύ ευτυχείς και πρώτοι θα παραδεχτούμε τη στρατηγική διορατικότητα των ηγετών του ΚΚΡΟ και της ΛΠΕΡ. Εμείς, όμως, η ΡΠΕ, δεν πιστεύουμε ότι μπορεί να επιτευχθούν αυτά με αυτό τον τρόπο και σχετικά μ' αυτό ο Σ. Μπαμπούριν ήταν πολύ σαφής και ακριβής. Η θέση μας αρχών είναι να ετοιμαζόμαστε να επανέλθουμε στο ζήτημα της δυσπιστίας στην κυβέρνηση.

Αυτό είναι, στην ουσία, το νόημα της συζήτησης που έγινε. Συμφωνήσαμε να ξανασυναντηθούμε. Η πλειοψηφία υποστήριξε ότι πριν από τη "στρογγυλή τράπεζα" που υποσχέθηκε ο Πρόεδρος, να διοργανωθεί συμβουλευτική σύσκεψη της αντιπολίτευσης για τα καίρια ζητήματα. Νομίζω ότι θα είναι ωφέλιμη, διότι όποιος πάει στη "στρογγυλή τράπεζα", που πρόκειται για περιορισμένο κύκλο πολιτικών, θα έχει την εντολή του ευρύτερου κύκλου της αντιπολίτευσης. Πιστεύω ότι η σύσκεψη αυτή θα μπορεί να τους βοηθήσει, θα νιώθουν πιο σίγουροι. Η σύσκεψη υιοθέτησε μια πολύ τυπική Ανακοίνωση, στην οποία αναφέρεται το ίδιο το γεγονός της σύσκεψης και ορισμένες γενικές θέσεις.

- Σημαίνει άραγε αυτό, κατά την εκτίμησή σας, ότι οι διαφωνίες ανάμεσα στη ΛΠΕΡ του Ζιουγκάνοφ και τη ΡΠΕ του Μπαμπούριν εξομαλύνθηκαν ή εξαλείφτηκαν;

- Παρ'όλες τις έντονες αντιθέσεις που προέκυψαν τελευταία, δεν πρέπει να δραματοποιούνται τα πράγματα, όπως ανέφερε στην ομιλία του ο Σ. Μπαμπούριν. Είπε: Δε θεωρούμε την κατάσταση αδιέξοδη, όσο έντονες κι αν είναι οι διαφωνίες για την εκτίμησή της ανάμεσα σε μας και την πλειοψηφία της αντιπολίτευσης, δε θεωρούμε ότι δεν έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί προς την κατεύθυνση που εμείς, η μειοψηφία, θεωρούμε σωστή. Ναι, είμαστε σήμερα εκπρόσωποι της μειοψηφίας στη Δούμα και στον ευρύτερο χώρο της αντιπολίτευσης. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι είμαστε εκπρόσωποι της μειοψηφίας στην κοινωνία.

Δεν ισχυριζόμαστε και το αντίθετο ότι την άποψή μας, τις αρνητικές εκτιμήσεις μας για την πρόταση μομφής την ασπάζεται τάχα η πλειονότητα του λαού. Είναι άγνωστο αυτό. Ο Γκενάντι Αντρέγεβιτς Ζιουγκάνοφ διατείνεται ότι τον υποστηρίζει το 98% των μελών του ΚΚΡΟ στις περιοχές στις οποίες περιόδευσε. Ο Βίκτορ Αρκάντιεβιτς Τιούλκιν είπε το αντίθετο: εκεί που αυτός πήγε και μίλησε επικριτικά για τις αποφάσεις του ΚΚΡΟ, βρήκε, επίσης, κατανόηση. Βλέπετε πως όλα είναι υποκειμενικά. Με γνώμονα τη δική μου πείρα και τα ταξίδια στις περιοχές, σχημάτισα μια ορισμένη άποψη, αλλά δε θα μιλήσω καν γι' αυτή, γιατί είναι αρκετά υποκειμενική.

Εμείς λέμε: σήμερα στην αντιπολίτευση διαμορφώθηκαν αντικειμενικά δυο προσεγγίσεις των μελλοντικών ενεργειών, της τακτικής της πολιτικής πάλης. Και το γεγονός ότι σήμερα μια απ' αυτές επικράτησε στη Δούμα, δεν πρέπει να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η δεύτερη προσέγγιση, που εκπροσωπείται από τον Σ. Μπαμπούριν, να θεωρηθεί λανθασμένη, που καταστρέφει την ενότητα, που δήθεν προκαλεί λαθεμένες ενέργειες. Αυτός ο πειρασμός που υπάρχει πάντα στην πλειοψηφία είναι επικίνδυνος. Η πλειοψηφία έχει πάντα την επιθυμία να "πνίξει" τη μειοψηφία, καθοδηγούμενη συνάμα από αγαθές διαθέσεις.

Ετσι, λοιπόν, παρά τη σκληρή και συχνά πολύ υποκειμενική, μη φιλική κριτική, που επέτρεψε στον εαυτό του ο Γκενάντι Αντρέγεβιτς και λυπούμαι πολύ (είναι ένας μεγάλος πολιτικός, έχει μεγάλο κόμμα και μεγάλη κοινοβουλευτική ομάδα, δεν έπρεπε να εκφραστεί κατ' αυτό τον τρόπο), παρ' όλα αυτά πήγαμε στη σύσκεψη και είπαμε: ναι, είμαστε αντιπολίτευση σ' αυτό το καθεστώς και όχι λιγότερο από σας, αλλά εκτιμούμε διαφορετικά την κατάσταση. Δεν έχουμε εμπιστοσύνη στον πρωθυπουργό Τσερνομίρντιν, δεν πιστεύουμε ότι αν πιάσουμε φιλία με τον Τσερνομίρντιν ή ακόμα κι αν απομακρυνθούν οι αντιπρόεδροι της κυβέρνησης Τσουμπάις και Νεμτσόφ (ακόμα περισσότερο που κανείς δε σκοπεύει να τους απομακρύνει! ) θα διορθωθεί η κατάσταση. Εχουμε ήδη καθήσει σε "στρογγυλή τράπεζα" με τον Τσερνομίρντιν το 1993 και ύστερα από τέσσερις μήνες ο Τσερνομίρντιν κάλεσε να διαλυθεί το Κοινοβούλιο και το διέλυσαν. Γιατί πρέπει να τον πιστέψουμε πάλι;

Ισως, αυτή να είναι η υποκειμενική μας άποψη που σχετίζεται με την πικρή μας εμπειρία του 1993. Ισως! Αλλά αυτή η άποψη δεν έχει σχέση με τα δικά μας αισθήματα, αλλά δεχόμαστε συνεχώς εξωτερικές ωθήσεις από τους συμπολίτες μας. Μας λένε: "Να είστε αποφασιστικοί, μην υποχωρείτε, μη φοβάστε, μη πιστεύετε!".

Ναντιέζντα ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ