ΣΜΥΡΝΗ(Του απεσταλμένου μας: Γιάννη ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΥ).-

Οταν αργά το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής 130 Ελληνες δημοσιογράφοι, πολιτικοί και μέλη διαφόρων κοινωνικών οργανώσεων ξεκινούσαν από το λιμάνι της Χίου για τον Τσεσμέ της απέναντι όχθης του Αιγαίου, όπου τους περίμεναν άλλοι τόσοι συνάδελφοι στην κοινή αγωνία των δύο λαών, ήξεραν πολύ καλά ότι τις δύο ακτές τις "χωρίζει" κάτι πολύ περισσότερο από δυο οργιές θάλασσα. Αλλά είναι ακριβώς αυτή η επίγνωση, η οποία είναι πίστη και αυτών που τους περίμεναν στην άλλη "πλευρά", αυτή που κάνει το εγχείρημα αυτών των συναντήσεων πιο επιτακτικό και πιο αναγκαίο.

Γιατί γνωρίζουν πως η ειρήνη είναι πολύ ακριβή για να την αφήσουν μονοπώλιο στα χέρια των κυβερνήσεων και των "ειδικών". Πολύ ακριβή για να την αφήσουν στους μεσίτες και τους "εργολάβους". Κι από αυτήν την άποψη κάθε κουβέντα που ειπώθηκε στις τρεις μέρες αυτής της συνάντησης που οργάνωσε η κίνηση "Δημοσιογράφοι στο Αιγαίο και τη Θράκη για την Ειρήνη" είναι σημαντική στην καταγραφή της, είναι επίσης σημαντική στη λειτουργία της σ' αυτήν καθ' αυτήν τη διάρκεια της συνάντησης. Μέχρι του χρόνου που θα ξαναβρεθούμε στην Αλεξανδρούπολη, θα 'χουμε όλοι χρόνο όχι μόνο να σκεφτούμε αλλά και να πράξουμε με βάση τις δεσμεύσεις που αναλάβαμε σ' αυτήν την πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση ανθρώπων που δε χρειάζονται ένα F16 για να λύσουν τις όποιες διαφορές τους, αν πράγματι υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στους λαούς.

Θα 'χουμε το χρόνο για να δράσουμε με βάση όσα τα κοινά συμπεράσματά μας για τον υπαρκτό εχθρό επιβάλλουν. Και με βάση αυτή τη μέχρι τότε δράση μας θα μπορούμε ή όχι να κοιτάξουμε ο ένας τον άλλον στα μάτια.

Οπως και να 'χει, όπως κι αν πράξει καθένας από μας μέχρι τότε, η συνάντηση της Σμύρνης είναι μία πραγματικότητα και τα όσα ειπώθηκαν στη διάρκειά της, είναι έτσι κι αλλιώς ένα χρήσιμο υλικό για όλους μας. Παραθέτουμε σήμερα μία περίληψη αυτής της συζήτησης:

Για το ζήτημα των μειονοτήτων ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Αλέξης Ηρακλείδης, σημείωσε ότι η θέση των μειονοτήτων ήταν σε εξάρτηση από το επίπεδο των σχέσεων των δύο χωρών.

Ο βουλευτής του Συνασπισμού Μουσταφά - Μουσταφά είπε ότι με παρέμβαση του ΝΑΤΟ από το 1950 και μετά άρχισε να γίνεται λόγος για τουρκική μειονότητα και τουρκικά σχολεία.

Η δημοσιογράφος της "Τζουμχουριέτ" Λεϊλά Ταβσανόγλου τόνισε ότι "ορισμένοι κύκλοι βλέπουν τον Πατριάρχη σαν τον αρχηγό των εχθρών" και κάνοντας μια μικρή ιστορική αναδρομή στις μειονότητες της Τουρκίας, ανέφερε το ρόλο των Γερμανών συμβούλων της οθωμανικής αυτοκρατορίας στις διώξεις των Αρμενίων και των Ποντίων.

Ο ιμβριακής καταγωγής Κώστας Αργαλειώτης,μέλος της Κίνησης για τα Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα, διεκδίκησε "το δικαίωμα να κρατάω τη σχέση μου με την Ιμβρο" και ζήτησε την επαναλειτουργία του μειονοτικού σχολείου, επανάκτηση της ιθαγένειας όσων Ελλήνων επιθυμούν και εξαναγκάστηκαν να φύγουν, αλλά και τη δυνατότητα επικοινωνίας της Ιμβρου με τα άλλα νησιά του Αιγαίου.

Μπορεί η αναζήτηση της απάντησης στο ερώτημα αν ο Τύπος είναι η αφορμή ή η αιτία της ελληνοτουρκικής έντασης, να μην έχει τέλος. Μπορεί να υποκρύπτει και κάποια υπερβολή. Αλλά μπορούμε να πούμε ότι εκτός ορισμένων εξαιρέσεων, ισχύει αυτό που διαπίστωσε ο Σαμί Κοέν της "Μιλιέτ": "Δυστυχώς στην κρίση των Ιμίων παίξαμε όλοι το ίδιο ταμπούρλο, το ίδιο τροπάρι", αλλά και αυτό που είπε ο Σήφης Πολυμίδης της "Ελευθεροτυπίας", ότι στα ΜΜΕ "υπάρχει η τάση να προβάλλονται οι αρνητικές πλευρές της κάθε χώρας και όχι οι θετικές".

Εκείνο που έχει πριν απ' όλασημασία, όπως υπογράμμισε ο Θανάσης Παπαρήγας από τον "Ριζοσπάστη" "είναι τι κάνουμε εμείς οι ίδιοι στην προσπάθεια να βοηθήσουμε τους λαούς μας". Το γεγονός μάλιστα ότι εκπροσωπούσε μια εφημερίδα "που ακόμα και κάτω από τις πιο δύσκολες συνθήκες - όταν υπήρχε κίνδυνος για την ειρήνη - δεν έπαψε να προβάλλει τις αρχές της φιλίας και της προσέγγισης. Δε δίστασε να δείξει τους πραγματικούς ενόχους και τις ξένες επεμβάσεις που κάνουν πιο δύσκολη την αντιμετώπιση των προβλημάτων", αν μη τι άλλο δείχνει ότι παρά τα προβλήματα στις σχέσεις των δύο χωρών "τα ΜΜΕ μπορούν να προσφέρουν. Ομως, μόνο τα λόγια και οι διακηρύξεις καλής θέλησης δεν αρκούν... ".

Ο γενικός διευθυντής της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Γιάννης Τζαννετάκος πρότεινε την επεξεργασία και συμφωνία των δημοσιογράφων "σε ένα κείμενο αρχών το οποίο θα τους δεσμεύει στον χειρισμό των θεμάτων που άπτονται των ελληνοτουρκικών σχέσεων".

"Υπάρχει ένα κοινό σημείο αναφοράς. Λειτουργούμε με βάση το εθνικό ταμπού, υποστήριξε ο ανταποκριτής ισπανικών ΜΜΕ στην Τουρκία Ντογάν Τιλίτσ και πρόσθεσε ότι η εξωτερική διαμάχη αξιοποιείται από τις κυβερνήσεις για να διαμορφώνει εσωτερική σύμπνοια.

Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ανακάλυψε τον εγγυητή - για να μην υπάρχουν εντάσεις στο Αιγαίο - το στέλεχος του ΣΥΝ Ν. Μπίστης (σ.σ. εμφανίστηκε στη συνάντηση εκ μέρους του "μετώπου της λογικής ενάντια στον εθνικισμό"). Στο ίδιο μήκος κύματος και αυτός με τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη που σε προηγούμενη ενότητα, είχε μιλήσει για την "κοινή ευρωπαϊκή πορεία των δύο χωρών. Η οποία είναι το κλειδί για την εξομάλυνση των σχέσεων". Μάλιστα ο Ν. Μπίστης αναφέρθηκε στο "παράδειγμα" της Γερμανίας και της Γαλλίας οι οποίες παρά την ιστορία τους, μετά τον Β παγκόσμιο πόλεμο δε μάτωσαν.

Αλλά όπως σχολίασε ο Θανάσης Παφίλης "η Γερμανία και η Γαλλία δε μάτωσαν, αφού συμφώνησαν να ματώνουν τους άλλους λαούς. Μήπως δε γνωρίζουμε τι έκαναν οι Γερμανοί στη Γιουγκοσλαβία, η τι κάνουν οι Γάλλοι στη Γερμανία και τη Βοσνία;".

Παρεμβαίνοντας στη συζήτηση για τα "Αντιεθνικιστικά κινήματα στην Ελλάδα και στην Τουρκία", ο γενικός γραμματέας της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση καιΕιρήνη, τόνισε ότι για την οργάνωση "Ο αγώνας κατά του εθνικισμού συνδέεται άμεσα με τον αγώνα ενάντια σ' αυτούς που είναι υπεύθυνοι, που τον δημιουργούν και τον καλλιεργούν. Αυτοί πρέπει να κατονομαστούν. Δεν μπορεί να κρυβόμαστε. Η ειρήνη, η φιλία των λαών, η κοινωνική δικαιοσύνη έχουν εχθρούς. Είναι η ιμπεριαλιστική τάξη, που ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ προσπαθούν να επιβάλλουν. Αλλά δεν είναι μόνο αυτοί. Είναι οι κυβερνήσεις που υποτάσσονται που την αποδέχονται και την εφαρμόζουν. Είναι και όσες πολιτικές δυνάμεις με τον ένα ή άλλο τρόπο συμφωνούν. Οσοι καλλιεργούν την αντίληψη πως οι λαοί είναι υποχρεωμένοι να υποτάσσονται στον κάθε φορά ισχυρό".

Τη συζήτηση για τις "Ελληνοτουρκικές εντάσεις και τον ρόλο των τρίτων", συντόνισε ο Κώστας Ζέπος, πρέσβης επί τιμή. Ο βουλευτής του Ριζοσπαστικού Λαϊκού Κόμματος Γκιουβέν Γκιουρκάν, εκφράζοντας μια βασική αντίληψη κυρίαρχων κύκλων της Τουρκίας, είπε ότι η καλυτέρευση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών θα γίνει μόνο με την πλήρη ενσωμάτωση της χώρας του στην ΕΕ. Κάλεσε δε την Ελλάδα να εργαστεί σε αυτή την κατεύθυνση.

Η θέση αυτή έγινε δεκτή από εκπροσώπους της ελληνικής πλευράς (Α. Καραμάνου, Λ. Κύρκο και Κ. Χατζηδάκη) που έκφρασαν τη διαφωνία τους με τον Τούρκο βουλευτή μόνο ως προς το πώς η ίδια η Τουρκία εμποδίζει με την πολιτική της την είσοδό της στην κοινότητα.

"Αφού είναι μόνιμη διαπίστωση ότι οι λαοί μας δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν, τότε γιατί υπάρχει αυτή η ένταση;" αναρωτήθηκε ο βουλευτής του ΚΚΕΣτρατής Κόρακας,για να πει ότι "υπάρχουν συγκεκριμένες αιτίες και οι υπαίτιοι είναι υπαρκτοί. Ομως όπως παρατήρησε, πολλές φορές αποφεύγουμε να τους κατονομάσουμε. Πού όμως τελικά οδηγεί αυτή η θέση; Μήπως έτσι συμβάλλουμε στον αποπροσανατολισμό των λαών μας; Δεν πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα: Γιατί αφού είμαστε στην ίδια συμμαχία θεωρούμαστε εχθροί; Γιατί η Ελλάδα και η Τουρκία, είναι οι πρώτες χώρες στους εξοπλισμούς; Γιατί είναι οι καλύτεροι πελάτες των ΗΠΑ; Γιατί τα παιδιά μας πρέπει να συμμετέχουν σε στρατούς επέμβασης; Γιατί δε διδασκόμαστε από την πρόσφατη κρίση στα Ιμια; Ποιος την προκάλεσε;. Σε όφελος τίνος εκτονώθηκε; Υπάρχει αμφιβολία ότι οι μόνοι ωφελημένοι είναι οι Αμερικανοί;".