Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν η ημερίδα που διοργάνωσε το παράρτημα Θεσσαλονίκης του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών και είχε ως θέμα τη "Συμβολή του μαρξισμού στην ανάπτυξη των επιστημών στην Ελλάδα". Εισηγητές της ημερίδας, που έγινε στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τα 80 χρόνια ύπαρξης και δράσης του ΚΚΕ, ήταν οι καθηγητές Πανεπιστημίου Γ. Χουρμουζιάδης,Α. Δάγκας,Ν. Καστάνης και Χ. Φουντούλης,καθώς και ο Δρ. Μεταλλειολόγος Κ. Κατσιάβαλος.

Η πραγματοποίηση της εκδήλωσης συνέπεσε με τη συμπλήρωση 180 χρόνων από τη γέννηση του Καρλ Μαρξ, γεγονός που ο πρόεδρος του Παραρτήματος του ΚΜΕ θύμισε προς όλα τα μέλη, τους συνεργάτες και τους φίλους του ΚΜΕ, που κατέκλυσαν την αίθουσα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης. Ο πρόεδρος του Παραρτήματος Θεσσαλονίκης του ΚΜΕ Γ. Τσιλιγκιρίδης,ανοίγοντας την εκδήλωση, σημείωσε πως ο μαρξισμός όλα αυτά τα χρόνια που χρησιμοποιείται έδωσε μεγάλη ώθηση στις επιστήμες, τις κοινωνικές πρώτα απ' όλα, τις οικονομικές, τις τεχνοκρατικές, και τις έφερε πολύ κοντά με το κύριο υποκείμενο της κοινωνικής δραστηριότητας, τον άνθρωπο. Κατέληξε ξεκαθαρίζοντας πως ο μαρξισμός, κύρια, είναι εργαλείο για την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας.

Πρώτος εισηγητής, ο Ιστορικός Αλέκος Δάγκας αναφέρθηκε αναλυτικά στη διάδοση της μαρξιστικής σκέψης στα Βαλκάνια μέχρι το 1917, που ξεκίνησε κατά τα τέλη του 19ου αιώνα και έγινε κύρια μέσω δύο καναλιών: Μέσω της επαφής με τη δυτικοευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και μέσω της επαφής με τη ρώσικη σοσιαλδημοκρατία. Μιλώντας ιδιαίτερα για την Ελλάδα σημείωσε τη συμβολή του Σταύρου Καλλέργη και άλλων προπαγανδιστών της μαρξιστικής σκέψης στη χώρα μας, όπως του Π. Αργυριάδη. Ενώ σημαντικό μερίδιο απέδωσε και στη "Φεντερασιόν" που μετά το 1912 συνδέθηκε με το ελληνικό σοσιαλιστικό κίνημα και ήταν η κυριότερη οργάνωση, η οποία συμμετείχε το 1918 στην ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας.

"Ο Μαρξ για την τέχνη και τον πολιτισμό" ήταν το θέμα που ανέπτυξε ο καθηγητής Αρχαιολογίας του ΑΠΘ Γιώργος Χουρμουζιάδης, ο οποίος μιλώντας αρχικά για την Τέχνη σημείωσε πως ο Μαρξ ως αντικείμενο της τέχνης θεωρεί το καθολικό περιεχόμενο της φύσης. Ενώ προσπαθώντας να οριοθετήσει την έννοια της τέχνης είπε πως "ο Μαρξ δε θα είχε αντίρρηση να θεωρήσουμε την τέχνη ως δραστηριότητα παράλληλη με την επιστήμη, άρα ως αναλυτική παρέμβαση του ανθρώπου στον αντικειμενικό κόσμο". Και κατέληξε λέγοντας πως μόνο στο βαθμό που η τέχνη μεταφέρει, μετατρέπει το αντικειμενικό στοιχείο σε γνώση κοινωνικοποιήσιμη, είναι δυνατό να πούμε ότι επιτελεί το σκοπό της.

Σε ό,τι αφορά τον πολιτισμό και όπως τον όρισε ο Μαρξ, ο Γ. Χουρμουζιάδης παρέπεμψε τους ακροατές στην περιγραφή που έκανε ο Μαρξ για τη σχέση ανθρώπου και φύσης, τη σχέση του ανθρώπου προς τον άλλο άνθρωπο. Συμπερασματικά τόνισε πως "πολιτισμός είναι ό,τι προκύπτει από την ολοκλήρωση της καθημερινής πάλης. Είναι αυτό που ο εργαζόμενος άνθρωπος παράγει με βάση τους κανόνες της ελευθερίας και της ομορφιάς. Ο πολιτισμός είναι αυτός που νομιμοποιεί, αναδείχνει την καθολικότητα από την ελευθερία του ανθρώπου".

Κλείνοντας την εισήγησή του, σημείωσε την επικαιρότητα της μαρξιστικής σκέψης, ενώ χαρακτήρισε γελοία την άποψη ορισμένων πνευματικών ανθρώπων που προσπαθούν να πείσουν ότι έληξε η εποχή του μαρξισμού.

Η αλλαγή των αντιλήψεων για την ιστορία των μαθηματικών και η μαρξιστική διάσταση ήταν το θέμα που ανέπτυξε ο Νίκος Καστάνης, βοηθός καθηγητή στο Τμήμα Μαθηματικών του ΑΠΘ. Οπως ανέφερε, η μαρξιστική ιστοριογραφία στις αρχές της δεκαετίας του '30 έθεσε με έμφαση το ζήτημα της εξάρτησης της επιστημονικής γνώσης από το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιό της και με αυτό τον τρόπο άνοιξε το δρόμο της πλαισιογραφικής αντίληψης της ιστορίας των μαθηματικών. Επίσης είπε πως "η μαρξιστική ιστοριογραφία των μαθηματικών έθεσε από την αρχή στον προγραμματικό της άξονα την ανάδειξη των μεταλλαγών, δηλαδή των ποιοτικών αλλαγών, της μαθηματικής θεωρίας και πράξης κατά την ιστορική τους ανάπτυξη".

Μιλώντας με τη σειρά του ο Χρήστος Φουντούλης, Δρ. Οικονομικών Επιστημών και καθηγητής Πανεπιστημίου, σημείωσε πως η ίδρυση του ΚΚΕ ουσιαστικά μπόλιασε το εργατικό κίνημα με τη μαρξιστική κοσμοθεωρία. Ενώ αναφερόμενος στη συμβολή του μαρξισμού στη θεώρηση των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, μεταξύ άλλων είπε πως το ΚΚΕ από μαρξιστική οπτική γωνιά διερεύνησε τις δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης της χώρας, απορρίπτοντας τη θεωρία της "Ψωροκώσταινας" που πρόβαλαν οι εκπρόσωποι του μεταπρατικού κεφαλαίου. Αναφερόμενος στα τεκταινόμενα με την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση σημείωσε πως στα πλαίσια της ΕΕ διαπιστώνεται η διαμόρφωση διακρατικού μονοπωλιακού καπιταλισμού στα γρανάζια του οποίου έχει εμπλακεί και η χώρα μας. Ιδιαίτερα μίλησε για τον κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό, ο οποίος όπως είπε "διαπερνά πέρα ως πέρα τον κοινωνικό ιστό, οξύνει όλες τις αντιθέσεις του συστήματος και αντικειμενικά καθιστά επιβεβλημένη την επαναστατική του ανατροπή. Και η επαναστατική ανατροπή εναποτίθεται στις δυνάμεις του αντιιμπεριαλιστικού - αντιμονοπωλιακού μετώπου, για τη συγκρότηση του οποίου αγωνίζεται ενεργά το ΚΚΕ".

Τη μαρξιστική αντίληψη για τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και την ανάπτυξη της Ελλάδας διαπραγματεύτηκε στην ομιλία του ο Κώστας Κατσιάβαλος, Μεταλλειολόγος, ο οποίος ξεκαθάρισε πως η μαρξιστική αντίληψη συνίσταται στη διαλεκτική σύνδεση της επιστημονικά τεκμηριωμένης αλληλεξάρτησης των μέσων παραγωγής με τις παραγωγικές δυνάμεις, με σκοπό την αλλαγή των παραγωγικών σχέσεων προς όφελος των εργαζομένων. Ενώ συμπερασματικά κατέληξε σημειώνοντας ότι "πολύπλοκα ζητήματα όπως η βαριά βιομηχανία, τα οποία απαιτούν αρμονικό συνδυασμό της ορθολογικής αξιοποίησης των πλουτοπαραγωγικών πηγών με την αγροτική οικονομία, την ελαφρά βιομηχανία και τους άλλους τομείς της εθνικής οικονομίας στη βάση του μακροχρόνιου σχεδιασμού ανάπτυξης, είναι αδύνατο να λυθούν στα πλαίσια μιας πολιτικά και οικονομικά εξαρτημένης, από ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα, καπιταλιστικής χώρας όπως είναι η Ελλάδα. Απαιτείται άλλο κοινωνικό σύστημα, το σοσιαλιστικό".