Διηγήματα της Αντίστασης

Πρωτοτυπώθηκαν το 1946, από τις ΕΑΜικής "εκκίνησης" εκδόσεις "Τα Νέα Βιβλία",προλογισμένα από τον Μάρκο Αυγέρη.Την ίδια εποχή βραβεύτηκαν στο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό που προκήρυξε το ΕΑΜ με θέμα την Αντίσταση, αλλά δεν πρόφτασαν να κυκλοφορήσουν στο πλατύ αναγνωστικό κοινό, όπως σίγουρα θα συνέβαινε, γιατί πρόφτασαν οι αγγλοκίνητοι διώκτες των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Σε λίγο άρχισε ο εμφύλιος. Ηρθαν κι άλλα ματωμένα χρόνια και έτσι το βραβευμένο βιβλίο διηγημάτων του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης σε πόλεις και βουνά, πεζογράφου και θεατρικού συγγραφέα Σωτήρη Πατατζή"Ματωμένα χρόνια",απαγορεύτηκε ως "επικίνδυνο" και κατασχέθηκε, όπως εξάλλου κι άλλες εκδόσεις (ιστορικές, πολιτικές, λογοτεχνικές κ. ά.), των"Νέων Βιβλίων". Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν είκοσι χρόνια για να ξανακυκλοφορήσουν. Το 1965 πρωτοδημοσιεύτηκαν τα Χρονικά της Αντίστασης,σε έναν τόμο με τίτλο "Ματωμένα χρόνια",από τις εκδόσεις "Γιαννίκου". Ο τόμος, με πρόλογο του Σωτήρη Πατατζή, ως πρώτο μέρος πρότασσε τα Χρονικά της Αντίστασης και στο δεύτερο μέρος περιελάμβανε τα διηγήματά του (μερικά από αυτά είχαν πρωτοδημοσιευτεί στο Εαμικό λογοτεχνικό περιοδικό "Ελεύθερα Γράμματα") που με πρόλογο του Αυγέρη εκδόθηκαν το 1946, καθώς και μερικά άλλα αντιστασιακά διηγήματά του, δημοσιευμένα σε περιοδικά, εφημερίδες και βιβλία του.

Ο τόμος αυτός, που έμελλε να κάνει μια τρίτη έκδοση το 1978 και πρόσφατα την τέταρτη από την "Εστία",φωτίζει και με τα Χρονικά της Αντίστασης και με το σπουδαίο κείμενο του Αυγέρη και με τα διηγήματα του Πατατζή την - ομόψυχων, ομογέννητων αξιών και ιδανικών - σχέση της προοδευτικής λογοτεχνίας μας με την Εθνική Αντίσταση. Φωτίζει ακόμα και τη δυσκολία του λογοτεχνικού έργου να παραβγεί στο μεγαλείο της Αντίστασης. Ο Σ. Πατατζής εξυμνώντας προλογικά την Αντίσταση, θεωρούσε "τρομακτικά δύσκολο - αν δεν είναι ακατόρθωτο" να υπάρξει λογοτεχνικό έργο "που να στέκεται στο ύψος της Αντίστασης. (... ) Πώς να δώσεις λογοτεχνικά εκείνα τα παιδιά του Υμηττού, το γερο - Πλάτανο της Γλόγοβας, το Μεσόβουνο, το Δίστομο και τα Καλάβρυτα, τις συγκλονιστικές μάχες (... ), μορφές που φαίνονται απίθανες σήμερα, όπως του Σουκατζίδη, της Ηλέκτρας, της Σταθοπούλου, και του Αρη;". Ο πρωτοπόρος θεωρητικός της λογοτεχνίας μας, Αυγέρης, χαρακτήρισε τα διηγήματα του Πατατζή "εξαίρετο δείγμα" της αντιστασιακής λογοτεχνίας μας και "δυναμικού ρεαλισμού". Αποθησαύρισμα "περιπετειών μιας δύσκολης ζωής".

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ