Προς Μακαριώτατον Αρχιεπίσκοπον | ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Προς Μακαριώτατον Αρχιεπίσκοπον

(Επιστολή Α')

Μακαριώτατε,

Για να μη θεωρηθώ ως άπιστος και κατά τα λεγόμενά σας ως πηγή ανωμαλίας, σπεύδω ν' αναφέρω ευλαβώς στην αγιότητά σας, ότι πιστεύω στο Χριστό. Οχι βέβαια σ' ένα Χριστό "αναρχικό", όπως ατυχώς τον χαρακτηρίσατε πρόσφατα, σ' ένα Χριστό, που βεβηλώνει τα αγάλματα των ηρώων και σπάζει τις βιτρίνες των καταστημάτων, που βάζει φωτιές με γκαζάκια και χτυπάει με σιδερολοστούς τα κεφάλια των αντιφρονούντων ή απλώς των φρονούντων, αλλά σ' ένα Χριστό, όπως πράγματι υπήρξε. Σ' ένα Χριστό ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο, σ' ένα Χριστό λαϊκό ηγέτη και επαναστάτη - "συμμορίτη", αν προτιμάτε - που, διακινδυνεύοντας τη ζωή του, ετόλμησε να εκφράσει αυτός την αγανάκτηση και την οργή του υπόδουλου ιουδαϊκού λαού εναντίον του διεφθαρμένου και άπληστου ιερατείου. Εναντίον των διεφθαρμένων δοσιλόγων της εποχής, των υποκριτών και αδηφάγων αρχιερέων, που, βολεμένοι με την ξενική επικυριαρχία, εκμεταλλεύονταν, εν ονόματι της νομιμότητας και της τάξης, τη λαϊκή δυστυχία. Εναντίον αυτών, που, επικαλούμενοι τον Καίσαρα και εκβιάζοντας και αυτόν τον Πιλάτο, τον Ρωμαίο Υπατο - "αντιλέγει των Καίσαρι. Εάν τούτον απολύσεις, ουκ ει φίλος του Καίσαρος" - παρέδωσαν τον αγέρωχο και άτρομο αντάρτη στο σταυρό, αναγκάζοντας και αυτόν ν' απευθύνει την ύστατη ώρα, αρνούμενος κάθε δική του ευθύνη και συμμετοχή στο ανήκουστο έγκλημα, εκείνα τα φοβερά για κάθε εθνοπροδότη λόγια: "Το έθνος το σον και οι Αρχιερείς παρέδωκάν σε εμοί"! Εναντίον των υποκριτών ιερωμένων, που, βολεμένοι με την ξένη δεσποτεία, εκμεταλλεύονταν το θρησκευτικό συναίσθημα των αφελών και την εναγώνια προσδοκία των απελπισμένων, εμφανιζόμενοι ως παράκλητοι εκπρόσωποι ενός αναμενόμενου τάχα Μεσσία, που θα ελύτρωνε φτωχούς και πλούσιους και μετατρέποντες τους Ναούς σε "οίκους εμπορίου". Ενός αδυσώπητου και χυδαίου εμπορίου. Βέβαια, μακράν εμού ο ανιστόρητος συνειρμός να συνδέσω οπωσδήποτε τους αρχιερείς της Ιουδαίας με τους αρχιερείς της ελληνικής Εκκλησίας.

Και μετά τα διαπιστευτήριά μου, επιθυμώ, Μακαριώτατε, να σας επισημάνω μερικά απλά πράγματα:

Με τα κηρύγματά σας, αλλά και με το περίφημο "αμαρτολόγιο", που εκυκλοφόρησε πρόσφατα υπό τις ευλογίες σας, εμφανίζετε την Εκκλησία ως κύριο αν όχι αποκλειστικό, υπερασπιστή του έθνους και των εθνικών παραδόσεων. Αλλά, Μακαριώτατε, πολύς κόσμος - πιστοί και άπιστοι - δε σας πιστεύει. Και δεν έχει άδικο. Η εκκλησία, την οποία κηδεμονεύετε, σε δυο κρίσιμες καμπές του έθνους, όχι μόνο δεν ξεσηκώθηκε να υπερασπίσει το έθνος, συμμετέχοντας έστω στους φοβερούς απελευθερωτικούς αγώνες του λαού, αλλά κυριολεκτικά καταράστηκε και υπονόμευσε αυτούς τους αγώνες, συμπράττοντας με τους εχθρούς του έθνους.

Ναι, Μακαριώτατε! Ετσι, το 1821 ο επικεφαλής της Εκκλησίας, Γρηγόριος ο Ε, που αργότερα η Εκκλησία αγιοποίησε και η πολιτεία κοσμεί με τον ανδριάντα του περίβλεπτα μέγαρα, μαζί με τους άλλους τότε αρχιερείς, αφόρισε, με το Μεγάλο, μάλιστα, Αφορισμό, τους εξεγερμένους πατριώτες και τον αγώνα τους, χαρακτηρίζοντας την εθνική εξέγερση έργο του διαβόλου και τους αγωνιζόμενους πατριώτες ληστές και εγκληματίες! Και αυτή η προδοσία του εθνικού αγώνα ούτε αναιρείται, ούτε απαλύνεται με τον απαγχονισμό του Πατριάρχη από τους αγανακτισμένους Οθωμανούς υπερεθνικόφρονες. Οπως δεν αναιρείται και η όλη προηγούμενη ανθελληνική του δραστηριότητα, όταν, για τη διατήρηση των προνομίων του ιερατείου του, με επανειλημμένες εγκυκλίους του, κατεδίκαζε και απεκήρυσσε τις φιλελεύθερες ιδέες και το εγερτήριο σάλπισμα του εθνομάρτυρα Ρήγα, χαρακτηρίζοντάς τα "σατανικά" και συνιστούσε "εκθύμως" στο ποίμνιό του και σε όλους τους Ελληνες "δουλικήν υποταγήν εις τους κρατούντες" Οθωμανούς. Δραστηριότητα, για την οποία ίσως θα έπρεπε οι εξεγερμένοι εθνεγέρτες να τον αφορίσουν αυτοί, πολύ πριν τον κρεμάσουν οι αλλόθρησκοι.

Βέβαια, παρά τους αφορισμούς και τις "πατρικές" παραινέσεις του Πατριαρχείου, πολλοί κληρικοί στην υπόδουλη Ελλάδα, όχι μόνο συμμετείχαν ενεργά στο Μεγάλο Απελευθερωτικό Αγώνα, αλλά και πρωτοστάτησαν σ' αυτόν μαζί με το ποίμνιό τους, όπως ο πολυμήχανος Παπαφλέσσας και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και τόσοι άλλοι, όπως καλή ώρα έγινε και το 1941.

Γιατί, Μακαριώτατε, και το 1941 στον πανεθνικό απελευθερωτικό αγώνα του ελληνικού λαού εναντίον των Γερμανών κατακτητών, η στάση της Εκκλησίας δεν ήταν καλύτερη. Τις ασέληνες νύκτες που ο ελληνικός λαός, πιστοί και άπιστοι, με την καθοδήγηση κυρίως - αν όχι αποκλειστικά - του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, αγωνιζόταν τον υπέρ πάντων αγώνα και πέθαινε από την πείνα και τα πυρά των εχθρικών εκτελεστικών αποσπασμάτων φωνάζοντας "Λευτεριά ή Θάνατος", η ηγεσία της Εκκλησίας, όχι μόνο δεν ευλόγησε αυτόν τον αγώνα, αλλά είτε παρέμεινε αδιάφορη, είτε τον καταδίκασε φανερά και έφθασε στο σημείο - ναι, Μακαριώτατε - να καταδικάσει και αποσχηματίσει τρεις σεμνούς Ιεράρχες (τον Μητροπολίτη Ηλείας, Αντώνιο, τον Κοζάνης Ιωακείμ και τον Χίου Ιωακείμ) που σεβόμενοι τα ράσα τους και την αποστολή τους αγωνίστηκαν μαζί με τους εξεγερμένους πατριώτες!

Ετσι, ο Μητροπολίτης Σερρών Κωνσταντίνος, μόλις μπήκαν οι Βούλγαροι στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, κάλεσε τον πληθυσμό να συμμορφωθεί με τις διαταγές τους, παρέχοντάς τους "πάσαν ευκολίαν και περιποίησιν".

Ο Μητροπολίτης Φθιώτιδος Αμβρόσιος με δυο εγκυκλίους του (το 1941 και 1942) προέτρεψε τους κληρικούς της Μητροπόλεώς του να συστήσουν στους πιστούς να παραδώσουν τα όπλα στους Ιταλούς, υποσχόμενος ότι οι εισβολείς θα ανταμείψουν τους εφημέριους - τους εφημέριους, ούτε καν το λαό - με τρόφιμα!

Ο Μητροπολίτης Αιτωλοακαρνανίας Ιερόθεος στις 10.10.1943, παριστάμενος σε τελετή των γερμανικών στρατευμάτων, ευχήθηκε "να είναι πάντα νικηφόρα τα γερμανικά στρατεύματα" και την ευχή του αυτή μετέφεραν οι Γερμανοί σε όλα τα ορεινά χωριά με χιλιάδες προκηρύξεις, που έριξαν με τα αεροπλάνα τους.

Ο Μητροπολίτης Φλωρίνης Βασίλειος και ο Μητροπολίτης Εδέσσης Παντελεήμων, όταν είχε φουντώσει ο αγώνας των απελευθερωτικών δυνάμεων και οι πάντες - Ελληνες και Σύμμαχοι - παρακολουθούσαν με εναγώνια λαχτάρα τις φοβερές και νικηφόρες μάχες του Κόκκινου Στρατού, θεωρώντας βέβαιη τη νίκη του Αξονα, εύχονταν για τη νίκη του και, γερμανόδουλοι μέχρι το μεδούλι, πίστευαν ότι το μέλλον της Ελλάδος θα ήταν ελεύθερο και ευτυχές εν τω πλαισίω της Νέας Ευρώπης και έσπευδαν να εκφράσουν την "αιώνια ευγνωμοσύνη" του ελληνικού λαού στον "ένδοξο γερμανικό στρατό".

Ο Μητροπολίτης Ηπείρου Σπυρίδων, που είχε πρωτοστατήσει το 1941 στη συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς παρά τις κυβερνητικές εντολές, επεσήμαινε δημόσια τους κινδύνους των γερμανικών αντιποίνων, αν δεν περιοριζόταν η δράση των ανταρτών και αργότερα, στις 13 Σεπτεμβρίου 1943, καλούσε τους Ελληνες να μη συνεργάζονται και να μην ενισχύουν τους αντάρτες, για ν' αποτραπούν "ολοκαυτώματα αθώων". Είναι ο ίδιος αυτός Μητροπολίτης, που, ως πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου, εδίκασε και καταδίκασε σε έκπτωση τους Μητροπολίτες Ηλείας Αντώνιο και Κοζάνης Ιωακείμ για τη συμμετοχή τους στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, εξασφαλίζοντας έτσι μέσα στο κλίμα της εθνικοφροσύνης και του δοσιλογισμού, την αναρρίχησή του, το 1949, στο θρόνο του αρχιεπισκόπου. Φυσικά, σε βάρος όλων αυτών των θεόπνευστων Μητροπολιτών ουδεμία άνωθεν κατάκρισις, αλλά δόξα και τιμή και ζωή χαρισάμενη και στα παλιά τους βιλαέτια.

Ετσι πληρώνονται, Μακαριώτατε, οι καλές "Εθνικές Υπηρεσίες". Και δεν είναι ν' απορεί κανείς που οι Μητροπολίτες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, πενήντα χρόνια τώρα από την ανίερη καταδίκη τους, δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί. Εστω, μετά το θάνατό τους. Αλήθεια, Μακαριώτατε, πώς γίνεται οι τρεις αυτοί Μητροπολίτες ν' αναγνωρίζονται από την πολιτεία, έστω και ύστερα από τόσα χρόνια και να βραβεύονται ως αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και οι ίδιοι αυτοί Μητροπολίτες να καταδικάζονται αμετάκλητα από την Εκκλησία για την αντιστασιακή τους δράση την ίδια περίοδο; Αλλά πού καιρός για τέτοια ψιλοπράγματα, Μακαριώτατε...

Με τον προσήκοντα σεβασμό

Γ. Κ. ΜΗΤΡΑΒΕΛΛΑΣ

ΣΗΜ.: Λεπτομερειακές πληροφορίες για τη δράση των Μητροπολιτών της νεότερης Ελλάδας από την εφημερίδα "Ποντίκι" της 3.12.98.