Το 6ο Συνέδριο του ΚΟΔΗΣΟ (16 - 17 Γενάρη στο Βερολίνο) το συνόδευσαν ελπίδες και προσμονές, αλλά και ανησυχίες και φόβοι.

Οι ελπίδες προέρχονταν από τους κομματικούς αντίπαλους του αστικού στρατοπέδου, αλλά σε μεγάλο μέρος και από ένα τμήμα της σοσιαλδημοκρατίας. Πρόσμεναν ότι ορισμένες διαφωνίες που είχαν εκδηλωθεί λίγο πριν το συνέδριο, και από ηγετικά στελέχη του κόμματος, θα μετέβαλαν την αίθουσα του συνεδρίου σε αρένα με νικητές και ηττημένους. Αφορμή για τις διαφωνίες και την κριτική, που πήραν έντονα τη μορφή ανοιχτής δήλωσης 9 βουλευτών του ΚΟΔΗΣΟ στο Μπούντεσταγκ, υπήρξε η απόφαση της ηγεσίας της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος, που επικυρώθηκε και από την εθνική ηγεσία του κόμματος στο Βερολίνο, να απασχολήσει με αμοιβή τον καταδικασμένο σε 12χρονη ποινή φυλάκισης για κατασκοπία στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, υπέρ της ΓΛΔ, Ράινερ Ρουπ (με το ψευδώνυμο Τόπας). Η απασχόληση θα συνίστατο στην αξιοποίηση του ξένου Τύπου από τον πολύγλωσσο Δυτικογερμανό αντιμιλιταριστή για θέματα της ευρωπαϊκής ασφάλειας και της παγκοσμιοποίησης σαν συμπληρωματική βοήθεια πληροφόρησης της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΚΟΔΗΣΟ. Ας σημειωθεί ότι οι ΚΟΔΗΣίτες κινήθηκαν στην απόφασή τους και από ανθρωπιστικούς λόγους, γιατί η στέρηση του οικογενειάρχη - χωρίς μισθό και σύνταξη - έχει καταδικάσει την οικογένεια σε μεγάλες στερήσεις. Παρ' όλα αυτά όμως, οι 9 βουλευτές, από τους οποίους η μία είναι και αντιπρόεδρος του Μπούντεσταγκ - όπως και άλλα, γνωστά μέλη του κόμματος - βρήκαν την ευκαιρία να βγουν δημόσια και να καταγγείλουν την απόφαση για απασχόληση του "κατασκόπου"! Εννοείται ότι τους βουλευτές αυτούς δεν τους έχει απασχολήσει δημόσια το ζήτημα της αθώωσης και μισθολογικής απασχόλησης ή συνταξιοδότησης των κατασκόπων σε βάρος της ΓΛΔ και υπέρ της ΟΔΓ και των πρακτόρων άλλων δυτικών μυστικών υπηρεσιών. Βουλευτές ή άλλα γνωστά ονόματα του ΚΟΔΗΣΟ παίρνουν επίσης θέση ανοιχτά και συνολικά κατά του κράτους της πρώην ΓΛΔ, χωρίς να επιτρέπουν να της αναγνωριστεί ότι παρά τα ορισμένα λάθη και ελλείψεις υπήρξε ένα αντιφασιστικό, αντικαπιταλιστικό και αντιμιλιταριστικό κράτος, αναγνωρισμένο και ισότιμο μέλος του ΟΗΕ.

Το ποτήρι ξεχείλισε, όταν ο Αντρέ Μπρι, λίγο πριν το συνέδριο, σε συνέντευξή του, έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίσει σε ορισμένα σημεία τη ΓΛΔ σαν καθεστώς "πιο ολοκληρωτικό" από το ναζιστικό καθεστώς και ότι οι ναζιστές είχαν συγκατάθεση του γερμανικού λαού (και για τα εγκλήματά τους;), ενώ η ΓΛΔ και η Σοβιετική Ενωση απέσπασαν τη συγκατάθεση των λαών τους με τη βία.

Υπήρξαν και άλλα θέματα διαφωνιών, όπως της χορήγησης αμνηστίας στους "εγκληματήσαντες αξιωματούχους της ΓΛΔ", της μελλοντικής πορείας και του σοσιαλιστικού χαρακτήρα του κόμματος. Γι' αυτό, λοιπόν, το λόγο, οι έξω από το κόμμα αντίπαλοι περίμεναν ότι στο συνέδριο θα γινόταν "έκρηξη", πράγμα που δεν έγινε. Ο Μπρι είχε αποφασίσει εκ των προτέρων να μη θέσει υποψηφιότητα στη θέση μέλους της εθνικής ηγεσίας, που κατείχε από χρόνια, γιατί επιπλέον θεωρεί ότι το ΚΟΔΗΣΟ δεν έχει στρατηγική (αυτή που θέλει αυτός) και δεν έχει μέλλον. Δεν παραιτήθηκε όμως από τη θέση του προϊσταμένου του εκλογικού αγώνα του κόμματος, και τίποτα δεν αποκλείει να συνεχίσει να διευθύνει την εκλογική μάχη. Ωστόσο, ο Μπρι δεν έμεινε αναπάντητος στο συνέδριο. Τέσσερα στελέχη καταφέρθηκαν εναντίον του, έστω και αν δεν τον ανέφεραν ονομαστικά ("χτύπησαν το σαμάρι και εννοούσαν τον γάιδαρο"): Ο επίτιμος πρόεδρος του κόμματος Χανς Μόντρο, ο Γκρέγκορι Γκίζι, ο Μιχαήλ Μπενιαμίν, ηγετικό στέλεχος της Κομμουνιστικής Πλατφόρμας στο ΚΟΔΗΣΟ και ο Ούβε - Γιενς Χόιερ, ηγετικό στέλεχος του Μαρξιστικού Φόρουμ στο ΚΟΔΗΣΟ. Δηκτικός και αποστομωτικός ο καθηγητής Μπενιαμίν τόνισε: Αν η Σοβιετική Ενωση δεν είχε συντρίψει το δήθεν λιγότερο ολοκληρωτικό χιτλεροφασισμό, τότε "ο Αντρέ Μπρι, εγώ, ο Γκρέγκορι Γκίζι και άλλοι θα ήμασταν στάχτη στα χωράφια του Αουσβιτς".

Ετσι, αυτοί οι αναμενόμενοι από τους αστούς και αντιδραστικούς κάθε απόχρωσης ήρωες δεν κατάφεραν να σηκώσουν τη σημαία της νίκης. Αμφίβολο, όμως, είναι ότι έπαθαν και συντριπτική ήττα. Αφού δε δόθηκε αποφασιστική μάχη γύρω από τις απόψεις τους αυτές, υπάρχουν μέσα στο κόμμα αρκετοί άνθρωποι που τους ακολουθούν και η συζήτηση για το πρόγραμμα άνοιξε μεν, αλλά θα κλείσει το 2001.

Κάτι που χαροποίησε περισσότερο τους έξω από το κόμμα αντιπάλους είναι η ευκολία της εκλογής του μάνατζερ Ντίτερ Ντεμ από τη Φρανκφούρτη (της Δυτ. Γερμανίας). Οχι βέβαια, γιατί είναι καλλιτεχνικός μάνατζερ (και της γνωστής "βασίλισσας του πάγου" Καταρίνας Βιτ) και εύπορος, αυτό είναι το λιγότερο, ούτε επίσης ότι είναι Δυτικογερμανός. Ισα - ίσα, αυτό επιδιώκει και το ΚΟΔΗΣΟ, να επεκταθεί και να ριζώσει και στη Δυτική Γερμανία. Αλλά για το λόγο ότι μέλος του ΚΟΔΗΣΟ είναι μόλις εδώ και πέντε μήνες. Και οι σύνεδροι τον εξέλεξαν, διά μιας σαν έναν από τους τρεις αντιπροέδρους, έστω και με το μισό σχεδόν των ψήφων, που συγκέντρωσαν ο πρόεδρος Μπίσκι και άλλα μέλη της Εθνικής Διεύθυνσης. Μάλιστα, ένα μέρος των συνέδρων τον χειροκρότησε, τόσο εγκάρδια, όσο και τη γνωστή μαρξίστρια συγγραφέα και ηγετικό μέλος της Κομμουνιστικής Πλατφόρμας, Σάρα Βάγκενκνεχτ.

Είναι, επίσης, ο αυθορμητισμός του Ντεμ και οι αρκετά συγκεχυμένες ιδέες, που θέλει να μπάσει στο ΚΟΔΗΣΟ. Θέλει, λέει, να "κρατικοποιήσει τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρίες", την ίδια στιγμή που στο συνέδριο ο εισηγητής του προσχεδίου αλλαγής του κομματικού προγράμματος Ντίτερ Κλάιν αναφέρει ότι είναι τέχνη το να καθοριστεί "πώς ένα σοσιαλιστικό κόμμα μπορεί να συνεργαστεί εποικοδομητικά σε μια καπιταλιστική κοινωνία".

Κεντρικά σημεία της μεταρρύθμισης του προγράμματος θα είναι η παγκοσμιοποίηση, οι ανακατατάξεις στο εργασιακό σύστημα, θέματα αλλαγής των αξιών και ο εκδημοκρατισμός.

Τόσο ο Μπίσκι, όσο και ο Γκίζι τόνισαν σε σχέση με τη συζήτηση στο κόμμα για το Πρόγραμμα ότι το ΚΟΔΗΣΟ οφείλει να διευκρινίσει τι εννοεί με τον όρο δημοκρατικός σοσιαλισμός στον 21ο αιώνα. Αυτό απαιτεί, είπαν, και μια "χωρίς φειδώ" επεξεργασία της ιστορίας της ΓΛΔ. Εννοείται ότι η αλλαγή του Προγράμματος γίνεται και με την προοπτική της ανάληψης μελλοντικά "κυβερνητικής ευθύνης", σε συνεργασία με τους σοσιαλδημοκράτες.

Ο σχολιαστής της "Νόιες Ντόιτσλαντ" Βόλφγκανγκ Χίμπνερ, που παρακολούθησε τις εργασίες του συνεδρίου, παρατηρεί στο σημείο αυτό: Το στόχο της συμμετοχής σε ομοσπονδιακή κυβέρνηση το βλέπουν κάμποσοι σύντροφοι, ζαρώνοντας το μέτωπό τους. Μπροστά από όλους, η Σάρα Βάγκενκνεχτ, η οποία στο λόγο της καταφέρθηκε κατά του γεγονότος ότι το κόμμα από τη μέρα των εκλογών από τη μια είδηση πρακτορείων ως την άλλη είδηση πρακτορείων υποχωρεί από τις θέσεις του. Η Βάγκενκνεχτ άσκησε πολεμική κατά της (κομματικής) φθοράς στο μαστόρεμα της εξουσίας και κατά της φθίνουσας αλληλεγγύης προς συντρόφους. Την πιάνει τρόμος, είπε, μπροστά στην ημέρα που το ΚΟΔΗΣΟ θα μπορούσε να έχει το δικό του Σίλι (σ.σ. σοσιαλδημοκράτη υπουργό Εσωτερικών) και τον δικό του Φίσερ (ΥΠΕΞ).

Ο δρόμος ως εκεί είναι, βέβαια, ακόμα μακρινός. Και οι ανησυχίες ότι το ΚΟΔΗΣΟ θα εγκαταλείψει τις προγραμματικές αρχές του (Πρόγραμμα του 1993), αποκτώντας έτσι το δικό του "Γκόντεσμπεργκ", όπως το SPD, ίσως είναι ακόμα πρόωρες. Αλλά δεν επιτρέπεται να μην πάρει κανείς υπόψη τη διαπίστωση του Μπίσκι ότι "κανένα πολιτικό κόμμα, χωρίς εξαίρεση και το ΚΟΔΗΣΟ, δε δίνει την εντύπωση ότι καταπιάνεται διαμορφωτικά με το σήμερα με ένα πλούσιο όραμα για το μέλλον".

Ετσι, θα υπάρξουν και μελλοντικά στο ΚΟΔΗΣΟ μικρές και μεγάλες διαφωνίες για την αντιμετώπιση αυτής της έλλειψης για το "μελλοντικό όραμα".

Η εφημερίδα "Οϊτζέε Τσάιτουνγκ" του Ρόστοκ, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα του συνεδρίου, παρατηρεί: "Ο Λόταρ Μπίσκι θέλει να κατευθύνει το κόμμα προς την Κεντρο-Αριστερά. Αυτό θα είναι δύσκολο. Ενώ το ΚΟΔΗΣΟ... σαν καθαρή "αντιπολίτευση στο σύστημα" μπορούσε να κρατήσει επάνω στο κατάστρωμα όλα τα ενδεχόμενα ρεύματα, αυτό δε θα είναι πια δυνατό με την επιδιωκόμενη ως το 2002 ικανότητα συμμαχίας και σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Κυβερνητική συμμετοχή στη Βόννη προϋποθέτει βασική αποδοχή του μοντέλου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας" (σ.σ. δηλ. του καθεστώτος της ΟΔΓ). "Μια τέτοια αποδοχή δεν είναι τώρα καθόλου δεδομένη σε όλες τις πτέρυγες του κόμματος". Αφησα ως τώρα αμνημόνευτα τα σοβαρά ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής. Σ' αυτά δεν έλειψε η κριτική στάση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΟΔΗΣΟ υπό την προεδρία του Γκρέγκορι Γκίζι. Τα ζητήματα αυτά όμως γίνονται καθημερινά πιο σύνθετα, καθώς εντείνονται οι ΝΑΤΟικές επεμβάσεις σε ανεξάρτητα κράτη. Και δεν είναι λίγοι αυτοί, που μέσα, αλλά και έξω από το κόμμα διερωτώνται αν οι ερωτοτροπίες για μελλοντική συγκυβέρνηση με τη σοσιαλδημοκρατία δεν οδηγήσει το ΚΟΔΗΣΟ σε εσφαλμένες αποφάσεις.

Ηδη, μερικοί σύντροφοι εκδήλωσαν ανησυχία, καθώς στις 20 Γενάρη διάβαζαν στο γερμανικό Τύπο ότι "η κοινοβουλευτική ομάδα του ΚΟΔΗΣΟ, σε επιστολή της στον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο (Μιλόσεβιτς) την Τρίτη (σ.σ. 19 Γενάρη), καταδίκασε ομόφωνα την εκ μέρους σας ασκούμενη, στοιχειωδέστατα ανθρώπινα δικαιώματα περιφρονώσα πολιτική. Από την κυβέρνηση της Γιουγκοσλαβίας απαιτείται να εγκαταλείψει όλα τα μέτρα που συμβάλλουν στην πιο πέρα κλιμάκωση της σύγκρουσης.

Πολλοί διερωτήθηκαν, γιατί αυτή η βιασύνη; Γιατί η μονομερής επίρριψη ευθύνης στην κυβέρνηση της Γιουγκοσλαβίας; Γιατί η κοινοβουλευτική ομάδα δεν περίμενε να ερευνηθεί η υπόθεση του φριχτού μακελειού στο Κόσσοβο από διεθνείς ειδικούς, όπως πρότεινε η Σερβία;

Θ. ΒΟΡΕΙΟΣ