"Ο αναλφαβητισμός των νέων και οι συνθήκες διαβίωσης των παιδιών που ζουν στο κοινωνικό περιθώριο των ανεπτυγμένων χωρών, τα παιδιά του λεγόμενου Τέταρτου Κόσμου, συνιστούν το μεγάλο πρόβλημα - πρόκληση της πολιτισμένης Ευρώπης για τον 21ο αιώνα". Το διπλό πρόβλημα έγινε θέμα διήμερου Συνεδρίου, στις αρχές του Ιούνη, που διοργανώθηκε στη Σορβόνη.

Πολλοί που το διάβασαν στις εφημερίδες ίσως να ανατρίχιασαν. Σε κάποιους άλλους ίσως να τους κόπηκε η ανάσα. Δεν υπάρχουν λόγια να το περιγράψει κανείς. Αποκαλύπτεται μπροστά σου σε όλη του την τραγική διάσταση, σαν χειμώνας καιρός με παγωνιά και σκοτάδι, όπου μονάχα οι άνεμοι ουρλιάζουν ωσάν κοπάδι λυσσασμένα σκυλιά. Η "πολιτισμένη Ευρώπη" καταβροχθίζει με μεταφυσική, μανική παραφροσύνη τα παιδιά της. Στερώντας τους τις δυνατότητες ανάπτυξης, αφού οι παράμετροι της σημερινής πραγματικότητας είναι "απαγορευτικοί" για τα παιδιά αυτά που δεν έχουν πρόσβαση, που δεν έχουν "δυνατότητα επικοινωνίας", που τους στερεί τη "δυνατότητα χειρισμού της γλώσσας και έτσι και τη δυνατότητα έκφρασης των απόψεων, της γνώμης και των επιθυμιών τους". Αυτά τα είπε όχι κάποιος άνθρωπος με "ακραίες απόψεις", αλλά η πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Ευρώπης Ελένη Αρβελέρ, η οποία μάλιστα χαρακτήρισε τη σημερινή κατάσταση "ως κατάρα της εποχής μας", που κατατρύχει τα παιδιά των χαμηλών κοινωνικών τάξεων. Το 15% περίπου του συνολικού πληθυσμού των λαών της Ευρώπης ανήκουν σε αυτούς τους "αποκλεισμένους"... "Στις ημέρες μας υπερισχύει μια νέα μορφή αποκλεισμένων, οι νέοι χωρίς παιδεία, που συνήθως ζουν σε χωρισμένες οικογένειες ή σε οικογένειες που στερούνται εργασίας και που συχνά δεν έχουν οικογενειακή εστία. Τα ναρκωτικά και η βία είναι η μαρτυρία αυτής της κακής διαβίωσης, σε μια κοινωνία γενικά ανθηρή, όπου η μοίρα των αποκλεισμένων στα μάτια όλων - και χωρίς αμφιβολία των ίδιων των αποκλεισμένων - αποτελεί σκάνδαλο", θα διαπιστώσουν οι διοργανωτές του Συνεδρίου της Σορβόνης. Το "σκάνδαλο" που ροκανίζει κάθε κοινωνικό ιστό και υπονομεύει κάθε αντίσταση, που δημιουργεί τεράστιες ορδές αυτοματοποιημένων όντων έτοιμες να υπακούσουν στις διαταγές της μόδας, των αφεντικών, της καταναλωτικής εποχής.

Οσοι δεν αντέχουν να έρχονται πάντα πρώτοι - μακάριοι αποκοιμισμένοι μέσα στη μακάρια μετριότητά τους - καταλήγουν να γίνονται άνθρωποι - σκιές, όπου κάτω από τα ρούχα μαντεύεις το σκελετό του ανθρώπου, μία μηδενική παρουσία, μία τρομερή αιχμαλωσία στο χρόνο και τον τόπο. Κορμιά πονεμένα, εγκαταλειμμένα, που όταν τ' αγγίζεις στάζουν αίμα και ιδρώτα. Που πίνουν μόνιμα για τις χαμένες μάχες, που κρίνονται αυστηρά από άπονα χείλη. Ετσι θα περνούν οι καιροί και από το "παιδί" μήτε φωνή μήτε ακρόαση, ακόμα και αν βρεθεί, δε θα μπορεί να αναγνωριστεί, αφού ούτε να ρωτήσει δε θα μπορεί, ούτε να ξεσκαλίσει.

Μόνο από τα λίγα, αυτά που σε μία φευγαλέα στιγμή θα συλλάβουν μιαν άλλη όψη του κόσμου, ένα άλλο νόημα, έναν άλλο προορισμό ή ένα άλλο "όνειρο". Ενα όνειρο που θα εξουδετερώνει τους καταστροφικούς και αυτοκαταστροφικούς ιούς που σπέρνει η "κατασκευασμένη ιστορία" κάθε φορά που αλλάζει σελίδα. Και τότε θα δεις στο πρόσωπο του "παιδιού" να αντιλαμπίζει μία αλλόκοτη φεγγοβολιά, όπως αυτή που δίνει όταν κυριεύεται "από τις τίγρεις της οργής που είναι σοφότερες από τα άλογα της διδαχής" (Γουίλιαμ Μπλέικ).