Η ταινία, κάτω από κάποιες συνθήκες, θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν ένα δακρύβρεχτο μελό. Ενας άντρας που τα είχε όλα, εκδότης και διευθυντής στο γνωστό γυναικείο γαλλικό περιοδικό ELLE, πλούσιος, γοητευτικός, παντρεμένος με παιδιά, με ερωμένη, ερωμένες σωστότερα, με ταξίδια, με φήμη, ξαφνικά δέχεται το «χτύπημα της μοίρας». Ενώ οδηγούσε το αυτοκίνητό του παθαίνει εγκεφαλικό και μένει «φυτό». Ολα γυρίζουν ανάποδα! Αυτός ο δραστήριος άντρας τώρα είναι καρφωμένος σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου. Η ζωή του, πια, είναι μια κόλαση!

Πόσοι και, κυρίως πόσες, βλέποντας μια τέτοια ιστορία στη μεγάλη οθόνη δε θα έβαζαν τα κλάματα; Η ταινία του Τζούλιαν Σχνάμπελ, όμως, αλλού στρέφει το ενδιαφέρον της. Γι' αυτό δεν μπορείς να τη χαρακτηρίσεις μελό. Αντίθετα μπορείς να τη χαρακτηρίσεις ύμνο στον άνθρωπο! Γιατί αποκαλύπτει τις απεριόριστες δυνάμεις που κρύβει ο καθένας μας. Αλλά και η επιστήμη!

Η ιστορία του ανθρώπου, που από τη μια στιγμή στην άλλη έγινε «φυτό», είναι πέρα για πέρα αληθινή. Ο διευθυντής του ELLE είναι πραγματικό πρόσωπο. Πρόκειται για τον Ζαν-Ντομινίκ Μπομπί, ο οποίος μετά το «χτύπημα της μοίρας», έδειξε μια τρομερή θέληση, έναν απαράμιλλο ηρωισμό! Εχοντας διατηρήσει τη φαντασία του και τη μνήμη του και κουνώντας μόνον το ένα του μάτι (τίποτ' άλλο), αποφάσισε να συνεχίσει να επικοινωνεί με τους ανθρώπους. Εκανε το μάτι του μηχανή σημάτων με τα οποία έστελνε και έπαιρνε μηνύματα!

Μετά την πρώτη χαρά ο Ζαν-Ντομινίκ αποφασίζει, πάντα με τη μέθοδο του ματιού, να γράψει ένα ολόκληρο βιβλίο. Μια λογοθεραπεύτρια στην αρχή και μετά και άλλοι δικοί του άνθρωποι, λένε με τη σειρά τους τα γράμματα της αλφαβήτου και εκείνος κλείνει το μάτι του σε αυτό που επιλέγει! Γράμμα το γράμμα, ματιά τη ματιά, γράφει ένα ολόκληρο βιβλίο! Γράφει τον απολογισμό της ζωής του. Εναν απολογισμό που για να ολοκληρωθεί χρειάστηκε ένας χρόνος και δυο μήνες! Ενας χρόνος και δυο μήνες να ανοιγοκλείνει το γερό μάτι του! Το μόνο σημείο από το κορμί του που κινείται!

Η ταινία «Το σκάφανδρο και η πεταλούδα» είναι, ακριβώς, αυτός ο κοπιαστικός απολογισμός! Και δείχνει να είναι ειλικρινής! Καθώς είναι αρκετά αυστηρός για πολλές στιγμές της ζωής του ήρωα! Ο Ζαν-Ντομινίκ χωρίς να ζητάει συγχώρηση, άλλο ένα ακόμα στοιχείο που απομακρύνει την ταινία από το μελό, είναι αποκαλυπτικός γι' όσους αδίκησε, για επιλήψιμες πράξεις που έκανε! Δε μετανιώνει για τίποτα. Ξέρει, όμως, πότε ήταν σωστός και πότε λάθος!

Ο Ζαν-Ντομινίκ πέθανε (1997) δέκα μέρες μετά την έκδοση του βιβλίου του! (Το εγκεφαλικό συνέβη στις 3 Δεκέμβρη 1995). Ενα βιβλίο που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες του κόσμου και διαβάστηκε από χιλιάδες αναγνώστες! Στα σχέδιά του, που δεν πρόλαβε να εκπληρώσει, ήταν, πάντα με τη μέθοδο του ματιού, να γράψει μια μοντέρνα μεταφορά του Κόμη Μοντεχρίστο.

«Το σκάφανδρο και η πεταλούδα» δεν είναι ντοκιμαντέρ! Είναι μια ταινία φιξιόν (επινοημένη) που υποστηρίζεται από πολύ καλούς ηθοποιούς. Ο Ματιέ Αμαλρίκ, που υποδύεται τον Ζαν-Ντομινίκ, έχει πολύ καλές, και κάποιες εξαιρετικές, στιγμές! Καλός, επίσης, είναι και ο «πατέρας» του, ο Μαξ Φον Σίντοβ.

Και δυο λόγια για την επιστήμη! Η ανακάλυψη από τους γιατρούς ότι ο Ζαν-Ντομινίκ ανταποκρίνεται στο περιβάλλον, τους άνοιξε την όρεξη! Οι γιατροί του πρότειναν αν τους ακούει να τους κλείσει το μάτι. Οταν αυτός ανταποκρίθηκε του πρότειναν τα υπόλοιπα. Και έδειξαν τεράστια υπομονή και θέληση! Ολοι κοντά του υπήρξαν συνεπείς επιστήμονες!

Παίζουν: Ματιέ Αμαλρίκ, Εμανουέλ Σενιέ, Μαρί-Ζοσέ Κροζέ, Μαξ Φον Σίντοβ κ.ά.