Το ζήτημα των προνομιακών σχέσεων κάθε κυβέρνησης με συγκεκριμένους μονοπωλιακούς ομίλους δεν είναι βέβαια ούτε νέο, ούτε ελληνικό. Τα πρόσφατα και παλιότερα παραδείγματα όπου κυβερνητικά κόμματα διαμόρφωσαν ευνοϊκές συνθήκες ισχυροποίησης κάποιου ομίλου, είναι πάρα πολλά.

Φανερές είναι επίσης και ορισμένες από τις αιτίες που ξαναφέρνουν σήμερα στην ελληνική επικαιρότητα το ζήτημα της «διαπλοκής» και της διαφθοράς κρατικών στελεχών:

α) Ο μονοπωλιακός ανταγωνισμός για τη διανομή της νέας πίτας του Γ` ΚΠΣ, των έργων της Ολυμπιάδας 2004, των μεριδίων στην απελευθερωμένη αγορά τηλεπικοινωνιών, ενέργειας, νέων τομέων(π.χ. ηλεκτρονικό εμπόριο), των εξοπλιστικών προμηθειών κ.ά.

Οι αντιπαραθέσεις περιπλέκονται καθώς οι ισχυροί Ελληνες κεφαλαιοκράτες εντάσσονται σε συμμαχικά σχήματα των διεθνών μονοπωλίων π.χ. η συμμαχία Eurobank (Λάτση) - Deutsche bank, η ανάληψη από την Ιντρακόμ (Κόκκαλης) περιφερειακού ρόλου στον Ομιλο συμφερόντων της πανίσχυρης Cisco Systems.

β) Το πολιτικό πρόβλημα της ΝΔ και του ΣΥΝ, δηλαδή της αδυναμίας ουσιαστικής αντιπαράθεσης με το ΠΑΣΟΚ, αφού συμφωνούν όλοι στο κοινοτικό πλαίσιο του μονόδρομου της ΟΝΕ. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι μέσα από την επιλεκτική ανάδειξη ορισμένων σκανδάλων στις σχέσεις κυβέρνησης με διάφορους επιχειρηματικούς ομίλους επιδιώκεται εκτός από την κάλυψη του «αντιπολιτευτικού ελλείμματος» και η οικοδόμηση προνομιακών συμμαχιών των ηγεσιών ΝΔ, ΣΥΝ με άλλα τμήματα της χρηματιστικής ολιγαρχίας.

γ) Η αξιοποίηση από τη χρηματιστική ολιγαρχία και τα ιμπεριαλιστικά κέντρα ζητημάτων σκανδάλων - διαφθοράς σαν μοχλού για την αναμόρφωση από τη χρηματιστική ολιγαρχία του πολιτικού συστήματος και την ανανέωση των ηγετικών πολιτικών στελεχών. Σχετικά με αυτή την πλευρά αξίζει να θυμηθούμε δύο ευρωπαϊκά παραδείγματα:

Πρώτο, την επιχείρηση «καθαρά χέρια» στην Ιταλία το 1992 εναντίον 3.000 πολιτικών και οικονομικών προσωπικοτήτων που οδήγησε στην περιθωριοποίηση τους πρώην πρωθυπουργούς Μπετίνο Κράξι και Τζούλιο Αντρεότι. Ο συγκεκριμένος «κύκλος κάθαρσης» έκλεισε με την άνοδο στην κυβέρνηση του περιβόητου Μπερλουσκόνι και τη σύλληψη του αρχιανακριτή των επιχειρήσεων Ρενάτο Σκουιλάντε για κατάχρηση εξουσίας και εκβιασμούς των υποδίκων!

Δεύτερο παράδειγμα, οι αποκαλύψεις του Ολλανδού υπαλλήλου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πάουλ Βαν Μπουιτένεν για διαφθορά κοινοτικών Επιτροπών, που έληξε με την παραίτηση της Επιτροπής το Μάρτη του '99 και την ανάδειξη νέας, η οποία προωθεί πιο αποφασιστικά την κατεύθυνση της Ομοσπονδιοποίησης της ΕΕ.

Το πλήθος των παραδειγμάτων (π.χ. υπόθεση Κολ στη Γερμανία, υπόθεση Κλάες στο Βέλγιο) δείχνει, πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν παρόμοια ζητήματα για την αλλαγή πολιτικών συσχετισμών και την αντικατάσταση ηγετικών σχημάτων, διατηρώντας το λαό στο περιθώριο των εξελίξεων.

Η όξυνση του μονοπωλιακού ανταγωνισμού στη χώρα μας δεν αφορά φυσικά το μόνο το χώρο των ΜΜΕ. Αγκαλιάζει τομείς στρατηγικής σημασίας της οικονομίας (τηλεπικοινωνίες, Ενέργεια, κατασκευές κλπ.). Εδράζεται στη μεγάλη συγκεντροποίηση κεφαλαίου που διαπλέκεται σε διαφορετικούς κλάδους της παραγωγής και στη σφαίρα της κυκλοφορίας. Συγκεντροποίηση που σχετίζεται με την ανοδική φάση της ελληνικής οικονομίας μετά την κρίση του '93.

Η περίοδος χαρακτηρίζεται από ένα ευμετάβλητο σύστημα οικονομικών και πολιτικών συμμαχιών στο χώρο της χρηματιστικής ολιγαρχίας. Το νεότερο σημαντικό στοιχείο σε αυτό το πλαίσιο είναι η διαφαινόμενη σύγκρουση δύο μονοπωλιακών Ομίλων που διατηρούν προνομιακές σχέσεις με την κυβέρνηση Σημίτη.

Ταυτόχρονα, αυτοί που αισθάνονται ριγμένοι από τη μέχρι σήμερα διανομή της πίτας ανεβάζουν τους αντιπολιτευτικούς τόνους και προβαίνουν σε μερικές αποκαλύψεις υπόγειας συναλλαγής της κυβέρνησης. Οδηγούμαστε, λοιπόν, σε μια αναδιάταξη των συμμαχικών μπλοκ. Ας δούμε όμως πιο αναλυτικά:

α) Ο Ομιλος Ιντρακόμ του Σωκράτη Κόκκαλη που δραστηριοποιείται στο χώρο των τηλεπικοινωνιακών συστημάτων και της πληροφορικής (Ιντρακόμ - Ιντρασόφτ). Μετά το '94 συνεργάζεται προνομιακά με τη Siemens στην κατασκευή ψηφιακών παροχών. Συστήνει στο χώρο της Ενέργειας την ENER-COM από κοινού με τον Ομιλο της Ελληνικής Τεχνοδομικής (Μπόμπολας - Καλλιτσάντσης). Συμμετέχει στις κατασκευαστικές ΚΕΚΡΟΨ, ΔΙΕΚΑΤ και έχει τη θυγατρική Ιντρακόμ - Κατασκευές. Βρίσκεται σε συμμαχική σχέση με τον τραπεζικό Ομιλο του Ι . Κωστόπουλου (Πίστεως, Ιονική κλπ.), ο οποίος με τη σειρά του δραστηριοποιείται στον τομέα της πληροφορικής (συγχώνευση ΔΕΛΤΑ Πληροφορικής και Singular) και στις κατασκευές/real estate (Αστικά Ακίνητα). Υστερεί στο χώρο των ΜΜΕ, όπου προσπαθεί να καταλάβει έδαφος (Flash 9,61 FM, TV Magic, κλπ.). Είχε τη στήριξη όλων των κυβερνήσεων στην τελευταία δεκαετία. Συνεργάστηκε με τη γαλλική εταιρία ΤΟΜΣΟΝ για την κατασκευή ασυρμάτων του ελληνικού στρατού. Δραστηριοποιείται στον τομέα τυχερών παιχνιδιών, μέσω της θυγατρικής του Ιντραλότ. Η στρατηγική συμφωνία με την αμερικανική Cisco Systems έχει καθοριστική σημασία για το μέλλον της Ιντρακόμ (μετατροπή της σε αντιπρόσωπο του διεθνούς μονοπωλίου στο χώρο της Βαλκανικής - Ανατολικής Μεσογείου).

Σύμφωνα με το επίσημο Δελτίο Τύπου η συνεργασία με τη Cisco θα αφορά εκτός από την Ελλάδα, τις Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία, Αρμενία, Αλβανία, ΠΓΔΜ, Κύπρο και Μάλτα.

β) Ο εκδοτικός Ομιλος Λαμπράκη (ΔΟΛ), ο οποίος έχει πλήθος θυγατρικών στους κλάδους των εκδόσεων, όπως Εκδοτική Βορείου Ελλάδας ΑΕ και Ζάπινγκ ΑΕΕ (συνεργασία με Γ. Μπόμπολα), των εκτυπώσεων π.χ.. Φοίνιξ ΑΕ, του τουρισμού (Travel Plan, Freegate Tousim Co Inc.).

Στο χώρο της πληροφορικής ανέπτυξε κατ' αρχήν τη θυγατρική Multimedia ΑΕ και στη συνέχεια συνεργάστηκε με τον Ομιλο Altec του Θ. Αθανασούλη. Ο τελευταίος έχει εξαγοράσει το κανάλι Alter-5.

Η είσοδος του Λαμπράκη στον προνομιακό για τον Κόκκαλη χώρο της πληροφορικής και η αντίστοιχη προσπάθεια αναβάθμισης του Κόκκαλη στο χώρο των ΜΜΕ (TV Magic) οδήγησε σε αποσταθεροποίηση τις συμμαχικές τους σχέσεις. Προβληματίζει επίσης το συνέταιρό τους στο MEGA Γ. Μπόμπολα, για πιθανή αποδυνάμωση του καναλιού. Ο Ομιλος Αθανασούλη σε συμμαχία με την Ιντεραμέρικαν προχωρά στην ίδρυση εργοστασίου προκατασκευασμένων αντισεισμικών κτιρίων, (η δε Ιντεραμέρικαν έχει προχωρήσει σε συνεργασία με την πορτογαλέζικη τράπεζα ΒΝΡ, σε ίδρυση της ΝΟΒΑ ΒΑΝΚ). Ο Ομιλος Αθανασούλη εξαγόρασε την κατασκευαστική Οδών και Οδοστρωμάτων.

γ) Ο Ομιλος Βαρδινογιάννη, πέρα από το χώρο της Ενέργειας (Motor Oil), έχει στενές συμμαχικές σχέσεις με τον Χρ .Τεγόπουλο (Ελευθεροτυπία, Mega) και τον τραπεζικό Ομιλο Πειραιώς του Μιχ. Σάλλα. Διαθέτει την Τράπεζα Χίου και ελέγχει το Star Chanel στο χώρο των ΜΜΕ. Από την πλευρά του ο Χρ. Τεγόπουλος επιχειρεί τον έλεγχο του Mega Chanel σε ρήξη με το Χρ. Λαμπράκη. Η συγκεκριμένη συμμαχία μαζί με τον εκδοτικό Ομιλο Αλαφούζου («Καθημερινή», Σκάι) αποτελεί το βασικό πόλο αντιπαράθεσης στον Ομιλο Κόκκαλη. Με τον πόλο αυτό διατηρούν προνομιακές σχέσεις οι σημερινές ηγεσίες της ΝΔ και του ΣΥΝ.

Με την εταιρία ΣΙΓΜΑ χρηματιστηριακή του Ομίλου Πειραιώς που συνδέεται μετοχικά με την Τράπεζα Χίου, επιχειρεί τώρα να συνεργαστεί ο Χρ. Λαμπράκης για την ίδρυση on-line χρηματιστηριακής εταιρίας.

Ο Ομιλος Πειραιώς συνεργάζεται ήδη με τη Mitsubishi Bank of Tokyo, ενώ προχωρά τις επαφές του και με τον ολλανδικό χρηματοπιστωτικό Ομιλο ING.

δ) Ο Ομιλος Λάτση αποτελεί την ισχυρότερη ιδιωτική δύναμη στον τραπεζικό χώρο (εξαγορές Τραπεζών Εργασίας, Αθηνών, Κρήτης) ιδιαίτερα μετά τη δύναμη της συμμαχίας με τη Deutsche Bank. Παίζει σημαντικό ρόλο στο χώρο της Ενέργειας (Πετρόλα, συμμετοχή στην κοινοπραξία κατασκευής του αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη).

Δραστηριοποιείται στο χώρο του διαδικτύου μέσω της Comguest που ελέγχει την Hellas on Line και στις κατασκευές/ real estate μέσω της Lamda Developments.

Σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου στη χώρα μας, ο πρόεδρος της Deutsche Bank κ. Ρολφ Μπρόγιερ, εκδήλωσε έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για την Ενέργεια, τις τηλεπικοινωνίες και την αγορά ακινήτων την οποία διασυνδέει με τις τουριστικές υπηρεσίες.

ε) Ο Ομιλος Αλ. Κοπελούζου, που στηρίζεται στη ρωσική Gazprom, θα παίξει σημαντικό ρόλο στο χώρο της Ενέργειας μετά τη στρατηγική συμφωνία του με την ισχυρή ιταλική ENEL.

Οι προνομιακές σχέσεις όλων αυτών των ομίλων με την κυβέρνηση εκφράστηκαν με πολλούς τρόπους, ακόμα και με την τοποθέτηση σε κυβερνητικές θέσεις - κλειδιά ανθρώπων που υποστηρίζονται από τους Ομίλους. Γνωστές είναι επίσης και οι σκανδαλώδεις συμβάσεις προς όφελος συγκεκριμένων ομίλων και σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος, π.χ. η γνωστή σύμβαση ΔΕΠΑ-ΔΕΗ που ευνοεί τον ανταγωνιστή της ΔΕΗ, δηλαδή την ΠΡΟΜΗΘΕΑ GAZ (Κοπελούζος).

Η πορεία γιγαντισμού αυτών των Ομίλων διασφαλίστηκε σε γενικές γραμμές στο πλαίσιο του υπάρχοντος νομικού και θεσμικού πλαισίου της χώρας. Οι ιδιαίτερες, προνομιακές κυβερνητικές πράξεις απλώς επιτάχυναν και υποβοήθησαν αυτήν την πορεία.

Το έδαφος, στο οποίο φυτρώνουν τα άνθη της διαφθοράς και της διαπλοκής δεν είναι άλλο από τη σύμφυση του αστικού κράτους με το μονοπωλιακό κεφάλαιο. Με νόμιμο τρόπο στηρίζει το κράτος την οικονομική κυριαρχία του μονοπωλιακού κεφαλαίου. Με νόμιμο τρόπο προωθεί την αντεργατική πολιτική των αναδιαρθρώσεων, την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, τις ιδιωτικοποιήσεις κλπ. Οι παράνομες και καταχρηστικές πράξεις αποτελούν στο πλαίσιο αυτό μια ακραία πλευρά της κρατικομονοπωλιακής ρύθμισης.

Ανήθικο και βλαβερό για τους εργαζόμενους είναι πρώτα απ' όλα το ίδιο το καθεστώς της οικονομικής κυριαρχίας και της κοινωνικής εξουσίας των μονοπωλίων. Αυτή είναι η πραγματική πηγή της διαπλοκής και της διαφθοράς. Γι' αυτό και πραγματικός αντίπαλος της «διαπλοκής», μπορεί να είναι μόνο ένα λαϊκό μέτωπο που θα στοχεύει τον πραγματικό εχθρό, την κυριαρχία του μονοπωλιακού κεφαλαίου.

Αναντικατάστατος στυλοβάτης αυτής της προσπάθειας είναι αντικειμενικά το ΚΚΕ. Γιατί με τον προγραμματικό του λόγο, αλλά κυρίως με τη δράση του αντιπαρατίθεται στις επιλογές του μονοπωλιακού κεφαλαίου στο σύνολό τους. Είτε είναι «νόμιμες», είτε είναι «παράνομες». Είτε είναι γενικές, είτε τοπικές, κλαδικές κλπ.

Το ζήτημα δεν είναι η επιλογή προνομιακών φίλων και προνομιακών εχθρών στο πλαίσιο του μονοπωλιακού ανταγωνισμού. Ούτε η επιλεκτική και επιφανειακή ανάδειξη ορισμένων μόνο περιπτώσεων, ούτε, από την άλλη, η προβολή γενικόλογων ηθικών διακηρύξεων. Στην καθημερινή του δράση, το ΚΚΕ έχει συγκεκριμένα στραφεί ενάντια σε όλες τις πλευρές και τμήματα της χρηματιστικής ολιγαρχίας.

Επίσης το ζήτημα δεν είναι νομικό - θεσμικό, όπως το εμφανίζει η ηγεσία του ΣΥΝ, αλλά βαθύτατα πολιτικό. Αυτό σημαίνει ότι ενώ απαιτούμε το αυστηρότερο δυνατό νομικό πλαίσιο, δεν έχουμε αυταπάτες ότι μπορεί με νομοθετικές ρυθμίσεις να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.

Τα ανύπαρκτα αποτελέσματα των σημερινών ελεγκτικών μηχανισμών (π.χ. Κοινοβουλευτικές Επιτροπές ελέγχου προμηθειών, Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, Επιτροπή ανταγωνισμού κλπ.), δείχνουν ότι η πολιτική βούληση σε τελευταία ανάλυση καθορίζεται από τις ταξικές επιλογές και τα όρια των αστικών θεσμών καθορίζονται από την κυριαρχία των μονοπωλίων.

Ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, προσπαθώντας να συγκαλύψει το γεγονός αυτό απέδωσε τη μη ουσιαστική εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας σε τεχνικούς λόγους (έλλειψη προσωπικού, ελλείψεις συγκέντρωσης και μηχανογράφησης στοιχείων κλπ.).

Το ΚΚΕ, λοιπόν, θα συνεχίσει το δικό του ασυμβίβαστο δρόμο της προσπάθειας οικοδόμησης του ΑΑΔ Μετώπου Πάλης. Το δρόμο που θα σταματήσει τελικά το πιο μεγάλο «σκάνδαλο»: την εκμετάλλευση των εργαζομένων από τα μονοπώλια. Το δρόμο της ανατροπής του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού.