Να πούμε κατ' αρχάς, ότι πρόκειται για πολύ προσεγμένη ταινία. Το πλανάρισμά της, οι φωτισμοί της, οι μουσικές και οι ήχοι της, οι χώροι, η ατμόσφαιρα, γενικά, της ταινίας, δείχνουν σεβασμό στο θεατή. Αυτή η προσοχή που έδειξαν οι δημιουργοί της αναγκάζει το θεατή να δείξει και αυτός τα δικά του (ανάλογα) συναισθήματα απέναντί τους και απέναντι στην ίδια την ταινία.

Ο «Μάικλ Κλέιτον», λοιπόν, σε όλη τη διάρκειά του παρακολουθείται με τεντωμένες, ας πούμε, κεραίες! Πέρα από τη σοβαρή κινηματογράφησή του έχουμε και το εξίσου σοβαρό θέμα του! Ενας άνθρωπος για τις «δύσκολες» δουλιές μιας νομικής εταιρείας στην οποία εργάζεται, προσπαθώντας να «βοηθήσει» σε μια υπόθεση, βρίσκεται αντιμέτωπος με όλες τις «αρετές» του καπιταλιστικού συστήματος. Οι «αρετές» αυτές - εκβιασμοί, απειλές, αποκαλύψεις, απόπειρες δολοφονίας - σιγά σιγά στενεύουν και γύρω του. Νιώθει και ο ίδιος έναν αόρατο κύκλο να σφίγγει γύρω από το λαιμό του.

Μέχρις εδώ, μέχρι το τέλος της ταινίας δηλαδή, τα πράγματα εξελίσσονται «φυσιολογικά». Το κακό καταφέρνει να έχει το πάνω χέρι, όπως επιβάλλει ο ρεαλισμός, όπως γίνεται στον καπιταλιστικό κόσμο. Οπου το χρήμα και η εξουσία κυριαρχούν και επιβάλλουν τη θέλησή τους. Κάπου εκεί στο τέλος ή μάλλον με το τέλος που διάλεξαν οι δημιουργοί, και αυτή η ταινία δεν μπορεί να αποφύγει την πεπατημένη. Ψευτίζει! Το καλό, το μοναχικό και ατομικό καλό, όπως γίνεται σχεδόν σε όλες τις αμερικάνικες ταινίες, νικάει! Μόνο του αυτό νικάει το οργανωμένο και αποφασισμένο, αλλά και καλά εξοπλισμένο σύστημα! Ενα άτομο και όχι η ομάδα, καταφέρνει να κατατροπώσει το έγκλημα!

Νικάει, αλλά η ζωή παραμένει ίδια και χειρότερη. Ποιος θα τους πει πως όσο και να προσπαθούν δε θα λύσουν (με αυτόν τον τρόπο) τα προβλήματά τους. Τα εγκλήματα πολλαπλασιάζονται. Οι «νομικές» εταιρείες θεσμοθετούνται. Οι μοναχικοί καουμπόηδες δεν μπορούν, πια, να «καθαρίσουν»! Δε ζούμε στην εποχή του λάσο και του πιο γρήγορου πιστολιού. Σήμερα κυριαρχούν τα «ανώνυμα» χρηματιστήρια και τα επώνυμα πολιτικά και οικονομικά λόμπι. Τα οποία κανένας Τζορτζ Κλούνι δεν μπορεί (μόνος του) να νικήσει! Αυτή είναι η αλήθεια!

Πολύ λίγες αμερικάνικες ταινίες, ελάχιστες για την ακρίβεια και, πάντως, όχι ο «Μάικλ Κλέιτον», έχουν κατονομάσει καθαρά τον υπεύθυνο. Ολες σχεδόν, και ο «Μάικλ Κλέιτον» ανάμεσά τους, γυρίζουν γύρω από το δολοφόνο, αλλά δε σηκώνουν το χέρι να τον δείξουν. Και στον «Μάικλ Κλέιτον» ακούγονται διάφορες καταγγελίες, οι οποίες όμως δεν οριοθετούνται και δεν ταυτοποιούνται με το ίδιο το σύστημα, το οποίο, τελικά, αυτοκαθάρεται! Αφού δικά του παιδιά κάνουν το κακό, δικά του, επίσης, κάνουν και το καλό!

Αν, λοιπόν, «παραβλέψουμε» αυτό το σημείο ή το θεωρήσουμε σαν μια ενδογενή αδυναμία του αμερικάνικου κινηματογράφου (που, οπωσδήποτε, απαιτεί διόρθωση) και μείνουμε στο υπόλοιπο, σε αυτό δηλαδή που τους επιτρέπουν να πουν, τότε η ταινία, με τα παραπάνω δεδομένα, ανακηρύσσεται, τελικά, θετική. Αφού, έστω και μετ' εμποδίων, λέει κάποια πράγματα, κάνει κάποιες αποκαλύψεις. Αφού ανοίγει κάποια παράθυρα, για να μπει κάποιο φως.

Να μη μας διαφύγει, ακόμα, πως πολλά πράγματα που δεν μπορούν να πουν οι διάλογοι, τα λέει η φωτογραφία! Για παράδειγμα, το κέντρο της Νέας Υόρκης, αυτά τα τεράστια ψηλά κτίρια, είναι από μόνα τους μια απειλή. Αν ο θεατής συνδυάσει την όψη αυτών των κτιρίων με το περιεχόμενό τους (όλα είναι γεμάτα με «εταιρείες», με «βρωμοδουλιές», με «σκοτεινές υποθέσεις»), τότε θα καταλάβει και αυτά που δεν μπορεί ή δε θέλει να πει η ταινία!

Παίζουν: Τζορτζ Κλούνι (φωτ.), Αντονι Μινγκέλα, Στίβεν Σόντερμπεργκ, Σίντεϊ Πόλακ, Τζένιφερ Φοξ, Κέρι Ορεντ κ.ά.